มองโรค(โลก)แบบหมอสมศักดิ์ ตอน: หลงลืมหรือสติแตกกันแน่

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 1 ตุลาคม 2556
  • Tweet

ผมเชื่อว่าทุกคนเคยต้องมีการลืมว่าตนเองเก็บของไว้ที่ไหน ไม่มั่นใจว่ากดรีโมทปิดประตูรถยนต์หรือยัง ลืมชื่อเพื่อนที่เรียนสมัยประถม จำหน้าได้แต่นึกชื่อไม่ออก คำถามนี้คือ อาการปกติเพราะทุกคนก็ลืมได้ หรือเป็นอาการเบื้องต้นของอาการหลงลืม หรืออาการสมองเสื่อมหรือเปล่า

อาการที่เราลืมชื่อคนเวลาพบกันจำไม่ได้ แต่พอผ่านไปก็คิดออก หรือออกจากบ้านมาแล้วไม่มั่นใจว่าตนเองปิดไฟหรือยัง ปิดประตูหรือยัง อาการเหล่านี้เป็นเรื่องปกติครับ ไม่ได้บ่งบอกว่าจะเป็นอาการผิดปกติอะไรเลย เป็นสิ่งปกติที่พบได้ครับ สาเหตุที่เราจำชื่อเพื่อนไม่ได้ หรือไม่มั่นใจว่าปิดประตู ปิดไฟหรือยัง เพราะเราไม่ได้ตั้งใจจำหรือมีสมาธิขณะที่ทำสิ่งนั้นๆ ในช่วงเวลานั้น เราจึงจำไม่ได้ แต่ถ้าเราได้ทบทวนก็จะจำได้

อาการหลงลืมที่ผิดปกตินั้น จะเริ่มจากการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ไม่ได้ หรือเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้น ส่วนเรื่องเก่าๆ นั้นจะจำได้ดี อีกสิ่งหนึ่งที่สังเกตได้ง่าย คนที่หลงลืมจริงๆ จะไม่ค่อยมาพบแพทย์ เพราะจำไม่ได้ว่าตนเองลืมอะไร คือ ชีวิตของคนที่หลงลืมก็มีความสุขดี แต่คนที่อยู่ด้วยจะประสบปัญหาเพราะจะถูกผู้ป่วยถามบ่อยครั้ง ถามแล้วถามอีก หรือทะเลาะกันเพราะผู้ป่วยพูดอะไรไปก็จำไม่ได้ จึงถกเถียงกันบ่อยๆ หรือหลงทาง กลับบ้านไม่ถูก เก็บของก็จำไม่ได้ และมีความหวาดระแวงว่ามีคนขโมยของตนเองไป

การทดสอบง่ายๆ ว่าตนเองมีความผิดปกติ หลงลืมหรือไม่ โดยตรวจง่ายๆ เช่น จำวันที่ เวลา สถานที่ จำของ 3 อย่าง ลบเลข 100-7 ไปเรื่อยๆ 5 ครั้ง แต่งประโยค แปลสุภาษิต วาดรูปนาฬิกา และทำตามคำสั่ง 3 ขั้นตอน ถ้าทำได้ก็ไม่ต้องกังวลว่าเป็นโรคหลงลืมครับ

ดังนั้น ถ้าเราลืมบางสิ่งบางอย่าง เป็นครั้งคราว เราไม่ได้เป็นโรคหลงลืมหรอกครับ แค่เราไม่มีสมาธิหรือภาษาวัยรุ่นว่าเราสติแตกแค่นั้นครับ