“เลือด” ที่คุณมี (ตอนที่ 2)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 1 พฤศจิกายน 2558
  • Tweet
เลือด_ที่คุณมี

หลักในการแบ่งกรุ๊ปเลือดนั้น ดูจากสารก่อภูมิต้านทาน (Antigens) และ สารภูมิต้านทาน (Antibodies) ที่อยู่ในเลือด

[Antigens เป็นสิ่งแปลกปลอมที่เข้าไปในร่างกาย พบที่ผิวของเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งร่างกายจะผลิตสารที่เรียกว่า แอนติบอดี ขึ้นมาต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมนั้นๆ]

[Antibodies เป็นสารจำพวกโปรตีนที่ร่างกายสร้างขึ้นในกระแสเลือด พบในพลาสมา มีคุณสมบัติต่อต้านทำลายเชื้อโรคหรือแอนติเจนที่เข้ามาในร่างกาย]

ทั้งนี้ เลือดกรุ๊ปหลัก 4 กรุ๊ป หากแบ่งตามระบบ ABO (ABO system) จะมีลักษณะดังนี้

  • เลือดกรุ๊ป A ประกอบด้วย A antigens ที่เซลล์เม็ดเลือดแดง และ B antibodies ในพลาสมา
  • เลือดกรุ๊ป B ประกอบด้วย B antigens และ A antibodies ในพลาสมา
  • เลือดกรุ๊ป O ไม่มี antigens แต่มี A antibodies และ B antibodies ในพลาสมา
  • เลือดกรุ๊ป AB ประกอบด้วย A antigens และ B antigens แต่ไม่มี antibodies ในพลาสมา

การได้รับเลือดผิดกรุ๊ปสามารถทำให้เสียชีวิตได้ ยกตัวอย่างเช่น คนที่มีเลือดกรุ๊ป A จะไม่สามารถให้เลือดกับคนที่มีเลือดกรุ๊ป B ได้ เพราะเลือดกรุ๊ป B มี A antibodies ที่จะทำลายเซลล์เลือดกรุ๊ป A

แต่สำหรับคนเลือดกรุ๊ป O นั้นสามารถให้เลือดได้กับทุกคนเพราะเลือดกรุ๊ป O ไม่มี A antigens หรือ B antigens

กรณีที่แบ่งตามระบบ Rh (Rh system) หากพบว่ามีสาร RhD antigen ในเลือด จะเรียกว่ามีเลือดกรุ๊ป RhD positive แต่ถ้าไม่มีจะเรียกว่ามีเลือดกรุ๊ป RhD negative นั่นหมายความว่า แต่ละคนสามารถมีเลือดกรุ๊ปใดกรุ๊ปหนึ่งดังต่อไปนี้

  • A RhD positive (A+)
  • A RhD negative (A-)
  • B RhD positive (B+)
  • B RhD negative (B-)
  • O RhD positive (O+)
  • O RhD negative (O-)
  • AB RhD positive (AB+)
  • AB RhD negative (AB-)

โดยทั่วไป ในชีวิตหนึ่งทุกคนจะมีเลือดเพียงกรุ๊ปเดียวเท่านั้น อย่างไรก็ดีมีบางกรณีที่พบได้ยากว่า กรุ๊ปเลือดมีการเปลี่ยนไป จากการที่ antigen เปลี่ยนไป เช่น เกิดการติดเชื้อ (Infection) เป็นโรคมะเร็ง (Malignancy) หรือเป็นโรคแพ้ภูมิคุ้มกันตนเอง (Autoimmune disease)

แหล่งข้อมูล

1. Blood groups.http://www.nhs.uk/Conditions/Blood-groups/Pages/Introduction.aspx[2015, October 31].

2. Blood-types. http://www.redcrossblood.org/learn-about-blood/blood-types [2015, October 31].

3. Blood-types. . https://en.wikipedia.org/wiki/Blood_type[2015, October 31].