ถามมาเพียงว่าอาการเสียวฟันจากรอยร้าวเมื่อดื่มน้ำร้อนน้ำเย็นเกิดจากอะไร ถ้าตอบให้เข้าใจอย่างละเอียดจะมีความยาวมาก หมอจึงขอสรุปสั้นๆดังนี้
เมื่อเกิดรอยร้าวของฟัน รอยร้าวจากชั้นเคลือบฟัน(enamel)ไปถึงชั้นเนื้อฟัน(dentine)จะมีท่อเนื้อฟัน(dentinal tubule) ซึ่งเชื่อมต่อมาจากเนื้อในฟ้น(pulp tissue)และในท่อเนื้อในฟันจะมีของเหลว(dentinal fluid)ไปต่อกับเนื้อในฟันซึ่งมีเส้นประสาทฟันเชื่อมโยงไปยังเส้นประสาทคู่ที่5(trigeminal nerve)ส่งผ่านไปยังตัวรับรู้ที่สมอง
เมี่อมีความร้อนเย็นไปกระตุ้น ของเหลวในท่อเนื้อฟันจะเคลื่อนที่ไปกระตุ้นถึงเนื้อในฟันที่มีเส้นประสาทส่งสัญญาณไปรับรู้ที่สมองว่าเสียวฟัน (dentine hypersensitivity) จากฟันซี่ที่ร้าวนี้นั่นเอง
และถ้ามีเชื้อแบคทีเรียรวมทั้งสารเคมีที่มาจากเชื้อจะทำให้เกิดการอักเสบของเนื้อในฟัน(pulpitis)เพราะในเนื้อในฟันมีเส้นประสาทอยู่จึงปวดฟัน(pain)ได้ครับ

คำตอบข้างต้นหมอพยายามตอบให้ตามหลักวิชาการปัจจุบัน เพื่อเป็นประโยชน์แก่ผู้ป่วยรวมทั้งคนอื่นที่จะใช้อ้างอิงต่อไป หวังว่าพอทำความเข้าใจได้ไม่ยาก

หมอขอเพิ่มเติมเพื่อประโยชน์ของหนูซึ่งไม่ได้ถามมา แต่หมอเป็นห่วงหนู คือหนูต้องรีบไปหาหมอฟัน เพื่ออุดฟันใหม่ให้เรียบร้อย หากปล่อยไว้ถ้าร้าวถึงเนื้อในฟันจะปวดมากต้องรักษาคลองรากฟัน และร้าวต่อไปจะเลยขั้นที่จะรักษาไม่ได้ ต้องถอนออกเท่านั้น มีเงินมากเท่าไรก็ไม่สามารถรักษาได้ หนูอายุเท่านี้ ต้องรักษาให้ฟันอยู่กับหนูนานตลอดไป หมอฝากคำตอบเพิ่มเติมเท่านี้แต่สำคัญกว่าที่ถามมา คือหนูรีบตัดสินใจไปหาหมอเป็นทางที่ดีที่สุด

ขอขอบคุณคุณหมอ เชวงเกียรติ สำหรับคำตอบมากนะคะ จะรีบรักษาโดยด่วนเลยค่ะ