คอหอยพอก (ตอนที่ 2)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 21 มกราคม 2558
  • Tweet
คอหอยพอก

อย่างไรก็ดีต่อมไทรอยด์จะไม่สามารถสร้างฮอร์โมนได้หากปราศจากไอโอดีน ซึ่งในขณะที่ต่อมไทรอยด์พยายามทำหน้าที่ตามคำสั่งของต่อมปิตุอิตารีแต่ขาดไอโอดีนนั้น จะทำให้ต่อมไทรอยด์โตผิดปกติกลายเป็นคอพอก

โรคคอพอกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ใหญ่ๆ ได้แก่

  • Endemic goiter เป็นคอพอกที่เกิดกับคนในชุมชนที่ขาดสารไอโอดีน หรืออยู่ในแถบภูเขาห่างจากทะเล คอพอกลักษณะนี้มักเกิดในประเทศที่กำลังพัฒนา
  • Sporadic goiter เป็นคอพอกที่เกิดในคนใดคนหนึ่ง อันเนื่องมาจากมีประวัติคนในครอบครัวเป็น ขาดสารอาหาร อายุ (มากกว่า 40 ปี) และเพศ (เพศหญิงมักเป็นมากกว่าเพศชาย)

อาการของโรคคอพอกโดยทั่วไป ได้แก่

  • ไอ
  • เสียงเปลี่ยนไป เช่น เสียงแหบแห้ง (Hoarseness)
  • คอโต มีขนาดตั้งแต่ก้อนเล็กจนก้อนใหญ่
  • มีปัญหาเรื่องการกลืนลำบาก (Dysphagia) เพราะไทรอยด์ใหญ่จนไปกดหลอดอาหาร (Oesophagus)
  • มีปัญหาเรื่องการหายใจ เพราะไทรอยด์ใหญ่จนไปกดหลอดลม (Trachea)
  • สำหรับสาเหตุของการเป็นโรคคอพอกนั้นอาจเกิดจาก
  • การขาดสารไอโอดีนในอาหาร
  • กินอาหารบางชนิดที่ต่อต้านไอโอดีน เช่น กะหล่ำปลี (Cabbage) บร็อคโคลี่ (Broccoli) ดอกกระหล่ำ (Cauliflower) หรือถั่วเหลือง (Soy)
  • กินยาบางชนิด เช่น ยา Lithium และยา Phenylbutazone
  • เป็นมะเร็งที่ไทรอยด์
  • มีตุ่ม (Nodules) ขึ้นในต่อมไทรอยด์ ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด คือ
    • Hot nodule หมายถึงก้อนที่ต่อมไทรอยด์มีการสร้างฮอร์โมนสูง ก้อนประเภทนี้มีประมาณร้อยละ 15 และมักทำให้เกิดภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน แต่มีโอกาสเป็นมะเร็งน้อย
    • ส่วน Cold nodule เกิดประมาณร้อยละ 85 และประมาณร้อยละ 20 ของตุ่มชนิดจะทำให้เป็นมะเร็ง
  • ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism) ซึ่งจะกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์ทำงานมากขึ้นและเป็นสาเหตุให้มีอาการบวมโต
  • ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ (Hypothyroidism) เมื่อต่อมไทยรอยด์ผลิตฮอร์โมนได้น้อย ร่างกายจะกระตุ้นให้มีการผลิตมากขึ้นซึ่งเป็นสาเหตุให้ต่อมไทรอยด์บวมโต
  • การใช้รังสีรักษา (Radiotherapy) กับโรคบางชนิดบริเวณคอ อาจเป็นสาเหตุให้คอพอกได้

แหล่งข้อมูล

  1. Goitre. http://www.cdc.gov/fluoridation/faqs/ [2015, January 20].
  2. Goitre. http://www.betterhealth.vic.gov.au/bhcv2/bhcarticles.nsf/pages/Goitre [2015, January 20].