วิธีใช้ยาเหน็บทวารหนัก (How to use anal suppository)

วิธีใช้ยาเหน็บทวารหนัก ส่วนใหญ่ใช้กับยาเหน็บรักษาริดสีดวงทวาร มีขั้นตอนการปฏิบัติดังนี้

  1. ควรถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ ให้เรียบร้อยก่อนเหน็บยา เพื่อช่วยให้ยาอยู่ในทวารได้นานขึ้น ไม่หลุดปนในอุจจาระ หรือหลุดออกมาจากแรงปัสสาวะ
  2. จัดเตรียมยาที่จะใช้เหน็บทวารหนัก อ่านฉลากวิธีการใช้ยาให้เข้าใจ และจัดจำนวนยาที่จะใช้ให้ครบถ้วน ถ้ายาเหลวไม่เป็นแท่ง จะสอดยาไม่ได้ ให้นำยาแช่เย็น จนยาพอแข็งเป็นแท่งที่จะสอดได้ก่อน ห้ามแช่จนยาเป็นน้ำแข็ง ห้ามแช่ หรือเก็บยาในช่องแช่แข็ง (ยาจะเสื่อมคุณสมบัติได้)
  3. ทำความสะอาดบริเวณทวารหนักให้สะอาดก่อนการใช้ยา เช่น ล้างด้วยสบู่อ่อน (สบู่เด็กอ่อน ) แล้วซับบริเวณนั้นให้แห้ง
  4. ล้างมือให้สะอาดทั้ง 2 มือ (สวมใส่ถุงมือยางสะอาด ชนิดใช้ครั้งเดียวทั้ง 2 ข้างถ้าต้องการใส่ถุงมือ แต่เป็นสิ่งที่ไม่จำเป็น)
  5. ฉีกกระดาษหรือพลาสติก หรือ วัสดุ ที่หุ้มยาเหน็บทวารออก เมื่อพร้อมที่จะใช้ยา
  6. นอนตะแคงข้างที่ถนัด ขาล่างเหยียดตรง ส่วนขาบนชันเข่าขึ้นถึงหน้าท้อง เพื่อเปิดรูทวารหนัก
  7. สอดยาเหน็บเข้าไปช้าๆ ไม่ใช้แรงดันมาก โดยเอาด้านหัวซึ่งแหลมกว่าเข้าไปก่อน โดยอาจ จะทาหัวยาด้วยยาหล่อลื่นชนิดมีน้ำเป็นส่วนประกอบ (เช่น K-Y jelly) เพื่อช่วยให้เม็ดยาลื่นสอดได้ง่ายขึ้น
  8. ใช้นิ้วชี้ดันยาเหน็บนั้นให้ผ่านรูหูรูดทวาร (ทายาหล่อลื่นที่นิ้วก่อน ) แล้วดันแท่งยาให้เข้าไปลึกๆ อย่างน้อยประมาณ 1 นิ้ว และอย่าใช้แรงดันมากในการสอดยา โดยเฉพาะถ้ายาติด อย่าฝืนใช้แรงดันยา ควรผ่อนคลาย ไม่กลัว แล้วลองดันยาใหม่ เพราะการฝืนหรือใช้แรงดันมาก อาจทำให้เนื้อเยื่อทวารฉีกขาดได้
  9. หนีบแก้มก้นไว้ด้วยกันสักพัก นอนในท่าเดิมต่อประมาณ 15 นาที อย่ารีบลุกเดินทันที เพราะอาจทำให้ยาเลื่อนหลุดออกมาได้
  10. เมื่อเหน็บยาเสร็จแล้ว ทิ้งวัสดุที่ห่อยาในถังขยะ แล้วล้างมือให้สะอาด

อนึ่ง

  • ไม่ควรเหน็บยาถ้าท้องเสีย เพราะยาจะถูกถ่ายออกมา
  • ไม่ควรถ่ายอุจจาระ และ/หรือปัสสาวะ ภายในประมาณ 1 ชั่วโมงหลังเหน็บยา เพื่อให้ตัวยาได้มีประสิทธิภาพละลายจนเคลือบเนื้อเยื่อในทวารได้อย่างทั่วถึง
  • ถ้าสอดยาได้ลึกไม่พอ ยาอาจละลายออกมาเปื้อนกางเกงในได้ ไม่เป็นอันตราย ใช้ทิชชูทำความสะอาด และล้างบริเวณนั้นด้วยน้ำเปล่าสะอาด หรือสบู่อ่อน แล้วซับบริเวณนั้นให้แห้ง และควรเปลี่ยนกางเกงใน
  • ควรตัดเล็บให้สั้น ป้องกันการขีดข่วนทั้งบริเวณภายนอกและภายในทวารหนัก

บรรณานุกรม

  1. การใช้ยาเหน็บ : http://thaihow.tripod.com/hea144.htm [2013,Aug12].