ยากาบาเพนติน (Gabapentin) ยานิวรอนติน (Neurontin)

สารบัญ

บทนำ

กาบาเพนติน (Gabapentin) เป็นยาที่รู้จักกันดีในชื่อการค้าว่า นิวรอนติน (Neurontin) ผู้ ผลิตคือ บริษัท Pfizer ยานี้ถูกสังเคราะห์ให้มีโครงสร้างคล้ายสารสื่อประสาทของสมองมนุษย์ที่เรียกว่า GABA และถูกนำไปใช้รักษาอาการชัก รวมไปถึงอาการปวดตามเส้นประสาท ทางการ แพทย์ได้นำมาใช้ในสถานพยาบาลอย่างแพร่หลาย อย่างไรก็ตามยานี้ไม่สมควรไปหาซื้อมารับ ประทานเอง ต้องสั่งจ่ายโดยแพทย์ผู้ทำการรักษาเท่านั้น

ยากาบาเพนตินมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?

ยากาบาเพนติน

ยากาบาเพนตินมีสรรพคุณ ดังนี้ คือ

  • ใช้รักษาอาการชักชนิดที่เรียกว่า Partial Seizures
  • รักษาอาการปวดตามเส้นประสาท

ยากาบาเพนตินมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยากาบาเพนตินจะออกฤทธิ์ยับยั้งการหลั่งของสารสื่อประสาท ที่เรียกว่า Mono-amine neurotransmitters อีกทั้งลดความตื่นตัวของเซลล์ประสาทส่วนที่เรียกว่า แอกซอน(Axon) นอกจากนี้ยังเข้าไปรบกวนการแลกเปลี่ยนแคลเซียมของเซลล์ประสาทในสมอง (Cortical Neurons) ด้วยกลไกข้างต้น จึงสามารถบรรเทาอาการชักและลดอาการเจ็บปวดที่เกิดจากเส้นประสาทได้

ยากาบาเพนตินมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยากาบาเพนติน มีรูปแบบการจัดจำหน่าย ดังนี้คือ

  • ชนิดบรรจุแคปซูล ขนาดความแรงยา 100, 300, 400 มิลลิกรัม
  • ชนิดเม็ด ขนาดความแรงยา 600 มิลลิกรัม

ยากาบาเพนตินมีขนาดรับประทานอย่างไร?

ยากาบาเพนตินนี้ สามารถรับประทานก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาสั่งจ่าย พร้อมปรับขนาดการรับประทานตามความเหมาะสม

  • ขนาดที่รักษาอาการชัก ในผู้ใหญ่และเด็กอายุ 12 ปีขึ้นไป รับประทาน 900 – 3,600 มิลลิ กรัม/วัน โดยแบ่งรับประทานในวันแรก รับประทานครั้งละ 300 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง จากนั้นแพทย์จะปรับขนาดรับประทานตามความเหมาะสม และผู้ป่วยสามารถรับยาได้สูงสุดไม่เกิน 3,600 มิลลิกรัม/วัน
  • ขนาดที่รักษาอาการชัก ในเด็กอายุ 3 - 12 ปี รับประทาน 10–15 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัวเด็ก 1 กิโลกรัม/วัน โดยแบ่งรับประทานวันละ3 ครั้ง จากนั้นแพทย์จะเป็นผู้ปรับขนาดการรับประทานตามอายุ และตามอาการของเด็ก
  • ขนาดที่ใช้รักษาอาการปวดของเส้นประสาท ในผู้ใหญ่รับประทาน 900 มิลลิกรัม/วัน โดยแบ่งรับประทาน 3 ครั้ง/วัน และปรับขนาดรับประทานสูงสุด (โดยแพทย์) ไม่เกิน 3,600 มิลลิกรัม/วัน

อนึ่ง หากผู้ป่วยมีไตทำงานบกพร่อง แพทย์จะเป็นผู้ปรับขนาดการรับประทานยาอย่างเหมาะสมเป็นรายๆไป

เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยากาบาเพนติน ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยาแล้ว คลื่นไส้มาก หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก หรือขึ้นผื่น
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยาอะไรอยู่ เพราะยาอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรือเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กินอยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะ ยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงของยาต่อทารกได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยากาบาเพนติน สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ ซึ่งถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็นสองเท่า

ยากาบาเพนตินมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยากาบาเพนตินนี้ สามารถก่อผลไม่พึงประสงค์/ผลข้างเคียง ให้เกิดอาการหน้าบวม มีความดันโลหิตสูง กล้ามเนื้ออ่อนแรง ท้องอืด เบื่ออาหาร เวียนศีรษะ วิตกกังวล และ/หรือความ รู้สึกและการตอบสนองของร่างกายต่อสิ่งต่างๆลดลง อาจติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ อาจมีการมองเห็นภาพพร่ามัว/ตาพร่า/ตามัว ในเด็กอาจพบว่า มีอาการไข้ คลื่นไส้หรืออาเจียน และ/หรือสามารถพบการติดเชื้อไวรัสร่วมด้วยได้

มีข้อควรระวังการใช้ยากาบาเพนตินอย่างไร?

ข้อควรระวังในการใช้ยากาบาเพนติน ได้แก่

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้กับผู้หญิงมีครรภ์และหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร ด้วยก่อให้เกิดการวิกลรูปของ ทารก อีกทั้งขับออกทางน้ำนม
  • ขณะใช้ยาไม่ควรทำงานกับเครื่องจักรหรือขับขี่ยานพาหนะ เพราะการควบคุมการทำงานของร่างกาย อาจไม่เป็นไปตามปกติ จนก่อให้เกิดอุบัติเหตุได้
  • การได้รับยาเกินขนาดจะส่งผลให้มีอาการดังนี้ วิงเวียนจนเสียการทรงตัว ตาพร่ามัว พูด จาไม่ชัด ง่วงนอน ท้องเสีย ควรต้องรีบนำส่งแพทย์เพื่อทำการรักษาโดยเร็ว

*****หมายเหตุ

ทุกๆคนควรต้องตระหนักถึงความปลอดภัยในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิด ควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอเช่นกัน

ยากาบาเพนตินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยากาบาเพนตินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น ดังนี้คือ

  • การรับประทานยากาบาเพนตินร่วมกับยาลดกรด จะทำให้ระดับการกระจายตัวของกาบา เพนตินในร่างกายลดต่ำลง ประสิทธิภาพของยาจึงต่ำลง ยาลดกรดดังกล่าว เช่น Aluminium Hydroxide และ Magnexium Hydroxide
  • การรับประทานยากาบาเพนตินร่วมกับยาแก้แพ้ จะก่อให้เกิดอาการวิงเวียน และง่วงนอนมากขึ้น ยาแก้แพ้ดังกล่าว เช่น Dexbrompheniramine และ Diphenhydramine
  • การรับประทานยากาบาเพนตินร่วมกับยาแก้ไอที่เป็นอนุพันธ์ของฝิ่น จะก่อให้เกิดอา การวิงเวียนและง่วงนอน ยาแก้ไอดังกล่าว เช่น Hydrocodone

ควรเก็บรักษายากาบาเพนตินอย่างไร?

สามารถเก็บยา กาบาเพนตินในช่วงอุณหภูมิห้อง พ้นจากแสงแดดและความชื้น และต้องเก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ยากาบาเพนตินมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ชื่ออื่นของยากาบาเพนตินและบริษัทผู้ผลิตในประเทศไทย เช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
Gabantin (กาบันติน)M & H Manufacturing
Gabapentin GPO (กาบาเพนติน จีพีโอ)GPOl
Gabapentin Sandoz (กาบาเพนติน แซนดอส)Sandoz
Gabapentin Teva (กาบาเพนติน ทีวา)Teva
Gabutin (กาบูติน)Siam Bheasach
Neurontin (นูรอนติน)Pfizer
Neverpentin (เนเวอร์เพนติน)Daewoong Pharma
Rontin (รอนติน)Biolab
Vultin (วุลติน)Unison

บรรณานุกรม

  1. http://www.mims.com/Thailand/drug/info/Neurontin/?type=full#Indications [2013,Nov4].
  2. http://en.wikipedia.org/wiki/Gabapentin [2013,Nov4].
  3. http://druginfosys.com/Drug.aspx?drugCode=1457&drugName=Gabapentin&type=12 [2013,Nov4].