เมื่อมะเร็งเจอสูตรยามุ่งเป้า (ตอนที่ 2)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 2 พฤศจิกายน 2559
- Tweet
ทั้งนี้ ยาที่ใช้ในการรักษาด้วยวิธีทาร์เก็ตเทด เธอราปี โดยทางเทคนิคแล้วก็เหมือนยาเคมีบำบัด แต่แตกต่างกันที่การทำงาน กล่าวคือ
- ทาร์เก็ตเทด เธอราปี มุ่งทำลายเฉพาะเซลล์มะเร็ง ในขณะที่เคมีบำบัดทั่วไปจะทำลายทั้งเซลล์มะเร็งและเซลล์ปกติที่มีการแบ่งตัวอย่างรวดเร็ว
- ทาร์เก็ตเทด เธอราปี เป็นการจงใจออกแบบมาเพื่อเลือกทำปฏิกริยากับเป้า ในขณะที่เคมีบำบัดทั่วไปถูกสร้างมาเพื่อฆ่าเซลล์
- ทาร์เก็ตเทด เธอราปี มักเป็นสารยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์ (Cytostatic) ในขณะที่เคมีบำบัดทั่วไปเป็นสารพิษทำลายเซลล์ (Cytotoxic)
ก่อนที่จะรู้จักกับทาร์เก็ตเทด เธอราปี มาทำความรู้จักก่อนว่าเซลล์มะเร็งเกิดขึ้นได้อย่างไร นั่นคือ ในร่างกายของมนุษย์อยู่หลายชนิดด้วยกัน เช่น เซลล์เม็ดเลือด เซลล์สมอง และเซลล์ผิวหนัง เซลล์แต่ละชนิดจะมีหน้าที่เฉพาะต่างๆ กันไป มะเร็งเริ่มจากการที่ยีน (Genes / DNA) เฉพาะในเซลล์เปลี่ยนแปลงไปหรือที่เรียกกันว่า “การกลายพันธุ์” (Mutation)
ยีนจะเป็นตัวสั่งการให้เซลล์สร้างโปรตีนเพื่อให้เซลล์ทำงานต่อไปได้ ถ้ายีนเปลี่ยนแปลงไป โปรตีนก็จะเปลี่ยนแปลงไปด้วย ซึ่งทำให้เซลล์มีการแบ่งตัวที่ผิดปกติหรือมีอายุนานเกิน เป็นเหตุให้เซลล์เจริญเติบโตอย่างควบคุมไม่ได้ กลายเป็นก้อนเนื้อ (Tumor)
การพัฒนาทาร์เก็ตเทด เธอราปี ต้องมีการระบุถึงตัวเป้าหมายที่ดี (Potential target) ให้ได้ กล่าวคือ เป้าที่เป็นตัวการสำคัญในการทำให้เซลล์มะเร็งเจริญเติบโตและมีชีวิต ซึ่งหนึ่งในวิธีการที่ทำก็คือ การเปรียบเทียบจำนวนโปรตีนในเซลล์มะเร็งกับเซลล์ปกติ และจะใช้โปรตีนในเซลล์มะเร็งเป็นเป้า ส่วนอีกวิธีก็คือ การดูเซลล์มะเร็งว่ามีการสร้างโปรตีนที่กลายพันธุ์ซึ่งทำให้มะเร็งเจริญเติบโต
นักวิทยาศาสตร์ยังดูถึงความผิดปกติของโครโมโซมที่มีอยู่ในเซลล์มะเร็งแต่ไม่มีในเซลล์ปกติด้วย เพราะโครโมโซมผิดปกติเหล่านี้จะสร้างโปรตีนที่เรียกว่า Fusion protein ซึ่งทำให้เกิดมะเร็ง โดยจะถือเอาโปรตีนนี้เป็นเป้า
เมื่อสามารถระบุถึงเป้าได้ ขั้นตอนต่อไปก็คือ การหาวิธีการรักษาที่มีผลต่อเป้า เพื่อไม่ให้มะเร็งเจริญเติบโตหรือมีชีวิตได้ โดยทาร์เก็ตเทด เธอราปีหลักๆ แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่
- เป็นยาที่เรียกว่า Monoclonal antibodies ที่เน้นไปยังเป้าที่อยู่นอกเซลล์หรือบนผิวรอบๆ เซลล์ ยานี้จะทำงานด้วยการส่งสารพิษไปยังเซลล์มะเร็งโดยตรง ซึ่งมักใช้วิธีฉีดเข้าเส้นเลือด (IV)
- เป็นยาที่เรียกว่า Small-molecule drugs เป็นการเน้นไปยังเป้าที่อยู่ในเซลล์ ที่ช่วยกันไม่ให้เซลล์มะเร็งแพร่กระจาย มักอยู่ในรูปของยากิน
ปัจจุบัน ยาที่ใช้ในทาร์เก็ตเทด เธอราปี เป็นยาที่ผลิตโดยอาศัยข้อมูลส่วนบุคคล เช่น ข้อมูลเรื่องยีน โปรตีนที่ป้องกัน การวิเคราะห์ และการรักษาโรค โดยทาร์เก็ตเทด เธอราปี หลายตัวได้รับการอนุมัติจากคณะองค์การอาหารและยา (FDA) ให้ใช้ในการรักษาโรคมะเร็งบางชนิดแล้ว และยังมีอีกหลายตัวที่อยู่ระหว่างการวิจัยกับคนและสัตว์
บรรณานุกรม
1. Targeted Cancer Therapy. http://www.cancer.org/treatment/treatmentsandsideeffects/treatmenttypes/targetedtherapy/targeted-therapy-toc [2016, November 1].
2. Targeted Cancer Therapies. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/types/targeted-therapies/targeted-therapies-fact-sheet [2016, November 1].
3. Understanding Targeted Therapy. http://www.cancer.net/navigating-cancer-care/how-cancer-treated/personalized-and-targeted-therapies/understanding-targeted-therapy [2016, November 1].
