ยาอัลปราโซแลม (Alprazolam)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 17 เมษายน 2556
- Tweet
- ทั่วไป
- ยาอัลปราโซแลมมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?
- ยาอัลปราโซแลมมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
- ยาอัลปราโซแลมมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
- ยาอัลปราโซแลมมีขนาดรับประทานอย่างไร?
- เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?
- หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?
- ยาอัลปราโซแลมมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
- มีข้อควรระวังการใช้ยาอัลปราโซแลมอย่างไร?
- ยาอัลปราโซแลมมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
- ควรเก็บรักษายาอัลปราโซแลมอย่างไร?
- ยาอัลปราโซแลมมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
ทั่วไป
ยา อัลปราโซแลม (Alprazolam) เป็นวัตถุออกฤทธิ์ที่อยู่ในกลุ่ม Benzodiazepine ถูกนำ มาใช้ในวงการแพทย์เพื่อรักษาอาการวิตกกังวลมากกว่า 30 ปีแล้ว ยานี้ออกฤทธิ์ภายใน 8-25 นาทีหลังรับประทาน และครอบคลุมประสิทธิผลไปจนกระทั่ง 1.5 ชั่วโมงโดยประมาณ รูปแบบของยาที่มีในสถานพยาบาลส่วนใหญ่เป็นรูปแบบของยาเม็ด ได้มีการทดสอบการใช้ยากับสัตว์ ทดลองที่ตั้งครรภ์พบว่า ก่อให้เกิดความพิการของตัวอ่อน จึงห้ามใช้ยานี้กับหญิงมีครรภ์ อย่าง ไรก็ตาม การใช้ยาควรต้องได้รับคำสั่งจากแพทย์เท่านั้น
ยาอัลปราโซแลมมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?
ยาอัลปราโซแลม รักษาอาการวิตกกังวล อาการซึมเศร้า นอนไม่หลับ เป็นยาร่วมรักษาในการเลิกเหล้า
ยาอัลปราโซแลมมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
ยาอัลปราโซแลม ออกฤทธิ์โดยการเปลี่ยนแปลงการทำงานของสารสื่อประสาทในสมองมนุษย์ และเกิดฤทธิ์ตามสรรพคุณดังกล่าวข้างต้น
ยาอัลปราโซแลมมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
รูปแบบการจัดจำหน่ายยาอัลปราโซแลม ที่พบบ่อยๆในประเทศไทย ได้แก่ ยารับประ ทานที่เป็น ยาเม็ด ขนาด 0.25, 0.50, และ 1 มิลลิกรัม
ยาอัลปราโซแลมมีขนาดรับประทานอย่างไร?
ขนาดของยาอัลปราโซแลมที่รับประทาน สั่งจ่ายตามอาการและชนิดของโรค ขนาดรับ ประทานสูงสุดในผู้ใหญ่คือ 4 มิลลิกรัมต่อวัน โดยแบ่งรับประทาน แพทย์ผู้รักษาจะเป็นผู้ควบ คุมดูแล ระยะเวลาการใช้ยากับคนไข้ สำหรับการใช้ยากับผู้ป่วยด้วยโรคซึมเศร้า ไม่ควรใช้ติด ต่อกันนานเกิน 6 เดือน และการใช้ยาในผู้ป่วยด้วยโรควิตกกังวล ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานเกิน 8 เดือน
เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยาอัลปราโซแลม ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้
- ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยาแล้ว คลื่นไส้มาก หรือ แน่นหายใจติดขัด หรือเกิดผื่นขึ้น - มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยาอะไรอยู่ เพราะยาอัลปราโซแลม อาจส่งผลให้อา การของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรือ เกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กินอยู่ก่อนแล้ว
- หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะการตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนอาจก่อผลข้างเคียงได้
หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?
หากลืมรับประทานยาต่างๆ รวมถึง ยาอัลปราโซแลม สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ แต่ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็นสองเท่า
ยาอัลปราโซแลมมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
ผลไม่พีงประสงค์ หรือ ผลขางเคียงของ ยาอัลปราโซแลม คือ
- อาจทำให้รู้สึกง่วงนอน วิงเวียน สายตาพร่ามัว การมองเห็นไม่ชัดเจน
- รู้สึกไม่สบายในระบบทางเดินอาหาร เช่น มีอาการ คลื่นไส้ อาเจียน
- อาจทำให้ความทรงจำบกพร่อง หรือ เกิดภาวะหลงลืม
มีข้อควรระวังการใช้ยาอัลปราโซแลมอย่างไร?
ข้อควรระวังในการใช้ยาอัลปราโซแลม คือ
- ห้ามใช้ยากับผู้ที่แพ้ยานี้
- ห้ามใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ และหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
- ห้ามใช้ยาในผู้ที่ป่วยด้วยโรคต้อหิน ด้วยจะทำให้อาการของโรคต้อหินกำเริบมากขึ้น
- ควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยา เสมอ
ยาอัลปราโซแลมมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
การรับประทานยาอัลปราโซแลมร่วมกับเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์จะเกิดการเสริมฤทธิ์ในการกดการทำงานของกระแสประสาทในสมอง ก่อให้เกิดภาวะ ง่วงนอน อ่อนเพลีย ขาดการควบคุมสติ ดังนั้น จึงแนะนำว่า เมื่อรับประทานยานี้ ควรหลีกเลี่ยงการทำงานกับเครื่องจักร หรือเลี่ยงการขับขี่ยวดยานพาหนะ โดยเฉพาะในขณะที่ได้รับยาอัลปราโซแลมร่วมกับเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
การรับประทานยาอัลปราโซแลมร่วมกับยาที่ใช้รักษาโรคเกี่ยวกับเชื้อราบางตัว ยาสามารถทำให้เกิดอาการง่วงนอนและการหายใจช้าลงได้ ยาที่รักษาโรคเชื้อราดังกล่าว เช่น คีโตโคนาโซล (Ketoconazole)
การรับประทานยาอัลปราโซแลมร่วมกับยาที่ใช้รักษาอาการเจ็บปวดบางกลุ่ม สามารถก่อ ให้เกิดการกดการทำงานของกระแสประสาทในสมอง ก่อให้เกิดภาวะ ง่วงนอน อ่อนเพลีย ขาดการควบคุมสติ ดังนั้นจึงแนะนำว่าควรหลีกเลี่ยงการทำงานกับเครื่องจักร หรือเลี่ยงการขับขี่ยวด ยานพาหนะ ยาที่ใช้รักษาอาการเจ็บปวดที่กล่าวถึง เช่น ยาเฟนทานิล (Fentanyl)
ควรเก็บรักษายาอัลปราโซแลมอย่างไร?
ให้เก็บยาอัลปราโซแลม ในที่อุณหภูมิต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส หลีกเลี่ยงการเก็บในที่มีแสงแดดส่องถึง หรือมีความชื้นสูง
ยาอัลปราโซแลมมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
| ชื่อการค้า | ผู้ผลิต |
| Alcelam (อัลเซแลม) | Pharmasant Lab |
| Allam (อัลแลม) | HK Pharm |
| Alnax (อัลแน็ก) | Masa Lab |
| Alpazam (อัลปาแซม) | Thai Nakorn Panata |
| Alpralan (อัลปราแลน) | Olan-Kemed |
| Alpramed (อัลปราเมด) | Lerd Singh |
| Alprazolam Frx (อัลปราโซแลม เอฟอาร์เอ็กซ์) | Olic |
| Anpress (แอนเพรส) | Condrugs |
| Farzolam 0.25 mg (ฟาร์โซแลม 0.25 มก.) | Medicpharma |
| Inzolam (อินโซแลม) | Inpac Pharma |
| Inzolam (อินโซแลม) | March Pharma |
| Mitranax (ไมตราแน็ก) | Polipharm |
| Mitranax (ไมตราแน็ก) | Modern Manu |
| Pharnax (ฟาร์แน็ก) | Pharmaland |
| Prazol (ฟาร์ซอล) | Kenyaku |
| Siampraxol (สยามพราซอล) | Siam Bheasach |
| Siampraxol 1 mg (สยามพราซอล 1 มก.) | Siam Bheasach |
| Sunax (ซูแน็ก) | Suphong Bhaesaj |
| Xalam (ซาแลม) | New Life Pharma |
| Xanacine (ซานาซิน) | Medicine Products |
| Xanax XR 2 mg (ซาแน็ก เอ็กซ์อาร์ 2 มก.) | Pfizer |
| Xanax/Xanax XR (ซาแน็ก/ซาแน็ก เอ็กซ์อาร์) | Pfizer |
| Xiemed (ไซเมด) | Medifive |
| Zolam (โซแลม) | Medicpharma |
บรรณานุกรม
- http://www.mims.com/THAILAND/drug/info/Alprazolam%20Frx/
- http://www.drugs.com/drug_interactions.php
- Drug Information Handbook 20th edition with Charles Flacy RPh. Ms, Pharm D FCSHP , Lora L.Armstrong RPh, PharmD BCPS , Morton P.Goldman, RPh, PharmD BCPS,FCCP , Leonard L. RPh. BSPharm
