กระดานสุขภาพ

กินชาเขียว
Anonymous

14 สิงหาคม 2557 09:16:28 #1

สวัสดีค่ะคุณหมอ อยากทราบว่ากินชาเขียวตามร้านที่ขายกาแฟสดอ่ะค่ะ ทำให้ท้องผูก อุจจาระยาก จริงมั้ยคะ

อายุ: 21 ปี เพศ: F น้ำหนัก: 40 กก. ส่วนสูง: 155ซม. ดัชนีมวลกาย : 16.65 (ค่ามาตรฐานคนเอเชีย=18.5-22.9)
Anonymous

14 สิงหาคม 2557 14:27:43 #2

เพิ่มเติมนะคะ แล้วปัสสาวะบ่อยหรือป่าวคะ ขอบคุณค่ะ

อาจารย์พีระพรรณ โพธิ์ทอง

นักวิชาการโภชนาการ

16 กันยายน 2557 03:32:12 #3

สรรพคุณของชาเขียวเป็นรู้จักกันมานานและเป็นเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน

ในใบชาจะมีสารสําคัญหลายชนิดด้วยกัน สารที่จะมีผลกับระบบขับถ่ายได้นั้น คือ

ก) แทนนิน (Tannin ) เป็นสารให้รสฝาด (astringency) และรสขม (bitter)

  1. มีฤทธิ์ในการยับยั้งการทํางานของเอนไซม์ที่ช่วยย่อยอาหารในกระเพาะอาหาร หากกินเข้าไปมากจะทําให้รู้สึกท้องอืด หรือท้องผูก
  2. มีคุณสมบัติตกตะกอนโปรตีน ทําให้หนังสัตว์ไม่เน่าเปื่อย
  3. มีฤทธิ์ฝาดสมานจีงใช้เป็นยารักษาโรคท้องเสียได้
  4. มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียได้ตัวอย่างแทนนินได้แก่ theogallin, gallic acid, ellagic acid

แทนนินพบได้ในใบพืชหลายชนิด เช่น ใบชา ใบฝรั่ง ใบพลู ใบชุมเห็ด พบในผลไม้ดิบเช่น กล้วยดิบ ลูกพลับ ในเปลือกและเมล็ดของผลไม้ เช่น เปลือกมังคุดองุ่น เม็ดในของมะขาม เปลือกมะพร้าวอ่อน และพบในไวน์แดง แทนนินในใบชาจึงใช้บรรเทาอาการท้องเสียได้

ดังนั้นถ้าต้องการดื่มชาเขียวไห้ได้รสชาติที่ดีไม่ควรทิ้งใบชาไว้ในกาชงชานานเกินไปเพราะจะทําให้แทนนินละลายออกมามากน้ําชาจะมีรสขมมากเกินไป แต่ถ้าต้องการดื่มเพื่อบรรเทาอาการท้องเสียก็ควรแช่ใบชาเอาไว้นานๆ ซึ่งคนดื่มทั่วไปถ้าไม่มีอาการท้องเสียก็ทําให้มีอาการท้องผูกได้

ปริมาณแทนนินในชา กาแฟ

ผลิตภัณฑ์ เปอร์เซนต์ของแทนนิน
ชาเขียว 0.18
Lipton yellow Label 0.48
Nescaffee 0.4
Maxwell coffee 0.35

ที่มา; Tanin in food/Int. J.Agri.Biol,Vol. 3,No.4, 2001 Pakistan. Department of Chemistry,University of Agriculture.

ในชาเขียวตามร้านที่ขายกาแฟสดถ้าแช่ใบชานานจนมีรสฝาดหรือขมมาก ดังนั้นสารแทนนินก็จะมีจํานวนมากจนทําให้ท้องผูกได้ ซึ่งถ้ากินวันละมากกว่า 3-4 แก้วได้รับสารแทนนินเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ก็อาจมีผลทําให้ท้องผูกได้เพิ่มมากขึ้น

ข) คาเฟอีน มีฤทธิ์กระตุ้นประสาทส่วนกลางช่วยให้หายง่วง มีฤทธิ์กระตุ้นระบบหายใจช่วยขยายหลอดลมและขับปัสสาวะได้จึงช่วยกระตุ้นให้สมองสดชื่น แจ่มใส

คาเฟอีนถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดภายในร่างกายเราไม่เกิน 1 ชั่วโมง แต่ถ้าได้รับคาเฟอีนเข้าไปขณะท้องว่างหรือกําลังหิวจะถูกดูดซึมเข้าไปในกระแสเลือดภายใน 30 นาที คาเฟอีนมีฤทธิ์ในร่างกายระหว่าง 3-6 ชั่วโมงถูกเผาผลาญที่ตับและถูกขับออกทางปัสสาวะ การดูดซึมและการถูกขับออกจากร่างกายจะแตกต่างกันออกไปขึ้นกับวัย สภาพร่างกายของผู้ดื่มด้วย

ปริมาณคาเฟอีนและแทนนินในชา

Sample Cafeein content Tannin content
China 2.8 6.00
Kenya 1.4 7.74
India 1.9 7.80
Srilanka 1.42 8.50

The Values are mean of three replicate measurements.

ที่มา; Proximate , Caffein and Tannin Analyses in some Brand of Tea consumed in KANO Metroplis, Nigeria.

สาเหตุของอาการท้องผูก มีได้หลายปัจจัยด้วยกัน

  1. กินอาหารที่มีกากอาหารน้อย
  2. การถ่ายอุจจาระไม่เป็นเวลาหรือกลั้นอุจจาระติดต่อกันหลายวัน
  3. ดื่มน้ําชา กาแฟ มากเกินไป
  4. เกิดความเครียด หรือความกังวลมาก
  5. การมีสิ่งกีดขวางในทางเดินอาหาร เช่น เนื้องอกในลําไส้ และลําไส้ตีบตัน
  6. ผู้ป่วยที่นอนอยู่กับเตียง ไม่ค่อยได้เคลื่อนไหว หรือผู้ที่ทํากิจกรรมที่ต้องนั่งนานๆ ก็อาจทําให้ท้องผูกได้
  7. ยาบางชนิดทําให้ลําไส้ทํางานน้อยลง เช่น ยาบํารุงเลือดที่มีธาตุเหล็ก ยาแก้ปวดกลุ่มมอร์ฟีน ยารักษาอาการทางจิตบางอย่าง ยาลดกรด ที่มีเกลืออลูมิเนียม เป็นต้น

การดื่มชาอาจเป็นสาเหตุหนึ่งเท่านั้นที่ทําให้เกิดอาการท้องผูก ดังนั้นผู้มีอาการท้องผูกต้องพยายามสังเกตด้วยตัวท่านเองว่าท่านมีปัจจัยอย่างอื่นด้วยหรือไม่ที่อาจเป็นสาเหตุของท้องผูกได้อีก แล้วจึงหาทางแก้ไขในสิ่งที่ได้ค้นพบเพื่อไม่ให้เกิดอาการท้องผูกได้อีกและเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดโรคบางอย่างอันไม่พึงประสงค์ตามมา

การที่มีปัสสาวะบ่อย ก็เกิดได้หลายสาเหตุ ต้องสังเกตว่าก่อนเข้านอนท่านดื่มน้ําหรือไม่ปริมาณมากน้อยเพียงใด ถ้าดื่มเป็นแก้วก็เป็นไปได้ว่าภายใน 2 – 4 ชั่วโมงจะต้องตื่นมาปัสสาวะกลางดึก และถ้าดื่มเป็นชาเขียวซึ่งพบว่ามีทั้งสารคาเฟอีนและสารทีโอฟิลลีน (Theophylline) มีฤทธิ์ขับปัสสาวะทั้งสองชนิดก็จะส่งผลให้มีการขับปัสสาวะเพิ่มขึ้นรบกวนการนอนหลับเพิ่มมากขึ้นได้

ในชา 1 ถ้วย มี Caffeine ประมาณ 50 mg, Theobomine 2 mg. และ Theophylline 1 mg. ทั้งนี้แล้วแต่ความเข้มของการชงและระยะเวลาที่ทิ้งไว้ (Graham, 1978)

ถึงแม้ว่าเขียวจะมีประโยชน์ต่อร่างกายมากมายก็ตาม แต่ในความเป็นจริงแล้วก็มีสารที่มีโทษกับร่างกายด้วยเช่นกัน แต่ไม่ถึงกับเป็นอันตรายมากนัก ดังนั้นการดื่มชาเขียวก็อาจทําให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ได้เช่น ท้องผูก ปัสสาวะบ่อยในเวลาที่ต้องการพักผ่อน สิ่งสําคัญคือเลือกให้เหมาะสมกับตัวเอง และเดินทางสายกลาง ดื่มกิน อย่างพอเหมาะ น่าจะเป็นวิธีที่ดีที่สุด