การนอนหลับ เป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นในทุกวันของคนทั่วไป แต่บางคนนอนหลับยากก็เกิดปัญหา บางคนกลับเกิดปัญหาตรงกันข้ามคือ หลับง่ายเกินไป นอนหลับได้ตลอดเวลา แม้ขณะทำกิจกรรมต่างๆก็หลับได้ เรียกว่า หลับทั้งยืน แม้กระทั้งกำลังขับรถ หรือมีเพศสัมพันธ์ก็หลับได้

โรคลมหลับ (Narcolepsy) คือ โรคที่มีอาการง่วงนอน หลับได้ในทุกสถานการณ์ หรืออย่างกะทันหัน

บด้วย 4 อาการหลัก คือ

• อาการง่วงนอนฉับพลัน เกิดขึ้นวันหนึ่งได้หลายๆครั้ง อาจมากกว่า 10 ครั้งต่อวันก็ได้

• อาการผล็อยหลับทันที และ/หรือ มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง คอตก ขยับแขนขาไม่ ได้ทันที โดยตัวกระตุ้นคือ เมื่อมีอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลง หรือมีเสียงดัง หรือตกใจ อาการเหล่านี้จะเป็นเพียงชั่วครู่ หรือเป็นพักๆ หรือนานๆเป็นครั้ง ต่างกันในแต่ละคน

• อาการผีอำ คือ ภาวะที่ไม่สามารถขยับตัวได้ขณะกำลังจะตื่น คล้ายอาการอัมพาต ทั้ง ๆที่บางครั้งก็รู้สึกตัว แต่พูดไม่ได้ เคลื่อนไหวไม่ได้ เป็นนานหลายนาที

• เห็นภาพหลอนขณะกำลังจะหลับ โดยเห็นเป็นสิ่งน่ากลัว หรือสัตว์รูปร่างประหลาด

นอกจากนี้อาจมีอาการอื่นๆร่วมด้วย เช่น พฤติกรรมทำอะไรโดยไม่รู้ตัว ไม่มีสมาธิ ปวดศีรษะ ขี้ลืม นอนไม่หลับกลางคืน

อนึ่ง

• โรคลมหลับ ไม่สัมพันธ์กับ โรคลมชัก แต่อาจมีอาการใกล้เคียงกัน ทำให้ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยผิดพลาดได้ แต่ก็พบว่า มีผู้ป่วยที่พบทั้งสองโรค ร่วมกันได้โดยบังเอิญ และ

• อาการ มักเริ่มครั้งแรกเมื่อมีภาวะเครียดรุนแรง หรือมีการเปลี่ยนเวลานอนกะทันหัน เช่น การเดินทางข้ามทวีป

โรคลมหลับจะค่อยๆเริ่มมีอาการรุนแรงขึ้น โดยระยะแรกจะง่วงนอนมากในเวลากลางวัน และหลับบ่อยๆ โดยที่ไม่สามารถควบคุม หรือฝืนให้ตื่นได้ ยิ่งอากาศร้อนก็ยิ่งมีอาการ ทั้งนี้ อา การจะดีขึ้นเมื่อนอนหลับเป็นช่วงๆ แต่ต่อมาจะนอนหลับไม่ปกติในตอนกลางคืน คือ ยิ่งนอนไม่หลับ กลางวันจะง่วงหลับบ่อยขึ้น และต่อมาก็มีผลอยหลับมากขึ้น และบ่อยขึ้น ในที่สุดก็จะมีอาการมากขึ้นๆ จนครบทั้ง 4 ข้อ ดังกล่าวข้างต้นในหัวข้อ อาการ แต่พบได้ไม่บ่อยที่จะมีอาการครบทั้ง 4 ข้อ

ดังนั้น ควรมาพบแพทย์ ตั้งแต่ระยะแรกที่เริ่มมีอาการง่วงนอนบ่อยผิดปกติในเวลากลาง วัน

อนึ่ง ตัวกระตุ้นให้เกิดเกิดอาการ และ/หรือมีอาการมากขึ้น นอกจากอากาศร้อนแล้ว ยังได้แก่ เสียงดัง อารมณ์เครียด อารมณ์โกรธ

ปัจจุบัน ยังไม่มีวิธีรักษาโรคลมหลับให้หายขาดได้ แต่สามารถรักษาให้อาการดีขึ้นได้ มาก ซึ่งการรักษา ต้องใช้เวลานานหลายปี และต้องรักษาไปตลอด ซึ่งถ้าผู้ป่วยให้ความร่วมมืออย่างดี อาการมักจะดีขึ้นในช่วงระยะเวลาประมาณ 6 เดือนหลังการรักษา โดยการรักษามีดังนี้

• การรักษาอาการง่วงนอนมากโดย การให้ยากระตุ้นประสาท เช่น อนุพันธุ์ของยาบ้า, การใช้พฤติกรรมบำบัด, การปรับพฤติกรรมการนอน, และการจัดให้มีเวลางีบหลับในเวลากลาง วัน

• การรักษาอาการผล็อยหลับ โดยใช้ยาต้านเศร้า (ยา Venlafaxine)

• ให้ความรู้ด้านโรคกับผู้ป่วย ญาติ เพื่อนร่วมงาน โรงเรียน ที่ทำงาน ทราบด้วย เพื่อการเข้าใจธรรมชาติของโรค เข้าใจผู้ป่วย และเพื่อสามารถช่วยเหลือ ดูแลผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม