เรียน คุณ Aummay,

เนื่องจากคุณให้ข้อมูลมาไม่ชัดเจน ขออนุญาตสรุปข้อมูลตามความเข้าใจนะครับ คือ

- คุณรับประทานยาคุมกำเนิดแผงนี้เป็นแผงแรก โดยเริ่มรับประทานยาเม็ดแรกในวันแรกที่มีประจำเดือน คือวันที่ 25 พ.ค. 2558 แต่มีเลือดคล้ายประจำเดือนออกมาเมื่อถึงวันที่ 13 มิ.ย. 2558 ที่นับเป็นเม็ดยาที่ 20 ของแผงนี้ สรุปคำถามคือ ควรรับประทานยาแผงนี้ต่อไปหรือไม่ โดยทั่วไปยาคุมกำเนิดชนิด 21+7 เม็ด (บางยี่ห้อเป็นชนิด 24+4) เมื่อรับประทานยาคุมกำเนิดหมดเม็ดที่ 21 ประจำเดือนก็จะมา ทั้งนี้ให้รับประทานยาต่ออีก 7 เม็ด จนหมดแผง
เพื่อความสะดวกและช่วยเตือนความจำในการรับประทานยาคุมกำเนิดแผงต่อไป โดยที่ตัวยา 7 เม็ด มักเป็นเม็ดแป้งหรือวิตามินบำรุงเลือด เมื่อรับประทานยาครบ 28 เม็ด ก็ให้รับประทานยาคุมกำเนิดแผงต่อไปได้เลย โดยที่ไม่ต้องสนใจว่าประจำเดือนมาปริมาณมากหรือน้อย จะมา 3 หรือ 5 วัน เพื่อให้ตัวยาออกฤทธฺ์ยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้อย่างต่อเนื่อง แผงต่อแผง

ขอแนะนำเพิ่มเติม คือ ควรรับประทานยาช่วงเวลากลางคืน เพื่อให้เป็นช่วงเวลาท้องว่าง ไม่มีอาหารมารบกวนการดูดซึมตัวยา และช่วยป้องกันอาการคลื่นไส้ อาเจียน ไม่จำเป็นต้องพกยาออกไปนอกบ้าน

- ควรรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ ในช่วงเวลาใกล้เคียงกันของทุกคืน เวลาคลาดเคลื่อน +/- ไม่เกิน 1 ชั่วโมง เพื่อให้ระดับยาในเลือดสม่ำเสมอ ตัวยาออกฤทธฺ์ยับยั้งได้อย่างต่อเนื่อง ช่วยป้องกันการเกิดภาวะเลือดออกกะปริบกะปรอย ระหว่างเดือน เนื่องจากระดับยาในเลือดสูงต่ำเปลี่ยนแปลงในแต่ละวัน

- รับประทานยาด้วย "น้ำเปล่าสะอาด" เท่านั้น เนื่องจากเครื่องดื่มบางชนิดจะทำให้ตัวยาตกตะกอน และร่างกายไม่สามารถดูดซึมได้ เสี่ยงต่อตัวยาคุมกำเนิดไม่ได้ผล เช่น ชา (รวมถึงชาเขียว) กาแฟ โกโก้ นม โยเกิร์ต น้ำเต้าหู้ น้ำอัดลม โซดา ฯ หรือน้ำผลไม้บางชนิดจะกระตุ้นให้ตับที่เป็นแหล่งกำจัดยา สร้างเอนไซม์หรือน้ำย่อยเพิ่มมากขึ้น จึงทำลายตัวยาได้มากและเร็วขึ้น เสี่ยงต่อการคุมกำเนิดไม่ได้ผล เช่น น้ำส้มคั้น (รวมถึงส้มโอ) น้ำเกรปฟรุต น้ำแอปเปิ้ล น้ำแครนเบอร์รี่ เป็นต้น

- ไม่ควรลืมรับประทานยา เนื่องจากจะทำให้ระดับยาในเลือดลดต่ำลง เสี่ยงต่อการเกิดภาวะเลือดออกกะปริบกะปรอย หรือเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้

- ไม่ซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมาใช้ร่วมกัน โดยที่ไม่ได้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างกัน หรือ ที่เรียกว่า "ยาตีกัน" ซึ่งทำให้เกิดผลได้สองทาง คือ ตัวยาคุมกำเนิดไม่ได้ผล เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือยาที่ใช้รักษาไม่ได้ผล เสี่ยงต่ออันตรายต่อสุขภาพได้

หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ยาเร่งด่วน สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยาใกล้บ้านได้ทันที ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ ที่อาจช้าไม่ทันการ หรือไม่ตรงกับอาการที่เกิดขึ้น เสี่ยงต่อการเกิดอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเรา ที่ ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill) แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา สูตินรีแพทย์