จอตาเสื่อม RP (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 16 มีนาคม 2561
- Tweet
มีรายงานการทดลองใช้ม้าสำหรับนำทางผู้พิการทางสายตาในประเทศเป็นครั้งแรกอังกฤษกับนายโมฮัมเหม็ด ซาลิม พาเทล นักข่าวของบีบีซี จากเมืองแบล็กเบิร์น มณฑลแลงคาเชอร์ เนื่องจากส่วนตัวเป็นคนหวาดกลัวสุนัข
ม้าตัวดังกล่าวมีชื่อว่า “ดิ๊กบี้” เป็นม้าขนาดเล็กพันธุ์อเมริกัน วัย 8 เดือน สูง 60 ซ.ม. ได้รับการฝึกฝนมาเพื่อมาช่วยให้การเคลื่อนไหวและการดำเนินชีวิตประจำวันของนายพาเทลดีขึ้น หลังจากประสบกับอาการดวงตาเสื่อมที่เรียกว่า “โรคจอตามีสารสี” (Retinitis pigmentosa) โดยจะเริ่มจากการนำทางไปตาท้องถนนในเมืองแบล็กเบิร์น
นายพาเทลเปิดใจกับเว็บไซต์ แลงคาเชอร์ เทเลกราฟ ว่า ตนเป็นโรคกลัวสุนัขมากจนไม่สามารถอยู่ร่วมกันได้ และรู้สึกดีเมื่อได้ยินเรื่องการฝึกม้าเพื่อนำทางคนพิการทางสายตา
ทั้งนี้ เริ่มมีการใช้ม้านำทางผู้พิการทางสายตามาก่อนหน้านี้ที่สหรัฐอเมริกา โดยมีผู้เสนอแนะว่า ม้ามีอายุขัยโดยเฉลี่ยมากกว่า 30 ปี ซึ่งมากกว่าสุนัข
โรคจอตาเสื่อมประเภท Retinitis pigmentosa (RP) หรือ ประสาทจอรับภาพเสื่อมจากเซลล์มีสี หรือ โรคจอตามีสารสี เป็นโรคตาที่สามารถทำให้ตาบอดได้ โดยสิ่งที่แพทย์เห็นเมื่อตรวจที่จอตา (Retina) ก็คือ จอตาเป็นสี เซลล์ที่อยู่ในจอตาที่เรียกว่า เซลล์รับแสง (Photoreceptors) ทำงานผิดปกติ
โรค RP เป็นโรคทางพันธุกรรมที่เกิดขึ้นเพียง 1 คน ในจำนวน 4,000 คน หรือเท่ากับร้อยละ 0.025 เท่านั้น
ปกติจอตาจะมีเซลล์ 2 ชนิดที่คอยรับแสง คือ เซลล์รูปกรวย (Cone Cells) กับเซลล์รูปแท่ง (Rod Cells) ซึ่งทำหน้าที่ในการมองเห็นต่างกันไป
โดยเซลล์รูปแท่งจะอยู่รอบนอกของจอตา เป็นเซลล์รับแสงที่มีความไวต่อแสงมาก และทำหน้าที่ในการมองเห็นในที่มืด ซึ่งโรค RP ส่วนใหญ่จะมีผลกระทบต่อเซลล์รูปแท่งเป็นอันดับแรก ทำให้ความสามารถในการมองเห็นกลางคืน (Night vision) และการมองเห็นส่วนรอบ (Peripheral vision) น้อยลง
ส่วนเซลล์รูปกรวยส่วนใหญ่จะอยู่ตรงกลางจอตา ทำหน้าที่ในการมองเห็นสีและแสงในที่สว่าง หากเป็นโรค RP การมองเห็นส่วนกลางและการเห็นสีจะน้อยลง
อาการของโรค RP มักจะเริ่มเป็นตั้งแต่วัยเด็ก โดยระยะเวลาการเริ่มต้นและความไวของอาการที่แย่ลงจะแตกต่างกันไปในแต่ละคน ส่วนใหญ่คนที่เป็น โรค RP มักสูญเสียการมองเห็นเมื่อเริ่มเป็นผู้ใหญ่ และเมื่ออายุ 40 ปี ก็มักจะเป็นคนตาบอดที่จัดอยู่ในกลุ่มพิการทางสายตาตามกฎหมาย (Legally blind)
[คนตาบอดที่จัดอยู่ในกลุ่มพิการทางสายตาตามกฎหมาย (Legally Blind) หมายถึง ผู้ที่มีระดับการมองเห็นต่ำกว่า 20/200 โดยใส่อุปกรณ์ช่วย หรือผู้ที่มีลานสายตา (Visual Field) ไม่เกิน 20 องศา จากระดับ 180 องศาของคนสายตาปกติ]
แหล่งข้อมูล:
- ความคิดดีมาก..คนตาบอดผวาสุนัข เลยจัดม้าตัวน้อยนำทางให้แทน (คลิป). http://premc.org/conferences/pemed-personalized-precision-medicine/ [2018, March 14].
- What Is Retinitis Pigmentosa?. https://ghr.nlm.nih.gov/primer/precisionmedicine/precisionvspersonalized [2018, March 14].
