วัคซีนรักษามะเร็งสมอง (ตอนที่ 1)

Robert Demeger อดีตนักแสดงเวทีของอังกฤษ อายุ 62 ปี จะเป็นผู้ป่วยมะเร็งสมองรายแรกในยุโรปที่ได้รับการรักษาด้วยวัคซีนเฉพาะตัว (Personalised vaccine) ที่โรงพยาบาลคิงส์คอลเลจ (King's College Hospital) ในลอนดอน หลังจากที่ได้มีการผ่าตัดนำเอาเนื้อร้ายในสมองออกไปให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้แล้ว

Personalised vaccine เป็นวัคซีนเฉพาะตัวที่ถูกออกแบบเพื่อสอนให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายสามารถต่อสู้กับเซลล์เนื้องอกของคนๆ นั้นได้ โดยมีการเพาะเนื้องอก (Tumour) กับ เซลล์เดนไดรท์ (Dendritic cells) ซึ่งเป็นเซลล์ภูมิคุ้มกันที่ได้จากเลือด ไปพร้อมๆ กันในห้องทดลอง

ทั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้เซลล์สามารถจดจำเนื้องอกได้ หลังจากนั้นวัคซีนเฉพาะตัวที่ได้จะถูกฉีดเข้าร่างกายทางแขน เพื่อสอนให้เซลล์ระบบภูมิคุ้มกันอื่นๆ ช่วยหาและทำลายเซลล์มะเร็ง โดยจะได้รับวัคซีนเป็นจำนวน 10 โดส (Doses) ตลอดระยะเวลา 2 ปี

Keyoumars Ashkan ศัลยแพทย์ทางประสาท (Neurosurgeons) ของโรงพยาบาลคิงส์คอลเลจ กล่าวว่า ปัจจุบันคิงส์คอลเลจมีการทดลองฉีดวัคซีนกับผู้ป่วย 300 ราย เพื่อดูว่าได้ผลหรือไม่ โดยผู้ป่วยครึ่งหนึ่งจะได้รับวัคซีนเฉพาะตัวและอีกครึ่งหนึ่งจะเป็นการฉีดยาหลอก (Dummy injections)

จากข้อมูลการทดลองทางคลินิก (Clinical trials) ในสหรัฐอเมริกาพบว่า วัคซีนช่วยชะลอการเจริญเติบโตของโรคและยืดเวลาในการมีชีวิตอยู่ โดยไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นพิษ (Toxic side effects) อย่างไรก็ดี ก็ยังต้องรอผลการศึกษากันต่อไปว่า จะสามารถเอาชนะโรคนี้ได้หรือไม่

เนื้องอกในสมอง (Brain tumor) มีทั้งชนิดที่ไม่มีเซลล์มะเร็ง (Benign) และชนิดร้ายที่มีเซลล์มะเร็ง (Malignant) ซึ่งมีการเติบโตอย่างรวดเร็วที่เรียกว่า มะเร็งสมอง (Brain Cancer) แม้ว่าเนื้องอกชนิดที่ไม่มีเซลล์มะเร็งจะไม่ร้ายแรงเหมือนชนิดที่มีเซลล์มะเร็ง แต่ก็ยังสร้างปัญหาให้กับสมองอยู่ดี

เพราะเซลล์ที่โตขึ้นทำให้เกิดก้อนเนื้อขึ้นในสมอง ซึ่งไปรบกวนการทำงานต่างๆ ของสมอง เช่น การควบคุมกล้ามเนื้อ ความรู้สึก ความจำ และหน้าที่ปกติของร่างกาย

มะเร็งสมอง (Brain Cancer) มี 2 แบบ โดยแบบแรก เป็นเนื้องอกที่เกิดกับเซลล์สมองเองโดยตรง (Primary Brain Cancers) ส่วนแบบที่ 2 จะเป็นเนื้องอกของอวัยวะอื่นก่อนแล้วค่อยแพร่กระจายมาที่สมอง (Metastatic Brain Cancer)

มะเร็งสมองปฐมภูมิ (Primary Brain Cancers) เป็นมะเร็งที่มีจุดกำเนิดในสมอง ชนิดที่พบมากที่สุดคือ Gliomas (ซึ่งรวมถึง Astrocytomas, Oligodendrogliomas และ Ependymomas) Meningiomas, Pituitary adenomas, Vestibular schwannomas และ Primitive neuroectodermal tumors (Medulloblastomas) ทั้งนี้ชื่อที่ได้เป็นการตั้งชื่อตามชนิดของเซลล์สมองที่เกิดมะเร็ง

ส่วนมะเร็งสมองทุติยภูมิ (Metastatic Brain Cancer) เป็นเซลล์มะเร็งที่กระจายมาจากมะเร็งอวัยวะอื่น เช่น ปอด เต้านม โดยผ่านทางกระแสเลือด ซึ่งมีประมาณร้อยละ 25 ที่กระจายมายังสมอง

แหล่งข้อมูล:

  1. Brain cancer vaccine trial begins http://www.bbc.co.uk/news/health-25374558 [2014, January 28].
  2. Brain Cancer vaccine trial. http://www.kcl.ac.uk/newsevents/news/newsrecords/2012/05May/Brain-Cancer-Vaccine.aspx [2014, January 28].
  3. Brain Cancer. http://www.webmd.com/cancer/brain-cancer/brain-cancer [2014, January 28].
  4. What is brain cancer? http://www.medicinenet.com/brain_cancer/page2.htm [2014, January 28].