จี้มะเร็ง (ตอนที่ 3)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 18 สิงหาคม 2560
- Tweet
การจี้ด้วยคลื่นความถี่วิทยุ (Radiofrequency ablation = RFA) เป็นการใช้ความร้อนในการทำลายก้อนเนื้องอก โดยใช้ความร้อนที่สูงถึง 110 องศาเซลเซียส เป็นระยะเวลานานประมาณ 14 นาที เพื่อทำลายเซลล์ เป็นการใช้คลื่นเสียงไปทำปฏิกริยากับโมเลกุลของก้อนเนื้อ ทำให้เกิดการสั่นสะเทือนและเกิดความร้อนขึ้น วิธีนี้จะจำกัดการรักษาอยู่ที่บริเวณก้อนเนื้อและเนื้อเยื่อรอบก้อนเนื้อเพียงเล็กน้อย
วิธีนี้เหมาะกับการรักษาผู้ป่วยโรคมะเร็งตับที่มีก้อนเนื้องอกน้อยกว่า 4 ก้อน ที่มีขนาดเล็ก ผู้ป่วยจะฟื้นตัวได้เร็ว แต่จะมีอาการเจ็บบางบริเวณที่มีการสอดเข็มใต้ผิวหนัง ส่วนอาการแทรกซ้อนของการตกเลือดมีประมาณร้อยละ 2 ในขณะที่โอกาสติดเชื้อมีประมาณร้อยละ 1
หากการจี้ก้อนเนื้องอกครั้งแรกไม่ประสบผล อาจทำการจี้ซ้ำได้ เพราะการจึ้ด้วยคลื่นเสียงจะไม่มีผลต่อการผ่าตัดหรือการรักษาต่อไป แต่หลังการจี้ต้องมีการติดตามดูด้วยการทำซีทีสแกนหรือเอ็มอาร์ไอทุก 3 เดือน 6 เดือน เพื่อตรวจว่ามีการกลับมาเป็นซ้ำ (Recurrence) อีกหรือไม่
การใช้คลื่นความถี่ไมโครเวฟ (Microwave thermotherapy) เป็นวิธีที่คล้ายกับการจี้ด้วยคลื่นความถี่วิทยุ แต่เป็นการใช้คลื่นความร้อนไมโครเวฟแทน
การจี้ด้วยความเย็น (Cryoablation / cryosurgery / cryotherapy) เป็นการแช่เเข็ง (Freezing) ก้อนเนื้องอกเพื่อทำให้เซลล์ตาย ด้วยการใช้ก๊าซไนโตรเจนเหลว (Liquid nitrogen) ผ่านโพรบ (Cryoprobe) และปล่อยให้เนื้อเยื่อละลาย (Thawing) โดยในการรักษาแต่ละครั้งจะมีกระบวนการแช่แข็งและการละลายเกิดขึ้นหลายหน
วิธีนี้มักใช้รักษาโรคมะเร็งกรณีที่การผ่าตัดใช้ไม่ได้ผล หรือบางทีก็ใช้เป็นการรักษาเบื้องต้น (Primary treatment) ในกรณีของโรคมะเร็งที่กระดูก ตา ไต ตับ ปอด ต่อมลูกหมาก และปากมดลูก
นอกจากนี้ยังใช้ในการบรรเทาอาการปวดและอาการอื่นที่เกิดจากการที่มะเร็งลามไปที่กระดูก (Bone metastasis)
การฉีดแอลกอฮอล์เข้าที่ก้อนเนื้องอก (Ethanol ablation / percutaneous ethanol instillation = PEI) เป็นการใช้แอลกอฮอล์ทำลายเซลล์ ด้วยการฉีดแอลกอฮอล์ 100% เข้าที่ก้อนเนื้องอกเพื่อฆ่าเซลล์ โดยอาศัยหลักการดูดน้ำที่ก้อนเนื้องอกออก (Dehydrating) ทำให้เซลล์แห้ง และทำการปรับเปลี่ยนโครงสร้างทางโมเลกุลของเซลล์ (Denaturing) ทั้งนี้ อาจต้องทำการฉีด 5-6 ครั้งเพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง
วิธีนี้มักใช้กับการรักษาโรคมะเร็งตับที่ก้อนเนื้องอกมีขนาดเล็กกว่า 2-3 เซนติเมตร อย่างไรก็ดี ผลข้างเคียงของการใช้วิธีนี้ที่เกิดมากที่สุด ก็คือ การที่แอลกอฮอล์รั่วไหลไปที่บริเวณผิวของตับและช่องท้อง ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดอาการปวดและเป็นไข้ จึงเป็นวิธีที่ไม่ค่อยนิยมใช้นัก
แหล่งข้อมูล:
- Tumor Ablation for Liver Cancer. https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/treating/tumor-ablation.html [2017, August 16].
- A PATIENT’S GUIDE TO ABLATION THERAPY. http://www.cinj.org/sites/cinj/files/documents/ablationtherapy.pdf [2017, August 16].
- Percutaneous Ethanol (Alcohol) Injection of Liver. http://www.medicinenet.com/percutaneous_ethanol_injection_of_liver/article.htm [2017, August 16].
- Cryoablation for cancer. http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/cryoablation-for-cancer/basics/definition/prc-20022444 [2017, August 16].
