ยาไตรแอมซิโนโลน (Triamcinolone)

สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาไตรแอมซิโนโลน (Triamcinolone) เป็นสารสังเคราะห์จากสเตียรอยด์ในกลุ่ม Corticosteroid มีคุณสมบัติต้านการอักเสบและกดภูมิคุ้มกันต้านทานโรคของร่างกาย ในร้านขายยาและในสถานพยาบาลสามารถพบไตรแอมซิโนโลน ในรูปแบบของ ยากิน ยาฉีด ยาพ่นสเปรย์ ยาทาชนิดครีมหรือขี้ผึ้ง ซึ่งใช้ในการรักษาอาการแพ้ต่างๆ หรืออาการคันตามผิวหนัง จากการศึกษาโดยให้ยาไตรแอมซิโนโลนกับสัตว์ทดลองพบว่า ยาก่อผลกระทบต่อตัวอ่อนในครรภ์ โดยทำให้พิการและเสียชีวิตได้ จึงไม่มีการทดลองใช้ยานี้ในสตรีที่ตั้งครรภ์เพราะผิดจริยธรรม เนื่องจากยานี้อาจก่ออันตรายต่อทารกในครรภ์ได้

ยานี้หลังการดูดซึมเข้าสู่ร่างกายจะถูกเปลี่ยนรูป/ทำลายโดยตับและถูกขับออกจากร่างกายทางอุจจาระและทางปัสสาวะ

ยาไตรแอมซิโนโลน มีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?

ไตรแอมซิโนโลน

ยาไตรแอมซิโนโลน มีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เพื่อบำบัดรักษา อาการแพ้ต่างๆ เช่น ข้ออักเสบ ผิวหนังอักเสบ กดอา การของโรคภูมิแพ้ แผลอักเสบภายในปาก และในการรักษาและการป้องกันโรคริดสีดวงจมูก

ยาไตรแอมซิโนโลน มีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาไตรแอมซิโนโลน ออกฤทธิ์โดยการชะลอการทำงานของเม็ดเลือดขาว และลดการซึมผ่านทางหลอดเลือดฝอยของสารต่างๆ จึงส่งผลให้ลดภาวะการอักเสบได้ในที่สุด

ยาไตรแอมซิโนโลน มีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาไตรแอมซิโนโลน มักจัดจำหน่าย ในรูปแบบของ ยารับประทาน ยาพ่นทางจมูก ยาฉีด ยาครีม-โลชั่นสำหรับทาผิวหนัง ทั้งในรูปของยาเดี่ยวหรือผสมกับกลุ่มยาที่ออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย โดยมีความเข้มข้นของตัวยาหลายระดับ ทั้งนี้ขึ้นกับวัตถุประสงค์ในการรักษา

ยาไตรแอมซิโนโลนมีขนาดรับประทานอย่างไร?

ขนาดของยาไตรแอมซิโนโลนที่รับประทานในผู้ใหญ่และในเด็กมีขนาดที่ต่างกัน ซึ่งสำหรับการรักษาการอักเสบต่างๆ มีดังนี้ เช่น

  • ผู้ใหญ่: มีขนาดการใช้ยาไตรแอมซิโนโลน เช่น
    • มีขนาดรับประทานสูงสุดไม่เกิน 48 มิลลิกรัมต่อวัน
    • ขนาดยาพ่นจมูกในผู้ใหญ่สูงสุดไม่เกิน 110 ไมโครกรัมต่อวัน
  • เด็ก: การใช้ยานี้ในเด็ก ต้องเป็นไปตามคำสั่งของแพทย์ผู้รักษาเท่านั้น

*****หมายเหตุ: ขนาดยา และระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้ เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ผู้รักษาได้ การใช้ยาที่เหมาะสม ควรต้องปรึกษา แพทย์ หรือเภสัชกร ก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาไตรแอมซิโนโลนควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยาไตรแอมซิโนโลน ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้

  • ประวัติการแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่น หายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาไตรแอมซิโนโลน อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาไตรแอมซิโนโลนกับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อนแล้ว
  • หากเป็นสุภาพสตรี ควรต้องแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์หรือไม่ หรือ กำลังให้นมบุตรหรือ ไม่ เพราะยาไตรแอมซิโนโลนสามารถผ่านรกและก่อผลข้างเคียงต่อทารกได้

หากลืมรับประทานยาไตรแอมซิโนโลน ควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทาน/ใช้ยาไตรแอมซิโนโลน สามารถรับประทาน/ใช้ยาเมื่อนึกขึ้นได้ และถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทาน/ใช้ยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องรับประทาน/ใช้ยาไตรแอมซิโนโลน เป็น 2 เท่า

ยาไตรแอมซิโนโลน มีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยาไตรแอมซิโนโลน มีผลไม่พึงประสงค์ หรือผลข้างเคียงได้ดังต่อไปนี้ เช่น

  • สามารถก่อให้เกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
  • ลดการสะสมแคลเซียมของกระดูกและก่อให้เกิดภาวะ/โรคกระดูกพรุน
  • สามารถก่อให้เกิดแผลในกระเพาะอาหาร จึงมีการแนะนำว่าให้รับประทานยาหลังอาหารทันทีเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดแผล/ภาวะเลือดออกในกระเพาะอาหาร
  • กระตุ้นความอยากอาหารเพิ่มขึ้น และเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด
  • การใช้ยานี้ในเด็กเป็นเวลานานๆ จะส่งผลให้ชะลอการเจริญเติบโตของเด็ก
  • การใช้ยานี้ในรูปแบบยาชนิดทา สามารถทำให้ผิวหนังบริเวณที่ได้รับยามีสภาพที่บางกว่าปกติ จึงติดเชื้อได้ง่าย เป็นแผลง่าย และเกิดการแพ้ต่อสารต่างๆได้ง่าย

มีข้อควรระวังการใช้ยาไตรแอมซิโนโลนอย่างไร?

ข้อควรระวังของการใช้ยาไตรแอมซิโนโลน คือ

  • ระวังการใช้ยาไตรแอมซิโนโลนกับผู้ที่มีภาวะ/โรคกระเพาะอาหารอักเสบ โรคกระดูกพรุน โรคเบาหวาน โรคทางจิตเวช ด้วยจะส่งผลให้อาการของโรคดังกล่าวรุนแรงมากยิ่งขึ้น
  • ระวังการใช้ยานี้กับหญิงตั้งครรภ์ หญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร เพราะจะเกิดอันตรายต่อทารกได้ และในผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว ผู้ที่ป่วยเป็นโรคต้อหิน ผู้ป่วยที่มีภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ (ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน) เพราะจะทำให้อาการของโรครุนแรงขึ้นได้
  • เฝ้าระวังการใช้ยานี้กับทารกและเด็กอย่างใกล้ชิด ด้วยยานี้ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของทารกและของเด็กได้
  • เฝ้าระวังอย่างต่อเนื่องกับผู้ป่วยที่เป็น โรคตับ โรคไต โรคต้อหิน เพราะยานี้อาจส่งผลให้โรครุนแรงขึ้นได้
  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่มีการแพ้ยานี้
  • ปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

ยาไตรแอมซิโนโลน มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยาไตรแอมซิโนโลนมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นได้ เช่น

  • การใช้ยาไตรแอมซิโนโลนร่วมกับยารักษาโรคเบาหวาน สามารถลดประสิทธิภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วย แพทย์และผู้ป่วยจึงต้องบริหารยาด้วยความระมัดระวัง ยารักษาโรคเบาหวาน ที่กล่าวถึง เช่น ไกลเบนคลาไมด์ (Glibenclamide) ไกลคลาไซด์ (Gliclazide) ไกลเมพิไรด์ (Glimepiride)
  • การใช้ยาไตรแอมซิโนโลนร่วมกับยาแก้ปวด สามารถเพิ่มผลข้างเคียงของยาแก้ปวด โดยก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระเพาะอาหารอักเสบ ยาแก้ปวดที่กล่าวถึง เช่น แอส ไพริน (Aspirin) ไดโคลฟีแนคโซเดียม (Diclofenac sodium) ไพรอกซิแคม (Piroxicam)

ควรเก็บรักษายาไตรแอมซิโนโลนอย่างไร?

ยาไตรแอมซิโนโลนในรูปแบบของยาฉีด และยาเม็ด ให้เก็บภายใต้อุณหภูมิที่ 20-25 องศาเซลเซียส (Celsius) ส่วนยาที่อยู่ในรูปแบบทาผิวหนัง ให้เก็บภายใต้อุณหภูมิ 15-30 องศาเซลเซียส และยาพ่นจมูก ให้เก็บตามคำแนะนำในเอกสารกำกับยาที่กำกับมากับผลิตภัณฑ์ยานั้น

อนึ่ง ห้ามเก็บยาทุกรูปแบบในช่องแช่แข็งของตู้เย็น เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสงแดด ความร้อนและความชื้น และไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์

ยาไตรแอมซิโนโลน มีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาชื่อการค้าและบริษัทที่ผลิต/ผู้จำหน่าย ยาไตรแอมซิโนโลน ในประเทศไทย เช่น

ชื่อการค้าบริษัทผู้ผลิต
Aristocort (อลิสโตคอท)Pfizer
Aristocort A (อลิสโตคอท เอ)Pfizer
Centocort (เซนโตคอท)Pharmasant Lab
Curran (เคอแรน)Community Pharm PCL
Dynacort (ไดนาคอท)Utopian
Econazine (อีโคนาซีน)YSP Industries
Facort (ฟาคอท)Biolab
Fungisil-T (ฟังจิซิล-ที)Silom Medical
Generlog (เจนเนอล็อก)General Drugs House
Kanolone (คาโนโลน)L.B.S.
Kela (คีลา)T. O. Chemicals
Kemzid (เคมซิด)Unison
Lala Lotion (ลาลา โลชั่น)Osoth Interlab
Laver (เลเวอร์)Neopharm
Manolone (มาโนโลน)Lam Thong
Nasacort AQ (นาซาคอท เอคิว)Sanofi-Aventis
Oracortia (ออราคอร์เตีย)Thai Nakorn Patana
Tramsilone (แทรมซิโลน)Greater Pharma
Tram (ทราม)Thai Nakorn Patana
Triama (ไตรเอมา)Union Drug
Triamcinolone GPO (ไตรแอมซิโนโลน จีพีโอ)GPO
Tricozole (ไตรโคโซล)Pharmasant Lab
Trilosil (ไตรโลซิล)Silom Medical
Trim (ทริม)M & H Manufacturing
Trimicon (ไตรมิคอน)Unison
Trinoman (ไตรโนแมน)T. Man Pharma
V. Nolone (วี โนโลน)T.C. Pharma-Chem
Vacinolone-V (วาซิโนโลน-วี)Atlantic Lab
Zyno Cream (ไซโน ครีม)Bangkok Lab & Cosmetic
Zarontin (ซารอนติน)Pfizer

อนึ่ง ยาชื่อการค้าของยานี้ในต่างประเทศ เช่น Aristocort, Kenacort, Kenalog, Tricort, Triaderm, Azmacort, Trilone, Volon A, Tristoject, Tricortone, Ratio-Triacomb

บรรณานุกรม

  1. Drug Information Handbook 20th edition with Charles Flacy RPh. Ms, Pharm D FCSHP , Lora L.Armstrong RPh, PharmD BCPS , Morton P.Goldman, RPh, PharmD BCPS,FCCP , Leonard L. RPh. BSPharm
  2. http://www.mims.com/thailand/drug/search?q=tramcinolone [2016,Aug27]
  3. https://www.drugs.com/triamcinolone.html [2016,Aug27]
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Triamcinolone [2016,Aug27]
Updated 2016, Aug27