การช่วยตัวเองถือเป็นเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย ไม่มีโอกาสที่จะเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และโรคเอดส์ ถ้าการช่วยตัวเองที่ไม่บ่อย เช่นอาทิตย์ละ 1-2 ครั้ง จากการศึกษาไม่พบว่ามีผลเสียต่อสุขภาพหรือเรื่องสมรรถภาพทางเพศ ในบางรายที่มีการช่วยตัวเองที่บ่อย เช่น วันละหลายครั้งหรือทุกวัน และทำติดต่อกันเป็นเวลานาน ก็อาจมีผลทางด้านจิตใจ เป็นคนเสพติดการช่วยตัวเอง เวลามีการร่วมเพศจริงๆกับผู้หญิง อาจจะเกิดภาวะอวัยวะเพศไม่แข็งตัว หรือการหลั่งเร็วหรือหลั่งก่อนการสอดใส่ก็ได้ นอกจากนี้ถ้าถ้ามีการช่วยตัวเองที่บ่อยเกินไป และรุนแรง นานเกินไป ทำให้เกิดการอักเสบของท่อปัสสาวะและเนื้อเยื่อรอบๆอวัยวะเพศ เกิดอาการปัสสาวะบ่อย ปวดท้องน้อยและหน่วงที่ลูกอัณฑะ แนะนำว่าอย่าหมกมุ่นเรื่องเพศมากเกินไป งดดูหนังโป๊ ภาพการร่วมเพศ ให้ออกกำลังกาย เช่น วิ่ง เล่นฟุตบอล หางานอดิเรก ดูหนังฟังเพลง ก็จะลดความต้องการทางเพศลงได้ สำหรับการทำควมสะอาด ควรจะทำเช้าเย็นและหลังจากช่วยตัวเอง แนะนำให้ทำความสะอาดด้วยสบู่อ่อนๆ เช่นสบู่เด็ก ล้างเบาๆแล้วซับให้แห้งด้วยผ้านุ่มๆ ห้ามใช้สบู่ยา น้ำยาฆ่าเชื้อ หรือครีมอาบน้ำ เพราะอาจจะแพ้และบวมได้

ถ้าหลังจากที่มีการหลั่งน้ำอสุจิจากการช่วยตัวเองแล้วไม่ได้ล้าง อสุจิก็จะแห้งและเกาะอยู่ตามผิวหรือหนังหุ้ม ในน้ำอสุจิจะมีโปรตีนและน้ำตาล ถ้าทิ้งไว้ ก็จะมีกลิ่นคาว เหม็นได้จากการสลายตัวของโปรตีนและน้ำตาล และแบคทีเรียที่อยู่ตามผิวหนังก็อาจจะเจริญเติบโต ทำให้เป็นโรคผิวหนังตามมาได้ ควรจะล้างด้วยสบู่อ่อนๆ เช่นสบู่เด็กทุกครั้งหลังช่วยตัวเอง