ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในผู้ป่วยเบาหวาน (Hypoglycemia)

บทความที่เกี่ยวข้อง
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในผู้ป่วยเบาหวาน

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) ได้แก่ ภาวะซึ่งในเลือดมีปริมาณน้ำตาลกลู โคส (Glucose) ต่ำ มักต่ำกว่า 70 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้เสมอในผู้ป่วยเบา หวานที่กินยาเบาหวาน และ/หรือ ฉีดยาอินซูลิน เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ได้แก่

  • กินยา ฉีดยาเบาหวาน/อินซูลินไม่ถูกต้องตามแพทย์แนะนำ
  • ซื้อยาต่างๆกินเอง หรือใช้สมุนไพรร่วมด้วย เพราะอาจมีผลข้างเคียงเสริมฤทธิ์ยาเบาหวาน จึงส่งผลให้น้ำตาลในเลือดต่ำ
  • กินยา ใช้ยาเบาหวานไม่ตรงเวลาในทุกๆมื้อของยา
  • อดอาหาร หรือกินอาหารน้อยกว่าตามปกติ
  • ออกกำลังกายมากกว่าปกติ
  • ดื่มสุราเพราะสุราเป็นสาเหตุให้กินอาหารน้อยผิดปกติ น้ำตาลในเลือดจึงต่ำลงได้

อาการจากภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ มักมีหลายๆอาการร่วมกันได้แก่ รู้สึกไม่สบาย เหนื่อยมาก หิว มือสั่น เหงื่อออกมาก ปวดศีรษะ กระสับกระส่าย สับสน มึนงง วิงเวียน ใจสั่น หัวใจเต้นแรงเร็ว เมื่อน้ำตาลต่ำมาก อาจเป็นลม หมดสติ ปลุกไม่ตื่น โคม่า บางคนอาจชัก

การดูแลตนเองเมื่อมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำที่สำคัญคือ

  • ต้องรู้จักอาการ คอยสังเกตอาการ เพื่อรักษาได้ทัน แจ้งคนรอบข้างให้รู้จักอาการ มีเอกสารกำกับตนว่า เป็นโรคอะไร กินยาอะไร เพื่อเมื่อเกิดอาการนอกบ้าน คนอื่นจะได้ช่วยเหลือได้ทัน
  • มีน้ำหวาน ลูกอม ติดบ้าน ติดตัวเสมอ เมื่อเริ่มมีอาการให้รีบกิน หรืออมอย่างน้อย 2 - 3 ช้อน หรือ 3 - 4 เม็ด รอประมาณ 15 นาที ถ้าอาการไม่ดีขึ้นกินซ้ำ ถ้าอาการยังไม่ดีขึ้นรีบพบแพทย์/ไปโรงพยาบาล หรือรีบพบแพทย์/ไปโรงพยาบาลตั้งแต่แรก หรือพบแพทย์/ไปโรงพยาบาลฉุกเฉินตั้งแต่แรก ขึ้นกับความรุนแรงของอา การ
  • เมื่ออาการดีขึ้นก็ยังต้องพบแพทย์ก่อนนัด หรือภายใน 1 - 2 วันเพื่อการปรับยาเบา หวาน
  • พบแพทย์/ไปโรงพยาบาลฉุกเฉิน เมื่อเป็นลมหมดสติ ปลุกไม่ตื่น ชัก (หลังหยุดชัก) และ/หรือ โคม่า

การป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำที่สำคัญคือ

  • กินยา ฉีดยาเบาหวาน/อินซูลิน ตรงเวลาในทุกๆครั้งของการใช้ยา
  • กินอาหารทุกมื้อในปริมาณใกล้เคียงกัน เพื่อแพทย์ปรับขนาดยาได้ถูกต้อง
  • ไม่อดอาหาร กินอาหารทุกมื้อตามที่เคย
  • การออกกำลังกายในทุกๆวันควรต้องสม่ำเสมอ ไม่ใช่บางวันออกกำลังกายเบาๆ บางวันออกกำลังกายหักโหม เพื่อประโยชน์ในการปรับขนาดยาได้เหมาะสมเช่น เดียวกับในเรื่องอาหาร
  • ไม่ดื่มสุรา
  • ไม่ซื้อยาต่างๆกินเองหรือใช้ยาสมุนไพร
  • ปรึกษาแพทย์พยาบาลถึงภาวะนี้ และในการดูแลตนเองเมื่อเกิดภาวะนี้ ล่วงหน้าเสมอ
  • เมื่อกินอาหารได้น้อยกว่าปกติ ควรพบแพทย์พยาบาลขอคำแนะนำ อย่าปรับลดยาเบาหวานเอง

บรรณานุกรม

Dabetes-low sugar http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientinstructions/000085.htm [2014, July19 ].

Updated 2014, July 19