เรียน คุณ fc22b,

จากข้อมูลที่คุณให้มานั้น ยาปฏิชีวนะเป็นตัวยาหนึ่งที่ส่งผลให้ระดับยาคุมกำเนิดในเลือดลดต่ำลง จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้ กลไกคือตัวยากำจัดเชื้อแบคทีเรียในลำไส้ที่มีผลต่อกระบวนการดูดซึมยากลับทางตับอีกครั้ง

ดังนั้น ไม่ว่าคุณจะเว้นยาห่างจากยาคุมกำเนิดเท่าใด ก็ไม่มีส่วนช่วยเรื่องปฏิกิริยาระหว่างยาครับ ขอแนะนำให้ในช่วงที่จำเป็นต้องได้รับยาปฏิชีวนะ ควรคุมกำเนิดด้วยวิธีการสวมถุงยางอนามัยร่วมด้วย ไม่ควรใช้ยาที่มีฮอร์โมนเพศเพิ่มอีก เช่น ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ซึ่งอาจทำให้ประจำเดือนมาผิดปกติ ทำให้ไม่ทราบว่าประจำเดือนที่ล่าช้าหรือขาดหายไปนั้น เกิดจากการตั้งครรภ์หรือไม่

หากเป็นไปได้ ควรงดมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่มีการอักเสบติดเชื้อ เนื่องจากอาจเกิดการติดเชื้อร่วมกันได้ กรณีเป็นการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ หรือแฟนคุณอาจเกิดอาการกำเริบมากขึ้น โดยเฉพาะถ้าเป็นการติดเชื้อแบคทีเรียทางเดินปัสสาวะ ไม่ควรซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมารับประทานร่วมกัน โดยที่ยังไม่ได้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เนื่องจากมีตัวยาหลายชนิดที่ทำให้ระดับยาคุมกำเนิดลดต่ำลงจนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้ เช่น ยาปฏิชีวนะส่วนใหญ่ ยาต้านชัก เป็นต้น หรือยาที่จำเป็นต่อการรักษาไม่ได้ผล จนเสี่ยงเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ รวมถึงควรรับประทานยาทุกชนิด ด้วยน้ำเปล่าสะอาดเท่านั้น เนื่องจากเครื่องดื่มอื่น ๆอาจทำให้ตัวยาตกตะกอน ร่างกายไม่สามารถดูดซึมได้ เช่น ชา (รวมถึงชาเขียว) กาแฟ นม น้ำเต้าหู้ น้ำอัดลม หรือน้ำผลไม้บางชนิดจะกระตุ้นให้ตับกำจัดยาออกเร็วขึ้น จนระดับยาคุมกำเนิดลดลง เช่น น้ำส้ม น้ำแอปเปิ้ล น้ำเกรปฟรุต หรือน้ำแครนเบอร์รี

หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามจากเภสัชกรร้านยาได้ทันที เนื่องจากบางครั้งอาจจำเป็นต้องมีการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม เพื่อหาแนวทางแก้ไขให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย เพื่อให้เกิดประโยชน์จากการใช้ยาสูงสุด และเสี่ยงต่ออันตรายน้อยสุด

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่
ยาที่ลดประสิทธิภาพยาคุมกำเนิด (List of common medications that reduce efficacy of birth control medications) โดยภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม