เบาหวานขึ้นจอตา (ตอนที่ 2)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 30 กันยายน 2561
  • Tweet
เบาหวานขึ้นจอตา-2

      

      ภาวะเบาหวานขึ้นจอตา (Diabetic Retinopathy) เป็นอาการแทรกซ้อนของโรคเบาหวานที่มีผลกระทบต่อตา มีสาเหตุมาจากหลอดเลือดที่อยู่หลังจอตา (Retina) ถูกทำลาย เกิดจากการที่น้ำตาลไปอุดกั้นหลอดเลือดเล็กๆ ที่หล่อเลี้ยงจอตา ทำให้เลือดเดินทางไปไม่ถึง ดังนั้น ตาจึงพยายามสร้างหลอดเลือดใหม่ ซึ่งหลอดเลือดที่สร้างใหม่นี้จะไม่สมบูรณ์และสามารถรั่วซึมได้ง่าย

      ภาวะเบาหวานขึ้นจอตาสามารถเกิดในทุกคนที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1 หรือ ชนิดที่ 2 ยิ่งเป็นโรคเบาหวานมานานเท่าไร และยิ่งควบคุมน้ำตาลในเลือดได้น้อยเท่าไร ก็มีโอกาสในการเกิดภาวะนี้ได้มากเท่านั้น โดยภาวะเบาหวานขึ้นจอตามักเกิดขึ้นกับตาทั้ง 2 ข้าง

      ในระยะแรกอาจไม่แสดงอาการหรือมีปัญหาเรื่องการมองเห็นเพียงเล็กน้อย แต่ในที่สุดอาจเป็นสาเหตุให้ตาบอดได้ ซึ่งลักษณะอาการของภาวะเบาหวานขึ้นจอตามีดังนี้

  • มีจุดหรือเส้นใยบางๆ สีดำลอยอยู่ในลูกตา (Floaters)
  • เห็นภาพไม่ชัด (Blurred vision)
  • การมองเห็นเปลี่ยนแปลงขึ้นๆ ลงๆ (Fluctuating vision) เดี๋ยวชัด เดี๋ยวไม่ชัด
  • การมองเห็นสีบกพร่อง (Impaired color vision)
  • มีจุดที่มืดหรือว่างเปล่าในการมองเห็น
  • การมองเห็นกลางคืนไม่ดี (Poor night vision)
  • สูญเสียการมองเห็น

      ภาวะเบาหวานขึ้นจอตามี 2 ระยะ คือ

      1. ระยะที่ยังไม่มีการสร้างหลอดเลือดใหม่ (Early diabetic retinopathy / Nonproliferative diabetic retinopathy = NPDR)

      ในระยะนี้ ผนังหลอดเลือดในจอตาจะอ่อนแอ มีการพองของหลอดเลือดฝอย (Microaneurysms) บางทีก็มีการรั่วซึมของของเหลวและเลือดเข้าสู่จอตา หลอดเลือดจอตา (Retinal vessels) จะขยายตัวขึ้นจนผิดปกติ จนทำให้จอตาบวม (Macular edema) ทั้งนี้ NPDR มีตั้งแต่ระดับอ่อนไปจนระดับที่รุนแรง ขึ้นกับหลอดเลือดที่ถูกอุดตันที่เรียกว่า เกิดจุดภาพชัดขาดเลือด (Macular ischemia)

      2. ระยะที่มีการสร้างหลอดเลือดใหม่ (Advanced diabetic retinopathy / Proliferative diabetic retinopathy = PDR)

      ในระยะนี้หลอดเลือดที่ถูกทำลายจะใช้ไม่ได้ ทำให้มีการสร้างหลอดเลือดใหม่ (Neovascularization) ที่ผิดปกติในจอตา ซึ่งสามารถทำให้เกิดวุ้นตา (Vitreous) ได้ จนในที่สุดเซลล์ที่เป็นแผลและถูกกระตุ้นด้วยหลอดเลือดใหม่จะเป็นสาเหตุให้จอตาหลุดลอกออกจากด้านหลังลูกตา มีความดันในลูกตา ซึ่งสามารถทำลายเส้นประสาทตา (Optic nerve) ที่ส่งภาพจากตาไปยังสมอง จนมีผลให้เกิดต้อหิน (Glaucoma)

      

แหล่งข้อมูล:

  1. Diabetic retinopathy.https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetic-retinopathy/symptoms-causes/syc-20371611 [2018, September 29].
  2. What Is Diabetic Retinopathy? https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-diabetic-retinopathy [2018, September 29].