เส้นประสาทสมอง (Cranial nerve)

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 29 เมษายน 2556
  • Tweet

เส้นประสาทสมอง หมายถึงเส้นประสาทส่วนปลายที่ต่อมาจากต้นกำเนิดของเซลล์ประสาทสมองคู่ต่างๆ โดยเส้นประสาทสมองมีทั้งหมด 12 คู่ ทำหน้าที่ทั้งด้านความรู้สึกและกำลัง รวมทั้งระบบประสาทอัตโนมัติของอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย เปรียบเสมือนสายไฟที่เดินไปตามจุดปลั๊กไฟ เพื่อการเชื่อมต่อกับเครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ

ทั้งนี้ เส้นประสาทสมองแต่ละคู่มีหน้าที่ ดังนี้

  • คู่ที่ 1 Olfactory nerve (ย่อว่า CN1) ทำหน้าที่ดมกลิ่น
  • คู่ที่ 2 Optic nerve (CN2) ทำหน้าที่ในการมองเห็น
  • คู่ที่ 3 ,4,6 ทำหน้าที่ในการกลอกตา ซ้าย ขวา บน ล่าง และหมุนลูกตา โดยประสาทสมองคู่ที่ 3 มีชื่อว่า Oculomotor nerve (CN3), คู่ที่ 4 คือ Trochlear nerve (CN4), และคู่ที่ 6 คือ Abducens nerve (CN6)
  • คู่ที่ 5 Trigeminal nerve (CN5) ทำหน้าที่รับความรู้สึกบริเวณใบหน้า และการบดเคี้ยว
  • คู่ที่ 7 Facial nerve (CN7) ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของใบหน้า หลับตา ลืมตา ยิ้ม ยิงฟัน และรับรสอาหาร
  • คู่ที่ 8 Acoustic nerve (Vestibulocochlear nerve, CN8) ทำหน้าที่ใน การได้ยิน การทรงตัว
  • คู่ที่ 9,10 ทำหน้าที่ในการกลืนอาหาร โดยคู่ที่ 9 คือ Glossopharyngeal nerve (CN9)
  • ส่วนคู่ที่ 10 คือ Vagus nerve (CN10)
  • คู่ที่ 11 Spinal accessory nerve (CN11) ทำหน้าที่ หยักไหล่ เคลื่อนไหวคอ ศีรษะ
  • คู่ที่ 12 Hypoglossal nerve (CN12) ทำหน้าที่ เคลื่อนไหวลิ้น แลบลิ้น กระดกลิ้น