นิ่วในถุงน้ำดี (ตอนที่ 3)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 18 ธันวาคม 2560
  • Tweet
นิ่วในถุงน้ำดี-3

ปัจจัยที่ทำให้มีโอกาสในการเป็นนิ่วในถุงน้ำดีสูง ได้แก่

  • เพศหญิง
  • อายุ 40 ปี หรือมากกว่า
  • อ้วนหรือมีน้ำหนักตัวมาก
  • นั่งหรือนอนอยู่กับที่ ไม่ค่อยเคลื่อนย้าย (Sedentary)
  • ตั้งครรภ์
  • กินอาหารที่มีไขมันสูง
  • กินอาหารที่มีคลอเรสเตอรอลสูง
  • กินอาหารที่มีไฟเบอร์น้อย (Low-fiber diet)
  • มีประวัติคนในครอบครัวเป็นนิ่วในถุงน้ำดี
  • เป็นโรคเบาหวาน
  • น้ำหนักตัวลดอย่างรวดเร็ว
  • กินยาที่ประกอบด้วยเอสโตรเจน (Estrogen) เช่น ยาเม็ดคุมกำเนิด (Oral contraceptives) หรือรักษาด้วยการกินยาฮอร์โมน (Hormone therapy drugs)
  • เป็นโรคโครห์น (Crohn's Disease) ซึ่งเป็นความผิดปกติเรื้อรังของลำไส้ใหญ่ทำให้เกิดการระคายเคืองและทางเดินอาหารบวม โดยโรคนี้จัดอยู่ในกลุ่มโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง

สำหรับอาการแทรกซ้อนของโรคนิ่วในถุงน้ำดีอาจได้แก่

  • ถุงน้ำดีอักเสบ (Cholecystitis) จนทำให้เกิดอาการปวดรุนแรง เป็นไข้ หนาวสั่น เบื่ออาหาร
  • ท่อน้ำดีอุดตัน หรือ ท่อน้ำดีอักเสบติดเชื้อ (Cholangitis)
  • ท่อตับอ่อน (Pancreatic duct) อุดตัน ทำให้ตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis)
  • ติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis)
  • ดีซ่าน (Jaundice)
  • มะเร็งถุงน้ำดี (Gallbladder cancer)

โดยแพทย์สามารถวินิจฉัยโรคได้ด้วยการ

  • การตรวจอัลตราซาวด์ (Ultrasonography) ซึ่งเป็นวิธีที่ได้ผลที่สุด โดยแบ่งได้ 2 แบบ คือ
  • การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงทางหน้าท้อง (Transabdominal ultrasonography) แต่มีข้อจำกัดคือ สามารถตรวจพบก้อนนิ่วที่มีขนาดใหญ่กว่า 4-5 มิลลิเมตร และใช้ไม่ค่อยได้ผลในกรณีของนิ่วที่อยู่ในท่อน้ำดี
  • การตรวจวินิจฉัยโดยเครื่องส่องกล้องตรวจคลื่นความถี่สูง (Endoscopic Ultrasonography) ซึ่งจะมีการวางยาสลบคนไข้และสอดท่อส่องกล้องเข้าทางปาก ใช้ได้ดีกรณีที่ก้อนนิ่วเล็กหรืออยู่ในท่อน้ำดี แต่มีค่าใช้จ่ายที่สูงและมีอาการแทรกซ้อนจากการวางยาและสอดท่อได้

แหล่งข้อมูล:

  1. Gallstones. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gallstones/symptoms-causes/syc-20354214 [2017, December 17].
  2. Gallstones: What You Should Know. https://www.webmd.com/digestive-disorders/gallstones#1 [2017, December 17].
  3. Understanding Gallstones: Types, Pain, and More. https://www.healthline.com/health/gallstones [2017, December 17].
  4. Gallstones. https://www.medicinenet.com/gallstones/article.htm [2017, December 17].