เฟอโร - บี คัล (Ferro - B Cal)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 12 กรกฎาคม 2563
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาเฟอโร - บี คัล (Ferro-B Cal) จัดเป็นยาบำรุงเลือดที่เป็นลูกผสมที่ประกอบไปด้วยธาตุเหล็ก, กลุ่มวิตามินบี เช่น บี 1, บี 2, บี 3 (Niacin: ไนอะซิน), และ บี 12, นอกจากนี้ยังมี วิตามิน ซี, กรดโฟลิค (Folic acid: วิตามิน บี 9), และแคลเซียมฟอสเฟต (Calcium phosphate) เป็นองค์ประกอบร่วมด้วย ซึ่งยาชื่อการค้าที่รู้จักกันดี คือ ยาเอฟบีซี (FBC)

ยาเฟอโร – บี คัล ใช้รักษาภาวะโลหิตจางอันมีสาเหตุจากผู้ป่วยไม่ได้รับสารอาหารที่เพียง พอ หรือมีการเสียเลือดมาก โดยกลุ่มวิตามินและแร่ธาตุข้างต้นจะช่วยสนับสนุนให้ร่างกายสามารถสร้างเม็ดเลือดแดงได้ดีขึ้น หากมีภาวะจำเป็นที่ต้องเสริมวิตามินและแร่ธาตุดังกล่าวผู้ป่วยมักต้องได้รับการตรวจเลือดก่อนเสมอเพื่อเป็นการประเมินร่างกายได้อย่างถูกต้อง

ทั้งนี้ การใช้ยาเฟอโร - บี คัล จะมีระยะเวลาและขนาดรับประทานที่แตกต่างกันออกไป ขึ้น กับอาการของแต่ละบุคคล โดยแพทย์จะเป็นผู้ระบุและสั่งจ่ายยาที่เหมาะสม

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร

เฟอโรบีคัล

ยาเฟอโร - บี คัล มีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น

  • รักษาและป้องกันโรค/ภาวะโลหิตจาง

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาเฟอโร - บี คัลมีกลไกการออกฤทธิ์ โดย

  • วิตามินบี1: ช่วยทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงมีความต้านทานต่อโรค, ทนต่อการอักเสบ
  • วิตามินบี2: ช่วยในการลำเลียงธาตุเหล็กเข้าสู่เซลล์เม็ดเลือดแดง
  • วิตามินบี3: ช่วยให้ร่างกายสร้างพลังงานจากสารอาหาร เช่น คาร์โบไฮเดรต อีกทั้งช่วยในการสังเคราะห์กรดไขมัน และช่วยดึงธาตุไนโตรเจน (Nitrogen) ออกจากกรดอะมิโน ซึ่งขบวนการดังกล่าวถือเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างเม็ดเลือดแดง
  • วิตามินบี 12: ป้องกันไม่ให้เกิดโลหิตจางชนิดที่เซลล์เม็ดเลือดแดงมีขนาดใหญ่กว่าปกติ (Megaloblastic anemia)
  • วิตามินซี: ช่วยให้ร่างกายดูดซับธาตุเหล็กได้ดี จึงเป็นผลดีต่อเม็ดเลือดแดง
  • กรดโฟลิค/กรดโฟลิก: ช่วยให้มีการแบ่งตัวของเซลล์เม็ดเลือดแดง
  • ธาตุเหล็ก: ช่วยทำให้ฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง ลำเลียงออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆของร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  • ธาตุแคลเซียม: เป็นปัจจัยเกี่ยวข้องกับขบวนการแข็งตัวของเลือด

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาเฟอโร - บี คัล จัดจำหน่ายในรูปแบบของ

  • ยาเม็ดเคลือบฟิล์ม (Film-coated tablet)

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีขนาดรับประทานอย่างไร?

ขนาดรับประทานของ ยาเฟอโร - บี คัล คือ รับประทานครั้งละ 1 เม็ด วันละ 2 - 3 ครั้ง

*****อนึ่ง:

  • ควรรับประทานยานี้ก่อนอาหาร หรือในขณะท้องว่าง แต่หากรู้สึกระคายเคืองระหว่างการรับประทานยา อาจเลี่ยงมารับประทานพร้อมอาหารหรือหลังอาหารได้
  • เนื่องจากเป็นยาที่ผสมตัวยาหลายชนิด การใช้ยาเฟอโร - บี คัล ในหญิงตั้งครรภ์, หญิง ให้นมบุตร และในเด็ก ควรต้องปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ

*****หมายเหตุ: ขนาดยา และระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้ เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ผู้รักษาได้ การใช้ยาที่เหมาะสม ควรต้องปรึกษา แพทย์ หรือเภสัชกร ก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดที่รวมถึงยาเฟอโร - บี คัล ผู้ป่วยควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล และ เภสัชกร เช่น

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยา หรืออาหารเสริมอะไรอยู่ เพราะยาเฟอโร - บี คัล อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาเฟอโร - บี คัลกับยาอื่นๆ และ/หรือกับอาหารเสริมที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เพรายาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารก จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยาเฟอโร - บี คัล สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

อาจพบผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (อาการข้างเคียง/ผลข้างเคียง)จาก ยาเฟอโร - บี คัล เช่น

  • ท้องผูก หรือ ท้องเสีย
  • อุจจาระมีสีดำ
  • เบื่ออาหาร
  • คลื่นไส้-อาเจียน
  • ปวดท้อง

มีข้อควรระวังการใช้ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล อย่างไร?

ข้อควรระวังการใช้ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยด้วยโรค/ภาวะโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตก (Hemolytic anemia)
  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่ร่างกายเสียสมดุลในการควบคุมธาตุเหล็ก (Iron metabolism disorder)
  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่ต้องถ่ายเลือดอยู่เป็นประจำ
  • ระวังการใช้ยานี้กับผู้มี แผลในกระเพาะอาหาร มีภาวะกระเพาะอาหารอักเสบ และ/หรือมีลำไส้อักเสบ เพราะยาอาจก่ออาการระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร/ลำไส้ ทำมีให้อาการมากขึ้นได้
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง: ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมยาเฟอโร - บี คัลด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิด ควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด เสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • การรับประทานยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล ร่วมกับยาบางกลุ่มอาจทำให้ฤทธิ์ในการรักษา ของยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล ด้อยประสิทธิภาพลงไป หากมีความจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกัน ให้รับประทานยาห่างกัน 2 ชั่วโมงเป็นอย่างต่ำ ยากลุ่มดังกล่าว เช่น
    • ยาลดกรด เช่นยา Aluminium hydroxide, Magnesium hydroxide
    • ยาเสริมธาตุแคลเซียม เช่นยา Calcium carbonate
  • การใช้ยาปฏิชีวนะบางตัวร่วมกับยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล อาจส่งผลให้การดูดซึมของยาปฏิชีวนะเข้าสู่ร่างกายได้น้อย หากมีความจำเป็นต้องใช้ร่วมกันควรรับประทานห่างกันประมาณ 2 - 4 ชั่วโมงเป็นอย่างต่ำ ยาปฏิชีวนะกลุ่มดังกล่าว เช่นยา Ciprofloxacin, Doxycycline, Tetracycline
  • การรับประทานวิตามินบางตัวร่วมกับยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล สามารถเกิดการรบกวนประสิทธิผลของยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล อีกทั้งอาจพบอาการ วิงเวียน อ่อนเพลีย หรือเป็นลมติดตามมา แต่หากมีความจำเป็นต้องใช้ร่วมกัน แพทย์จะปรับขนาดรับประทานให้เหมาะสม ยากลุ่มวิตามินดังกล่าว เช่น วิตามิน อี
  • การรับประทานยาโรคไทรอยด์ร่วมกับยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล จะทำให้ฤทธิ์ในการรักษาของยาโรคไทรอยด์มีประสิทธิผลต่ำลง จึงควรรับประทานห่างกันประมาณ 2 - 4 ชั่วโมง ยาโรคไทรอยด์ดังกล่าว เช่นยา Levothyroxine

ควรเก็บรักษายาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล อย่างไร?

ควรเก็บยาเฟอโร - บี คัล เช่น

  • เก็บยาภายใต้อุณหภูมิห้อง
  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงสว่าง แสงแดด พ้นความร้อน และความชื้น
  • ไม่เก็บยาในห้องน้ำ และ
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ยาบำรุงเลือดเฟอโร - บี คัล มีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาเฟอโร - บี คัล มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต เช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
FBC (เอฟ บี ซี) Ranbaxy
Fercalmin (เฟอคัลมิน) Utopian
Ferropro (เฟอโรโปร) Medicine Products

บรรณานุกรม

  1. https://www.mims.com/Captcha/DefaultCaptcha?returnUrl=http%3a%2f%2fwww.mims.com%2fThailand%2fdrug%2finfo%2fFBC%2f%3fq%3dFBC%26type%3dbrief [2020,July11]
  2. https://www.bodybuilding.com/fun/20-vitamins-supplements-to-increase-longevity.htm [2020,July11]
  3. https://health.howstuffworks.com/wellness/food-nutrition/vitamin-supplements/vitamin-c-supplements.htm [2020,July11]
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Folate#Biological_roles [2020,July11]
  5. http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=nutrient&dbid=93#deficiencysymptoms [2020,July11]
  6. https://www.dummies.com/health/nutrition/vitamins/what-are-the-functions-of-calcium-in-the-body/ [2020,July11]
  7. https://www.drugs.com/sfx/ferrous-fumarate-side-effects.html [2020,July11]
  8. https://www.webmd.com/drugs/2/drug-4129/ferrous-fumarate-oral/details/list-contraindications [2020,July11]
  9. https://www.drugs.com/drug-interactions/ferrous-fumarate-with-maalox-children-s-relief-1077-0-464-3821.html [2020,July11]
  10. https://www.fitday.com/fitness-articles/nutrition/vitamins-minerals/the-benefits-of-vitamin-b1.html#b [2020,July11]