มองโรค(โลก)แบบหมอสมศักดิ์ ตอน: ฟันเกือบหมดปาก

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 6 กันยายน 2556
  • Tweet

ทุกคนคงไม่ปฏิเสธว่าการปวดฟันนั้นมันทรมานเพียงใด ยิ่งอาการปวดเสี่ยวแปล๊บๆ ทรมานมากๆ

วันหนึ่งผมมีผู้ป่วยท่านหนึ่งมาพบผมด้วยอาการปวดฟัน แต่ที่แปลก คือ ผู้ป่วยบอกว่าปวดฟันมา 2 ปี พบทันตแพทย์มานับไม่ถ้วน ถูกถอนฟันไปครึ่งปากแล้ว แต่ก็ไม่หายปวด จึงตะเวนหาหมอมาหลายจังหวัด จนตัดสินใจนั่งรถทัวร์ไปพบทันตแพทย์ที่กรุงเทพฯ ทันตแพทย์จึงส่งไปพบหมอระบบประสาท เนื่องจากคิวนัดตรวจที่กรุงเทพนาน คุณหมอที่กรุงเทพจึงแนะนำให้ผู้ป่วยมารักษากับผมที่ขอนแก่น

ผมได้สอบถามประวัติอย่างละเอียดได้ข้อมูลดังนี้ ผู้ป่วยมีอาการปวดบริเวณฟันและเหงือกด้านขวา ปวดเสียวแปล๊บๆ เป็นๆ หายๆ มา 2 ปี ช่วงแรกที่เป็นอาการไม่รุนแรง แต่จะเป็นมากถ้าพูดมากๆ หรือทานอาหารรสจัด จึงไปพบทันตแพทย์ ตรวจพบว่ามีฟันผุและเหงือกอักเสบ จึงรักษาต่อเนื่องแต่อาการก็ไม่ดีขึ้น จึงตัดสินใจเปลี่ยนที่รักษา พบทันตแพทย์ท่านใหม่ก็ไม่ดีขึ้นอีก จึงตัดสินใจเปลี่ยนทันตแพทย์ท่านใหม่ไปเรื่อยๆ แต่ก็ไม่ดีขึ้นจนเกือบหมดจังหวัด ระหว่างนี้ถูกถอนฟันไปประมาณ 10 ซี่ แต่อาการก็ไม่ดีขึ้น เป็นรุนแรงมากขึ้น อยู่เฉยๆ ก็มีอาการปวดอย่างรุนแรง ทานอาหารแทบไม่ได้เลย น้ำหนักลดลงไป 10 กิโลกรัม จนคนทักว่าเป็นมะเร็งหรือเปล่าเพราะร่างกายดูโทรมมากๆ

จากประวัติดังกล่าว ผมบอกกับผู้ป่วยทันทีว่าหายแน่ๆ ไม่ต้องกังวล หมอจะให้ยาเพียงชนิดเดียวเท่านั้น เริ่มทานยาเพียงครึ่งเม็ดเท่านั้น เชื่อว่าอาการจะค่อยๆดีขึ้น ผู้ป่วยทำหน้างงๆ และกึ่งไม่เชื่อปนความตกใจ ว่าอะไรจะง่ายขนาดนั้นเลยเหรอ

หลังจากนั้น 1 สัปดาห์ ผู้ป่วยยิ้มมาหาผมเลยครับ แล้วบอกว่า “หมอเทวดา เก่งจริงๆ ผมทรมานมานาน ถอนฟันไปครึ่งปากก็ไม่หาย หมอให้ทานยาแค่ครึ่งเม็ดอาการหายเป็นปลิดทิ้ง ขอบคุณมากครับ แต่ว่าผมเป็นโรคอะไรครับคุณหมอ”

โรคที่เป็นเรียกว่า โรคปวดประสาทเหตุไตรเจอมินัล “Trigeminal neuralgia” เป็นโรคของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ส่วนใหญ่เกิดขึ้นมาเองหาสาเหตุไม่พบ บางกรณีเกิดจากเส้นประสาทถูกหลอดเลือดกดทับ การรักษาได้ผลดีด้วยยาคาร์บามาซีปีน (Carbamazepine) การเริ่มใช้ยานี้ต้องค่อยๆ เริ่มขนาดยาต่ำๆ ก่อน เพราะมีโอกาสแพ้ได้ง่าย การรักษาแตกต่างกันในแต่ละราย บางรายรักษาระยะสั้นๆ บางรายรักษานาน

ผู้ป่วยส่วนใหญ่เมื่อเริ่มมีอาการมักจะคิดว่าเป็นโรคฟันจึงไปพบทันตแพทย์ และเมื่อตรวจก็ต้องพบฟันผุ เหงือกอักเสบ แต่เมื่อรักษาแล้วอาการก็ไม่หาย บางรายต้องถูกถอนฟันเหมือนผู้ป่วยรายนี้ ในปัจจุบันทันตแพทย์ส่วนใหญ่มีความรู้โรคนี้ดีมากให้การรักษาได้อย่างดี

ก่อนกลับ ผู้ป่วยยังบอกอีกว่า “ถ้ามาช้ากว่านี้ ผมคงต้องใส่ฟันปลอมทั้งปากแล้วหมอ”

หมายเหตุ: เรื่องนี้ไม่มีเจตนาบอกว่าทันตแพทย์ไม่มีความรู้ด้านการรักษาโรคนี้ แต่เนื่องจากในอดีต ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคนี้ยังมีไม่มาก และอาการที่ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีนั้น ก็สงสัยว่าตนเองเป็นโรคทางทันตกรรม จึงไปพบทันตแพทย์เป็นส่วนใหญ่ ในปัจจุบันมีการเรียน การสอนเกี่ยวกับโรคนี้อย่างกว้างขวาง ทันตแพทย์มีความรู้ ความสามารถด้านการวินิจฉัยและการรักษาโรคนี้อย่างดี