คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอนเมื่อคุณพบแพทย์ ตอนที่ 19 ชักเกร็งกระตุก
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 22 กรกฎาคม 2557
- Tweet
“คุณหมอครับ ช่วยลูกผมด้วยครับ แกมีอาการชักเกร็งกระตุก ปัสสาวะราด ผมกลัวแกกัดลิ้นก็เลยเอาช้อนงัดปาก เลยมีเลือดไหลที่ปากด้วยครับ” การที่เราเห็นลูกชักต่อหน้าต่อตานั้น เป็นเรื่องที่ตกใจและน่ากลัวมาก ผมมีประสบการณ์ตรงครับ เคยเห็นลูกชักต่อหน้าเลย 2 ครั้ง ตกใจทำอะไรไม่ถูกเลยครับ ภรรยาผมก็ใช้ช้อนงัดปากลูกเหมือนกัน สิ่งนี้เป็นการช่วยเหลือผู้ป่วยที่มีอาการชักแบบเกร็งกระตุกทั้งตัว หรือที่คนทั่วไปเรียกว่าการชักแบบลมบ้าหมูนั้น ซึ่งการช่วยดังกล่าวนั้นเป็นการช่วยที่ผิดวิธี ไม่ถูกต้อง แต่ส่วนใหญ่ก็ได้รับการสอนมาแบบนั้น โดยเฉพาะในละครทีวี คนส่วนใหญ่ก็เลยจำได้ดี พอเราเห็นคนชักต่อหน้าต่อตา เราก็ลืมที่จะสังเกตอาการต่างๆ ว่ามีรายละเอียดอย่างไร เราสนใจเพียงแค่คำว่าชักเกร็งกระตุกเท่านั้น พอนำส่งผู้ป่วยถึงมือหมอ หมอถามว่าอาการเป็นอย่างไรก็ตอบได้เพียงแค่ว่าชักเกร็งกระตุกทั้งตัว การชักเกร็งกระตุกทั้งตัวนั้นไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นอาการชักเสมอไปครับ อาจเป็นเพียงอาการเป็นลม หมดสติก็ได้ ดังนั้นเราต้องเตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมในการพบแพทย์ ถ้าคนที่เรารักมีอาการชักเกร็งกระตุกเกิดขึ้น ต้องติดตามดูครับว่าเราต้องเตรียมตัวอย่างไร
- อาการชักเกร็งกระตุกที่เกิดขึ้นนั้นเป็นนานเท่าใด
- อาการชักเกร็งกระตุกนั้นเริ่มที่ส่วนไหนของร่างกายก่อน
- ขณะที่มีอาการดังกล่าว ผู้ป่วยรู้สึกตัว หรือไม่รู้สึกตัว เรียกแล้วตอบสนองต่อเสียงเรียกหรือไม่
- ขณะที่มีอาการชักเกร็งกระตุกนั้น ตาเหลือกค้างไปทิศทางใด ทิศทางหนึ่ง หรือหลับตา
- มีการกัดลิ้นหรือไม่
- มีอาการปัสสาวะราดหรือไม่
- มีอุบัติเหตุเกิดขึ้นหรือไม่ เช่น ศีรษะแตก ฟกซ้ำ เป็นต้น
- อาการชักเกร็งกระตุกนั้นมีลักษณะเกร็งกระตุกอย่างไร แต่ละครั้งที่มีอาการนั้นเหมือนกันหรือไม่
- มีการส่งเสียงร้องออกมาด้วยหรือไม่
- มีหลังแอ่น ยกสะโพกบิดไปมาหรือไม่
- ก่อนมีอาการนั้น มีเรื่องทะเลาะหรือเถียงกับใครก่อนหรือไม่
- มีอาการ มือเกร็งจีบ ชารอบปาก มือ หรือไม่
- เคยมีอาการแบบนี้มาก่อนหรือไม่ อาการเหมือนกันหรือไม่
- ก่อนจะมีอาการชักเกร็งกระตุกนั้น มีอาการอดนอน เหนื่อยเพลีย ไม่ได้นอน ไม่ได้ทานอาหารหรือไม่
- ก่อนจะมีอาการนั้นได้ยืนตากแดดเป็นระยะเวลานาน
- ประวัติไข้ชักในวัยเด็ก
- ประวัติโรคลมชักเคยเป็นมาก่อนหรือไม่
- ประวัติยาที่ทานประจำ
- โรคประจำตัว เบาหวาน เนื้องอกสมองหลอดเลือดสมอง
- เคยประสบอุบัติเหตุที่ศีรษะ
- ประวัติการดื่มสุรา สารเสพติด
จะเห็นได้ว่ารายละเอียดเกี่ยวกับการชักเกร็งกระตุกมีมากจริงๆ แล้วสวนใหญ่เราก็ไม่สามารถตอบได้ ซึ่งก็จะส่งผลให้แพทย์ไม่สามารถให้การวินิจฉัยภาวะผิดปกติดังกล่าวได้ว่า อาการดังกล่าวนั้นชักจริงหรือไม่ หรือเพียงแค่อาการเป็นลมเท่านั้น มีท่านที่เห็นเหตุการณ์เท่านั้นที่จะช่วยได้ ดังนั้นสติ ความพร้อมจะช่วยท่านได้ และถ้าท่านมีสติที่ยอดเยี่ยม ผมแนะนำให้นำ “สมาร์ทโฟน” มาถ่ายภาพเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นแบบภาพเคลื่อนไหว รับรองว่าถ้าแพทย์ได้เห็นภาพเหตุการณ์ที่บันทึกไว้ จะช่วยให้การวินิจฉัยเป็นไปได้ง่ายและรวดเร็วอย่างมีประสิทธิภาพด้วยครับ
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา