ติดเชื้อในร่มผ้า ยามหน้าฝน (ตอนที่ 1)

นพ.ก้องศาสดิ์ ดีนิรันดร์ สูตินรีแพทย์ โรงพยาบาลกล้วยน้ำไท 1 กล่าวเตือนหญิงในหน้าฝนนี้ว่า ให้ระวังชุดชั้นในที่อับชื้น ซึ่งอาจจะก่อให้เกิดเชื้อราที่ทำให้มีอาการคันในช่องคลอดได้ โดยเชื้อที่เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการอักเสบของช่องคลอดที่พบบ่อยที่สุด คือ เชื้อ แคนดิดา อัลบิแคนส์ (Candida albicans) ซึ่งโดยปกติเป็นเชื้อที่อยู่ในช่องคลอดโดยไม่ทำให้เกิดโรค แต่หากใส่ชุดชั้นในที่อับชื้นเป็นเวลานานๆ ก็จะทำให้เชื้อรามีปริมาณมากขึ้นจนก่อโรค ซึ่งมักจะมีตกขาวออกมาร่วมกับมีอาการคันช่องคลอด

อย่างน้อยหนึ่งครั้งในชีวิต ผู้หญิงประมาณร้อยละ 75 จะมีการติดเชื้อราในช่องคลอด (Vaginal Yeast Infections) หรือบางครั้งเรียกว่า โรคราเเคนดิดา (Candidiasis)

เชื้อรา (Candida) มีหลายพันธุ์ แต่ประมาณร้อยละ 80 – 90 ของการติดเชื้อราในช่องคลอดเกิดจากการติดเชื้อ Candida albicans หรือที่เรียกสั้นๆ ว่า C. albicans เชื้อราชนิดนี้เจริญเติบโตดีในบริเวณที่อุ่นและชื้น เช่น ระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal tract) เยื่อบุผิวในช่องคลอด ช่องจมูกและในปาก ในส่วนที่สร้างน้ำเมือกหล่อลื่น (Mucous membranes) และผิวหนัง

โดยปกติร่างกายของคนเราจะผลิตแบคทีเรียเพื่อควบคุมเชื้อแคนดิดา แต่เมื่อใดที่เชื้อราเจริญเติบโตเกินการควบคุมของร่างกาย การติดเชื้อราในช่องคลอดอาจเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะตอนที่ร่างกายกำลังเจ็บป่วยอ่อนแอหรือมีความเครียด

โอกาสในการติดเชื้อราในช่องคลอดจะสูงมากเมื่อ

  • มีการใช้ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) ซึ่งเป็นสาเหตุใหญ่ของการติดเชื้อราในช่องคลอด ทั้งนี้เพราะยาปฏิชีวนะและยาอื่นๆ บางชนิดจะเป็นตัวทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของระดับแบคทีเรียในช่องคลอด หรือในอวัยวะอื่นๆ เช่น แบคทีเรียที่ชื่อว่า Lactobacillus acidophilus ซึ่งช่วยควบคุมการเจริญของเชื้อรา หรือการรักษาด้วยยาอาจทำให้สภาพเป็นกรดที่เรียกว่า "Ph balance" ในช่องคลอดเปลี่ยนไป ทำให้เชื้อราเจริญเติบโตขึ้น
  • มีการตั้งครรภ์ เพราะผู้หญิงที่ตั้งครรภ์มักมีฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) ที่สูง ซึ่งเป็นสาเหตุของการติดเชื้อราในช่องคลอดระหว่างการตั้งครรภ์
  • มีการเปลี่ยนแปลงในระดับฮอร์โมน เช่น การรักษาโดยการใช้ฮอร์โมน หรือการใช้ยาคุมกำเนิด ทำให้ระดับฮอร์โมนในร่างกายเปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรน (Progesterone)
  • เป็นเบาหวาน (Diabetes) การปล่อยให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินอาจทำให้เกิดการติดเชื้อราได้ เพราะเชื้อราจะเจริญงอกงามได้ดีเมื่อมีน้ำตาลกลูโคสมากในร่างกาย
  • ระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรค (Immune systems) ที่อ่อนแอ มีความเสี่ยงสูงในการติดเชื้อราในช่องคลอด เช่น การติดเชื้อเฮชไอวี (HIV : Human immunodeficiency virus) หรือที่เรียกว่าโรคเอดส์ (AIDS : Acquired Immune Deficiency Syndrome) ในขณะที่ผู้หญิงบางคนอาจพบว่าการมีความเครียดมากไปหรือการเป็นหวัด ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง สามารถเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อราได้
  • การสวนล้างช่องคลอด (Douching) ก็เป็นสาเหตุที่กระทบต่อความสมดุลระหว่างเชื้อราและแบคที่เรียที่อยู่ในช่องคลอด โดยการสวนล้างช่องคลอดจะฆ่าแบคทีเรียที่ช่วยป้องกันไม่ให้เชื้อราเจริญเติบโต
  • แหล่งข้อมูล:

    1. ชุดชั้นในเปียก อับชื้น คันคะเยอ บ่อเกิดโรค? http://manager.co.th/CelebOnline/ViewNews.aspx?NewsID=9550000093326&Keyword=%e2%c3%a4 [2012, August 14].
    2. Understanding Vaginal Yeast Infections -- the Basics. http://women.webmd.com/understanding-vaginal-yeast-infection-basics [2012, August 14].
    3. Yeast Infections: Common Causes. http://women.webmd.com/yeast-infections-common-causes [2012, August 14].