เรื่องน่ารู้จากหมอตา ตอนที่ 4 ข้อควรระวังในการหยอดตาที่มี steroid

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
  • 15 ธันวาคม 2559
  • Tweet
เรื่องน่ารู้จากหมอตา

ยาหยอดตาในกลุ่มที่มี steroid อาจเป็น steroid ตัวเดียวโดด ๆ หรือเป็นส่วนผสมกับยาฆ่าเชื้อ (antibiotic) อาจเรียกว่าเป็นยาครอบจักรวาล ใช้ได้ในหลาย ๆ โรคจากฤทธิ์ลดการอักเสบ มีที่ใช้มากมาย อาทิเช่น โรคภูมิแพ้ที่รุนแรง ลดอาการอักเสบหลังผ่าตัด ลดการอักเสบภายในตาทีคาดว่าไม่มีการติดเชื้อ หรือแม้มีการติดเชื้อแต่คาดว่าเชื้อโรคนั้นสงบลงแล้ว ฯลฯ แต่ตัวยามีผลข้างเคียงที่ไม่ต้องการหลายอย่าง

  1. เพิ่มความดันตา นำไปสู่ภาวะต้อหิน ซึ่งทำลายจอประสาทตา ทำให้ตามัวลงอย่างช้า ๆ ถึงขั้นตาบอดได้ในที่สุด โดยขึ้นอยู่กับชนิด ความเข้มข้น การใช้ยาที่บ่อยหรือมากเกินไป ตลอดจนความไวต่อยาของผู้ป่วยแต่ละคน
  2. ต้อกระจก มักจะพบในผู้ป่วยที่ใช้ยาเป็นเวลานาน ๆ ก่อให้เกิดต้อกระจกชนิด posterior subcapsular เร็วกว่าวัยอันควร ทำให้ต้องรับการผ่าตัดต้อกระจกเร็วกว่าคนทั่วไป
  3. ตัวยามีฤทธิ์ลดกลไกการหายของแผล ทำให้หากผู้ป่วยมีแผลร่วมด้วยจะหายช้าลง หรือในบางรายทำให้แผลลุกลามมากขึ้น โดยเฉพาะในกรณีแผลที่กระจกตาอาจทำให้กระจกตาทะลุได้
  4. กระตุ้นให้เกิดการอักเสบของเชื้อเริม herpes simplex ในกรณีที่ผู้ป่วยเคยติดเชื้อนี้มาก่อน เชื้อนี้ซ่อนอยู่ในร่างกายอย่างสงบ อาจกำเริบในช่วงที่ใช้ยานี้ในการรักษาโรคตาส่วนอื่น
  5. ภูมิตานทานร่างกายลดลง อาจก่อนให้เกิดการติดเชื้อรอบ ๆตาได้ง่าย

ฯลฯ

ดังนั้น ยาหยอดตาที่มีตัวยา steroid อยู่ ควรเป็นยาที่สั่งโดยแพทย์เท่านั้น ไม่ควรซื้อหามาหยอดเอง และหยอดตามจำนวนที่แพทย์สั่ง ไม่ควรซื้อมาเติมเองเมื่อยาหมด