เรียน คุณ NongFaiiJ,

ก่อนตอบคำถามของคุณ ขอแนะนำวิธีการรับประทานยาคุมกำเนิดปกติ (ที่ไม่ใช่ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน)

1. สำหรับการรับประทานยาแผงแรก - ให้รับประทานยาเม็ดแรก ภายในวันแรกที่มีประจำเดือน หรือช้าสุดไม่ควรเกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน เนื่องจากหากช้าเกินกว่านั้น อาจเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้ เนื่องจากยาคุมฯไม่สามารถออกฤทธิ์ยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ทัน โดยที่หากรับประทานยาอย่่างถูกต้องและสม่ำเสมอ ยาจะเริ่มออกฤทธิ์ยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ตั้งแต่รับประทานยาครบ 24 ชั่วโมง
2. จากนั้นให้รับประทานยาในช่วงเวลาเดียวกันของทุกวัน (+/- ไม่เกิน 1 ชั่วโมง) เพื่อป้องกันการลืมรับประทานยา และระดับยาในเลือดจะสม่ำเสมอตลอดวัน
3. รับประทานยา (ทุกชนิด) ด้วยน้ำเปล่าสะอาดเท่านั้น เนื่องจากเครื่องดื่มบางชนิดจะทำให้ตัวยาตกตะกอน เช่น ชา (รวมถึงชาเขียว) กาแฟ โกโก้ นม (รวมถึงโยเกิร์ต) น้ำนมถั่วเหลือง น้ำอัดลม โซดา ฯ หรือน้ำผลไม้บางชนิด จะทำให้ตัวยาถูกกำจัดทางตับได้มากและเร็วขึ้น เช่น น้ำ Grapefruit น้ำส้มคั้น น้ำแอปเปิ้ล น้ำแครนเบอร์รี ฯ
4. ไม่ซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมาใช้ร่วมกัน โดยที่ไม่ได้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อน เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างกัน "ยาตีกัน" จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือในบางรายอาจเกิดอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
5. เมื่อรับประทานยาหมดแผง (21 หรือ 28 เม็ด) ก็ให้เว้นยา 7 วัน หรือรับประทานเม็ดแป้ง/วิตามิน ไปจนครบ แล้วเริ่มรับประทานยาแผงต่อไปทันที
6. ไม่ควรลืมรับประทานยา เนื่องจากเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้ โดยเฉพาะช่วง 7 วันแรกของการรับประทานยาคุมกำเนิดแต่ละแผง

• หากลืมรับประทานยา 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกออก หรือหากใกล้เวลารับประทานยาเม็ดต่อไป ก็ให้รับประทานยาพร้อมกัน 2 เม็ด เพื่อให้ระดับยาในเลือดสูงขึ้นพอที่จะยับยั้งไม่ให้มีไข่ตก
• หากลืมรับประทานยา 2 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกออก และรับประทานยาของวันนั้นอีก 1 เม็ด และให้ทำซ้ำ 2 วันติดต่อกัน เช่น ลืมรับประทานยาของวันที่ 5 และ 6 แต่มานึกออกเช้าวันที่ 7 ก็ให้รับประทานยาเม็ดวันที่ 5 ส่วนเม็ดวันที่ 6 ให้รับประทานยาเช้าวันที่ 8 ส่วนเม็ดยากลางคืนของวันที่ 7 และ 8 ก็รับประทานยาในช่วงเวลาเดิม
• แต่หากลืมรับประทานยาเกิน 2 วัน ให้หยุดรับประทานยาแผงนั้น (แต่อาจเก็บสำรองไว้ กรณีมีการอาเจียนหรือท้องเสีย หรือทำยาร่วงหล่นได้) แล้วใช้วิธีการคุมกำเนิดด้วยการสวมถุงยางอนามัยแทน และรอจนกว่าจะมีประจำเดือนมา จึงเริ่มต้นรับประทานยาแผงต่อไปได้

กลับมาที่คำถามของคุณ หากเริ่มต้นใช้ยาในช่วง 5 วันแรกของการมีประจำเดือน ก็ไม่เป็นไรนะครับ ยาสามารถออกฤทธิ์ยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ตามเดิม

หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามได้จากแพทย์หรือเภสัชกรร้านยาใกล้บ้านได้ทันทีนะครับ ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ เนื่องจากอาจช้าไม่ทันการ เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์หรือเกิดอ้ันตรายต่อสุขภาพได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่

• ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill) แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา สูตินรีแพทย์
• ยาลดประสิทธิภาพยาคุมกำเนิด (Common medications that reduce efficacy of birth control medications) ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม เภสัชกร