เมื่อตับถูกกิน (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 20 พฤษภาคม 2559
- Tweet
ผศ.พญ.เอื้อมแข สุขประเสริฐ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งวิทยา โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า จากการรวบรวมข้อมูลอุบัติการณ์การเกิดโรคมะเร็งในประเทศไทยพบว่ามี ผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่ 1.23 แสนราย เสียชีวิตประมาณ 8.5 หมื่นคนต่อปี
โดยมะเร็งที่พบบ่อยที่สุด คือ มะเร็งตับ มะเร็งปอด และมะเร็งเต้านม โดยผู้ชายเป็นมะเร็งตับมากที่สุด สาเหตุมาจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและพยาธิใบไม้ตับ ทำให้เซลล์ท่อน้ำดีอักเสบ รองลงมาคือ มะเร็งปอด อัตราการเกิดผู้ป่วยรายใหม่และเสียชีวิตใกล้เคียงกัน เนื่องจากวินิจฉัยไม่ได้ตั้งแต่แรก และการรักษาอาจไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ
ส่วนผู้หญิงเป็นมะเร็งเต้านมมากที่สุด อัตราป่วยใหม่สูง แต่อัตราการตายต่ำ ซึ่งสะท้อนว่าการตรวจคัดกรอง ค้นพบโรคและรักษาตั้งแต่เริ่มแรกสามารถรักษาให้หายได้ แต่ส่วนใหญ่แล้วมาพบแพทย์เมื่อโรคลุกลาม ทั้งนี้ คงต้องรณรงค์ป้องกันความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งให้มากขึ้น โดยการให้วัคซีนป้องกันเชื้อไวรัสตับอักเสบบี รณรงค์ไม่ให้กินปลาดิบ การตรวจเต้านม เป็นต้น
มะเร็งตับ (Liver cancer) คืออะไร ก่อนที่จะพูดถึงมะเร็งตับ เรามาทำความเข้าใจเรื่องโครงสร้างและหน้าที่ของตับกันก่อนว่า
ตับ เป็นอวัยวะภายในร่างกายที่ใหญ่ที่สุด อยู่ใต้ซี่โครงและปอดด้านขวา แบ่งเป็นกลีบ/พู/แฉก (Lobes) เราไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้โดยปราศจากตับ เพราะตับทำหน้าที่หลายอย่าง เช่น
- สลายและกักเก็บสารอาหารที่ดูดซึมมาจากลำไส้ โดยสารอาหารบางชนิดต้องมาผ่านการสันดาป (Metabolized) ที่ตับ ก่อนที่จะนำไปใช้เป็นพลังงานหรือซ่อมสร้างเซลล์ของร่างกาย
- ช่วยให้เลือดแข็งตัวเมื่อมีเลือดไหลจากการบาดแผลหรือได้รับบาดเจ็บ
- หลั่งน้ำดีไปยังลำไส้เพื่อช่วยในการดูดซึมสารอาหาร โดยเฉพาะไขมัน
- ย่อยสลายแอลกอฮอล์ ยา และของเสียในเลือด แล้วส่งออกนอกร่างกายทางปัสสาวะหรืออุจจาระ
- ชายไทยน่าห่วง ป่วยมะเร็งตับมาก ตายสูง หญิงโสด ไม่มีลูกเสี่ยงมะเร็งเต้านม. http://manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9590000006928&Keyword=%e2%c3%a4 [2016, May 19].
- Liver Cancerhttp://www.cancer.org/cancer/livercancer/ [2016, May 19].
ตับถูกสร้างขึ้นด้วยเซลล์ตับ (Hepatocytes) เป็นหลัก ที่เหลือเป็นเซลล์หลายชนิด เช่น เซลล์หลอดเลือดและเซลล์ท่อน้ำดี (Bile ducts) ที่นำน้ำดีจากตับไปยังถุงน้ำดี (Gallbladder) หรือลำไส้ (Intestine) ซึ่งเซลล์หลากชนิดก็สามารถเป็นก้อนเนื้อชนิดธรรมดา (Benign / non-cancerous) หรือกลายเป็นก้อนเนื้อร้าย (Malignant / cancerous) ได้เช่นกัน
ก้อนเนื้อเหล่านี้สามารถสร้างปัญหาที่ต่างกันไป โดยก้อนเนื้อร้ายที่กลายเป็นมะเร็งตับนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งมาจากบริเวณส่วนอื่นในร่างกาย (Secondary liver cancer / metastasis liver cancer) มากกว่าการเกิดมะเร็งขึ้นเองในตับ (Primary liver cancer)
แหล่งข้อมูล
