ควันธูป ภัยที่คิดไม่ถึง (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 11 กุมภาพันธ์ 2557
- Tweet
นพ.ณรงค์ สหเมธาพัฒน์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวเตือนถึง การจุดธูปไหว้เจ้าตรุษจีนว่าให้ระวังควันพิษ เนื่องจากพบสารก่อมะเร็งเพียบ
นพ.ณรงค์ กล่าวว่า การผลิตธูปในอดีต ไทยจะใช้ไม้เนื้อหอม เช่น ไม้จันทน์ขาว จันทน์เทศ กำยาน ไม้กฤษณา กันเกรา หรือต้นบง หรือโกวบั๊วะ เป็นต้น เมื่อเผาจะเกิดควันธูปค่อนข้างละเอียด ไม่ระคายเคืองตาและจมูก
แต่ปัจจุบันไม้เนื้อหอมมีราคาแพง หายาก และบางชนิดเป็นพืชคุ้มครองห้ามตัดโดยไม่ได้รับอนุญาต จึงมีการเปลี่ยนมาใช้ขี้เลื่อยเป็นวัตถุดิบ นำมาผสมกับกาวกั๊วะก่า และกลิ่นหอมที่สกัดจากพืช หรือสารเคมีต่างๆ ทำให้ธูปมีหลายรูปแบบ หลายขนาด โดยมีการประมาณว่าธูปที่มีความยาว 13 นิ้ว จะเผาไหม้หมดในเวลา 40-45 นาที และธูปบางชนิดสามารถส่งกลิ่นและควันได้นานถึง 3 วัน 3 คืน
ทั้งนี้ เมื่อจุดธูปจะเกิดการเผาไหม้ของขี้เลื่อย กาว และน้ำหอมในธูป สารต่างๆ หลายตัวจะถูกปล่อยออกมาคล้ายกับที่พบในควันบุหรี่และควันพิษจากท่อไอเสียรถยนต์ เช่น ฝุ่นละอองขนาดเล็ก ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ ก๊าซมีเทน ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ก๊าซไนโตรเจนไดออกไซด์ และสารก่อมะเร็งหลายชนิด
นพ.ณรงค์ กล่าวอีกว่า พิษจากควันธูปเหล่านี้อาจก่อให้เกิดมะเร็ง โดยสารก่อมะเร็งที่สำคัญ 3 ชนิดในควันธูป ได้แก่ 1) สารเบนโซเอไพรีน ซึ่งมีศักยภาพก่อมะเร็งสูงที่สุด มีความสัมพันธ์กับมะเร็งปอด ผิวหนัง และกระเพาะปัสสาวะ 2) สารเบนซีน ซึ่งสัมพันธ์กับมะเร็งเม็ดเลือดขาว และ 3) สารบิวทาไดอีน ซึ่งสัมพันธ์กับมะเร็งระบบเลือด
โดยนักวิจัยไทยพบสารเบนโซเอไพรีนในสถานที่ที่มีการจุดธูปต่อเนื่องสูงกว่าที่ไม่จุดธูปถึง 63 เท่า และระบุว่าคนทำงานในวัดมีสารก่อมะเร็งอยู่ในเลือดและปัสสาวะสูงกว่าคนไม่ได้ทำงานในวัดถึง 4 เท่า แต่ยังไม่พบหลักฐานชี้ชัดว่ามีผู้ป่วยมะเร็งเนื่องจากควันธูป เพียงแต่พบหลักฐานว่าควันธูปมีสารชักนำให้เกิดมะเร็ง
นพ.โสภณ เมฆธน อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า การวิจัยเป็นเวลากว่า 12 ปี ในชาวจีนที่อาศัยในสิงคโปร์ จำนวนกว่า 61,000 คน ทั้งผู้ที่สูบบุหรี่และไม่สูบบุหรี่ แต่ได้รับควันธูปพอๆ กัน พบว่า ผู้ที่มีการใช้ธูปทั้งวันทั้งคืนจะเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งกว่าร้อยละ 80 เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ใช้เลย
นพ.โสภณ กล่าวอีกว่า จากสถิติการรักษาหญิงไทยที่ป่วยเป็นมะเร็งปอดพบว่า กว่าร้อยละ 50 ไม่สูบบุหรี่หรือไม่อยู่ใกล้ชิดผู้สูบบุหรี่ ไม่มีการได้รับสารก่อมะเร็งจากการทำงาน แพทย์คาดว่าน่าจะมีสาเหตุก่อมะเร็งอื่นๆ ที่ไม่ใช่บุหรี่ และควันธูปอาจจะเป็นสาเหตุหนึ่ง แต่ระยะเวลาที่จะส่งผลให้เป็นมะเร็งนั้นต้องสะสมเป็นสิบๆ ปีเช่นเดียวกับการสูบบุหรี่
ธูป (Joss stick / incense) เป็นสิ่งที่ใช้เป็นเครื่องสักการะบูชามาช้านาน นอกจากนี้ยังใช้กลบกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ ใช้ไล่แมลง repel insects ใช้เป็นสุคนธบำบัด (Aromatherapy) ใช้เพื่อการทำสมาธิ (Meditation) และเพื่อความสบายใจ (Simple pleasure)
แหล่งข้อมูล:
- พิษร้ายควันธูป! จุดไหว้ประจำพบสารก่อมะเร็งมากถึง 63 เท่า http://www.manager.co.th/Qol/ViewNews.aspx?NewsID=9570000011231 [2014, February 1].
