เม็ดเลือดขาวต่ำ เม็ดเลือดขาวน้อย (Leucopenia)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 30 พฤศจิกายน 2560
- Tweet
- มะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia)
- มะเร็งเม็ดเลือดขาวเอแอลแอล (Acute Lymphoblastic Leukemia: ALL)
- เชื้อไวรัส โรคติดเชื้อไวรัส (Viral infection)
- ยาเคมีบำบัด (Cancer chemotherapy)
- รังสีรักษา ฉายรังสี ใส่แร่ (Radiation therapy)
- ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำจากเคมีบำบัด และ / หรือรังสีรักษา: การดูแลตนเอง (Selfcare of neutropenia during cancer therapy)
- มะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia)
เม็ดเลือดขาว (White blood cell) เป็นเม็ดเลือดชนิดหนึ่งในเลือด เป็นเซลล์ที่สร้างจากไขกระดูกมีหน้าที่ให้ภูมิคุ้มกันตานทานโรคและช่วยกำจัดเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกาย ทั้งนี้เราทราบค่าเม็ดเลือดขาวได้จากการตรวจเลือดซีบีซี (CBC) ซึ่งค่าปกติจะแตกต่างกันในแต่ละห้องปฏิบัติ การ แต่โดยทั่วไปจะอยู่ในช่วง 4,500 - 13,000 เซลล์ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิเมตร
ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำหรือเม็ดเลือดขาวน้อย (Leukopenia) เกิดได้จากหลากหลายสา เหตุเช่น
- ร่างกายอ่อนแอ
- ภาวะขาดอาหารเช่น ขาดโปรตีน ขาดวิตามินและ/หรือเกลือแร่บางชนิด
- ในโรคที่ทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคต่ำ/บกพร่องเช่น โรคติดเชื้อเอชไอวี/โรคเอดส์
- การติดเชื้อเรื้อรังต่างๆเช่น วัณโรค
- การติดเชื้อไวรัสเช่น ไข้หวัดใหญ่
- โรคเลือดเช่น โรคไขกระดูกฝ่อ
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคทางจิตเวช ยาบางชนิดที่ใช้ป้องกันอาการชัก
- จากยาเคมีบำบัด
- จากการฉายรังสีรักษา
- และจากโรคมะเร็งบางชนิดเช่น โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
เมื่อมีเม็ดเลือดขาวต่ำ อาจไม่พบมีอาการผิดปกติ แต่บางคนอาจอ่อนเพลียและติดเชื้อง่าย มีไข้บ่อย ทั้งนี้เมื่อรู้ตัวว่ามีเม็ดเลือดขาวต่ำ จำเป็นต้องดูแลตนเองอย่างเคร่งครัดเพื่อป้อง กันการติดเชื้อ (ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำจากเคมีบำบัดและ/หรือรังสีรักษา: การดูแลตนเอง) ซึ่งในภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ เมื่อติดเชื้อมักเป็นการติดเชื้อที่รุนแรง
อนึ่ง กรณีเม็ดเลือดขาวต่ำมากจนเสี่ยงต่อการติดเชื้อรุนแรง จะเรียกว่า Agranulocytosis หรือ Agranulosis หรือ Agranulopenia ซึ่งส่วนใหญ่มักเป็นการลดต่ำลงของเม็ดเลือดขาวชนิด Neutrophil ซึ่งอาจเรียกได้อีกชื่อว่า Neutropenia
บรรณานุกรม
- http://www.aapd.org/media/policies_guidelines/rs_labvalues.pdf [2017,Nov11]
- https://en.wikipedia.org/wiki/Leukopenia [2017,Nov11]
- https://en.wikipedia.org/wiki/Agranulocytosis [2017,Nov11]
Updated 2017,Nov11
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์