โรคของคนชอบเก็บ-ไม่กล้าทิ้ง (ตอนที่ 4 และตอนจบ)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 8 กันยายน 2559
- Tweet
ทั้งนี้ American Psychiatric Association ได้กำหนดถึงเกณฑ์วินิจฉัยโรคชอบเก็บสะสมของว่าเป็นโรคทางจิตเวช (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders = DSM-5) ไว้ดังนี้
- ไม่ยอมทิ้งของหรือแยกของ
- มีความรู้สึกว่าจำเป็นต้องเก็บของนั้นไว้และความคิดในการทิ้งของจะทำให้อารมณ์เสีย
- เนื่องจากการไม่ยอมทิ้งของ จึงทำให้ของวางระเกะระกะเต็มพื้นที่ไปหมด หากมีพื้นที่ใดที่เป็นระเบียบก็เป็นเพราะมีคนอื่นจัดให้
- โรคนี้เป็นสาเหตุทำให้ไม่มีความสุขกับงาน สังคม ชอบเก็บตัวอยู่บ้าน
- โรคนี้ไม่ได้เกิดจากการใช้ยาจากสาเหตุอื่น เช่น สมองได้รับการกระทบกระเทือน หรือ อาการผิดปกติทางจิต
การรักษาโรคนี้อาจมีปัญหาเพราะคนส่วนใหญ่ไม่คิดว่าตัวเองเป็นโรค หรือไม่เชื่อว่าจะมีผลกระทบต่อตัวเองและคนรอบข้างที่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา ในขณะที่หลายคนรู้ว่าตัวเองมีปัญหาแต่ก็ยังลังเลที่จะขอความช่วยเหลือ เพราะรู้สึกอายขายหน้าหรือผิดต่อสิ่งที่เกิดขึ้น ซึ่งการรักษาอาจทำได้ 2 อย่าง คือ จิตบำบัด (Psychotherapy) และการให้ยา (Medications)
จิตบำบัดด้วยการพูดคุย (Talk therapy) เป็นการรักษาเบื้องต้น ส่วนการบำบัดโดยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมบำบัด (Cognitive behavioural therapy = CBT) เป็นวิธีทางจิตบำบัดที่นิยมใช้มากที่สุดในการรักษาโรคชอบเก็บสะสมของ ซึ่งทำได้ด้วยการ
- สำรวจตัวเองว่าทำไมจึงรู้สึกชอบที่จะเก็บสะสม
- เรียนรู้ที่จะจัดการและแยกของออกเพื่อช่วยในการตัดสินใจได้ว่าสิ่งไหนควรทิ้ง
- พัฒนาทักษะในการตัดสินใจและการจัดการ
- เรียนรู้และฝึกที่จะผ่อนคลาย
- เข้ารับการรักษาอย่างเป็นประจำและต่อเนื่องเพื่อสร้างนิสัยที่ดี
สำหรับยาที่นิยมใช้ในการรักษาโรคนี้เป็นยารักษาอาการซึมเศร้า (Antidepressant) ที่เรียกว่า ยากลุ่ม Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs)
ส่วนการดูแลรักษาตัวเองอาจทำได้ดังนี้
- เข้ารับการรักษาตามโปรแกรมที่วางไว้
- กินอาหารที่มีคุณค่า
- ออกไปพบปะผู้คน เพื่อไม่ให้รู้สึกโดดเดี่ยว
- เน้นไปที่เป้าหมาย จัดระเบียบ ใช้ชีวิตที่น่าอภิรมย์
- ยอมรับการช่วยเหลือในการจัดบ้านให้เป็นระเบียบอย่างปลอดภัย
- อาบน้ำและพยายามรักษาสุขอนามัยของร่างกาย
แหล่งข้อมูล
1. Hoarding disorder. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hoarding-disorder/basics/definition/con-20031337 [2016, September 8].
2. Hoarding disorder. http://www.nhs.uk/Conditions/hoarding/Pages/Introduction.aspx#why [2016, September 8].