เรียน คุณ soya,

ขออนุญาตให้ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินนะครับ ทางการแพทย์แนะนำให้ใช้ต่อเมื่อไม่สามารถใช้การคุมกำเนิดตามปกติได้ เช่น เมื่อถูกข่มขืน หรือเมื่อถุงยางอนามัยฉีกขาด รั่วซึม (จากการเก็บรักษา การสวมใส่ไม่ถูกต้อง) ไม่แนะนำให้ใช้แทนการคุมกำเนิดปกติ เนื่องจากอัตราเสี่ยงในการตั้งครรภ์ค่อนข้างสูง คือ 8-15 เปอร์เซ็นต์ (เทียบกับยาคุมกำเนิดปกติ คือ น้อยกว่า 1 เปอร์เซ็นต์) และมีฮอร์โมนเพศค่อนข้างสูง คือ 1500 ไมโครกรัม (เทียบกับชนิดปกติ คือ 50-75 ไมโครกรัม)

กลับมาที่คำถามของคุณ ขอแยกตอบตามประเด็นเลยนะครับ

1. ตอบไม่ได้นะครับ ว่ามีอัตราเสี่ยงมากเท่าใด แต่ต้องยอมรับความเสี่ยงว่ามากเกินกว่าปกติแน่ ๆ เนื่องจากรับประทานยาเกินจากขนาดยาที่บริษัทแนะนำไปมากถึง 2 เท่า

ที่ต้องระวังการตั้ืงครรภ์นอกมดลูกนั้น เนื่องจากมักจะไปเกิดการผสมของไข่กับตัวอ่อนที่บริเวณท่อนำไข่ ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อที่ไม่เหมาะที่จะเจริญเป็นทารกได้ เพราะเสี่ยงต่อการฉีกขาด จนเกิดการตกเลือดในช่องท้องจนถึงแก่ชีวิตได้
ส่วนที่ยังไม่พบว่ามีเลือดออกมาหลังจากรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดฉุกเฉินนั้น อาจเนื่องจากได้รับยาฮอร์โมนเพศมากเกินขนาดจนกดการทำงานของระบบฮอร์โมนเพศ เพราะโดยทั่วไปหลังจากรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินประมาณ 7-10 วันจะมีเลือดคล้ายประจำเดือนออกมา (จากการฉีกขาดของเยื่อบุโพรงมดลูก) ส่วนประจำเดือนนั้นก็จะเลื่อนช้าออกไปประมาณ 10-14 วัน

2. ส่วนการใช้ชุดอุปกรณ์ตรวจครรภ์ อาจได้ผลไม่แน่นอน แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อทำการเจาะเลือดเพื่อดูฮอร์โมนการตั้งครรภ์ครับ

3. ปรึกษาแพทย์นะครับ เพราะมีหลายปัจจัยทั้งขนาดอวัยวะเพศชาย การไม่ได้เล้าโลม หรือใช้ท่าร่วมเพศที่เกิดการกระแทกรุนแรง

4. การรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินนั้น สามารถรับประทานยาได้ 2 แบบ แต่ต้องรับประทานยาหลังจากมีเพศสัมพันธ์ไม่เกิน 48 ชั่วโมง (ยิ่งทิ้งช่วงนาน ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงในการตั้งครรภ์)

ผลของตัวยานั้น เป็ฯชนิดกล่องต่อกล่อง เมื่อรับประทานยาครบชุดแล้ว ไม่ได้มีผลป้องกันตามหลังนะครับ
4.1 รับประทานยาเม็ดแรกทันที จากนั้นอีก 12 ชั่วโมง ให้รับประทานยาเม็ดที่สอง

ข้อดี คือ อาการเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน น้อยกว่า และหากมีเพศสัมพันธ์ซ้ำก่อนถึงเวลารับประทานยาเม็ดที่สอง ก็ไม่มีความจำเป็นต้องรับประทานยาเพิ่มอีก

ข้อเสีย คือ มักลืมรับประทานยาเม็ดที่สอง หรือรับประทานยาล่าช้า จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้

4.2 รับประทานยาพร้อมกัน 2 เม็ดทันที

ข้อดี คือระดับยาเพิมขึ้นสูงทันทีหลังรับประทานยา ไม่ต้องกังวลเรื่องการลืมรับประทานยา หรือรับประทานยาล่าช้ากว่า 12 ชั่วโมง

ข้อเสีย คือ จากระดับยาที่สูงขึ้นเร็ว มักทำให้มีอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาสูงกว่าวิธีแรก เช่น เวียนศีรษะ มึนศีรษะ คัดตึงเต้านม แน่นท้อง ท้องอืด คลื่นไส้ อาเจียน

หรือหากต้องการมีเพศสัมพันธ์ซ้ำ ต้องใช้วิธีการสวมถุงยางอนามัยแทนครับ ไม่แนะนำให้รับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเพิ่มเติมอีก

ในส่วนของคุณนั้น แนะนำให้ปรึกษาแพทย์จะดีกว่านะครับ เพื่อพิจารณาการวางแผนครอบครัวให้เหมาะสมและปลอดภัยต่อไป

กรณีข้อสงสัยเร่งด่วนเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามได้จากแพทย์หรือเภสัชกรทันที ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ เนื่องจากอาจช้าไม่ทันการ เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์หรือเกิดปฏิกิริยาระหว่างกัน "ยาตีกัน" จนเกิดอันตรายต่อสุขภาพได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่

• การคุมกำเนิด (Contraception)
• แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา
• สูตินรีแพทย์
• ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill)
• แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา
• สูตินรีแพทย์
• ยาที่ลดประสิทธิภาพยาคุมกำเนิด (Common medications that reduce efficacy of birth control medications)
• ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม
• เภสัชกร
• ถุงยางอนามัยชาย (Male Condom)
• นพ.วิชัย ชวาลไพบูลย์
• สูตินรีแพทย์