“ชัก” เป็นเรื่อง (ตอนที่ 3)

ชักเป็นเรื่อง

1.2 Absence seizures (Petit mal seizures) เป็นการชักที่ทำให้ไม่รู้สึกตัวชั่วคราวโดยไม่มีอาการ ส่วนมากพบในเด็ก คือ มีอาการเหม่อนิ่ง การชักชนิดอาจเกิดขึ้นและจบลงอย่างฉับพลัน และอาจเกิดได้หลายครั้งในหนึ่งวัน ผู้ป่วยมักไม่รู้ว่าตัวเองกำลังชักอยู่ แต่อาจรู้ได้ถึงเวลาที่หายไป

1.3 Myoclonic seizures เป็นการชักแบบวงกว้าง กล้ามเนื้อจะหดตัวอย่างเร็วทันทีคล้ายถูกไฟฟ้าช็อต หากเป็นมากอาจทำให้ล้มลงหรือขว้างสิ่งของโดยไม่รู้ตัว

1.4 Clonic seizures เป็นการชักแบบที่กล้ามเนื้อหดตัวเป็นจังหวะซ้ำๆ ทำให้เกิดการกระตุก โดยเฉพาะบริเวณคอ หน้า และแขน

1.5 Tonic seizures เป็นการชักแบบที่กล้ามเนื้อแข็งเกร็งทันที มักมีผลต่อกล้ามเนื้อที่หลัง ขา แขน และเป็นสาเหตุทำให้ล้มลงได้

1.6 Atonic seizures (Drop seizures) เกิดการสูญเสียการตึงตัวของกล้ามเนื้อทันที มักทำให้ล้มลง

2. การชักเฉพาะที่ (Partial seizures / focal seizures) เกิดจากสมองเพียงซีกเดียวได้รับสัญญาณที่ผิดปกติ แบ่งเป็น

2.1 อาการชักเฉพาะที่แบบธรรมดา (Simple partial seizures) สามารถแยกย่อยออกได้อีก 4 แบบ ตามตำแหน่งคลื่นไฟฟ้าที่ผิดปกติ ได้แก่

  • Motor symptoms - กรณีไฟฟ้าออกมาจากบริเวณควบคุมการเคลื่อนไหว ก็ทำให้มีการกระตุก (Jerking) และ แข็งทื่อ (Stiffening)
  • Sensory symptoms - กรณีไฟฟ้าออกมาจากบริเวณประสาทรับรู้ความรู้สึกทั้ง 5 (การเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส และการสัมผัส) ก็อาจทำให้เกิดภาพหลอน หูแว่ว ได้กลิ่นแปลกๆ เป็นต้น
  • Autonomic symptoms – กรณีไฟฟ้าออกมากระทบระบบประสาทอัตโนมัติ เช่น หัวใจ ท้อง กระเพาะปัสสาวะ (Bladder) และลำไส้ (Intestine) จะทำให้มีอาการเหมือนหัวใจเต้นเร็ว (Racing heart beat) ท้องปั่นป่วนหรือท้องเสีย หรือไม่สามารถควบคุมกระเพาะปัสสาวะได้
  • Psychological symptoms – กรณีไฟฟ้าออกมากระทบกับความจำ อารมณ์ หรือภาพต่างๆ ก็อาจทำให้เกิดอาการแปลกๆ ที่เคยเห็นมาก่อนแล้ว (The sensation of deja-vu) กลัว หรือ ตกใจ

2.2 อาการชักเฉพาะที่แบบซับซ้อน (Complex partial seizrues) ขณะที่เกิดคนไข้อาจดูเหมือนรู้สึกตัว แต่ไม่รับรู้สภาพแวดล้อมและไม่ตอบสนองต่อคำพูดหรือคำสั่งตามปกติ คนไข้จะเหม่อนิ่ง หรือทำพฤติกรรมที่ซ้ำๆ ไม่มีจุดหมาย (Automatism) เช่น การตบปาก (Lip smacking) เคี้ยวปาก (Chewing) งุ่นง่าน อยู่ไม่สุข (Fidgeting) เดินไปเดินมา เป็นต้น

แหล่งข้อมูล

  1. Epilepsy Seizure Types and Symptoms. http://www.webmd.com/epilepsy/guide/types-of-seizures-their-symptoms [2015, August 29].
  2. Epilepsy. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/epilepsy/home/ovc-20117206 [2015, August 29].