คุยกับหมอสมศักดิ์ เทียมเก่า ตอน: ผู้ป่วยส่งตัว
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 13 มีนาคม 2561
- Tweet
ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บป่วยมีอยู่ทั่วประเทศไทย อยู่ทุกๆ พื้นที่ ทั้งในพื้นที่ที่มีโรงพยาบาลขนาดใหญ่ และพื้นที่ที่ไม่มีโรงพยาบาลเลย ดังนั้นผู้ป่วยบางรายที่อยู่ในพื้นที่ที่ไม่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การรักษาจึงไม่สามารถทำได้ครบถ้วน จึงต้องมีการส่งตัวมารับการรักษาต่อตามระบบการส่งต่อที่มีการกำหนดแนวทางการส่งต่อไว้ในแต่ละเขตพื้นที่บริการสุขภาพ
การส่งตัวหรือส่งต่อนั้นมีทั้งส่งจากโรงพยาบาลขนาดเล็กมารักษาต่อที่โรงพยาบาลขนาดใหญ่ และส่งตัวกลับจากโรงพยาบาลขนาดใหญ่มารักษาต่อเนื่องที่โรงพยาบาลใกล้บ้าน เพื่อให้เกิดความต่อเนื่องในการรักษา การส่งต่อนั้นอาจทำให้ผู้ป่วยและญาติไม่สบายใจได้ เพราะไม่มั่นใจว่าเมื่อถูกส่งตัวไปแล้วจะได้รับการรักษาหรือไม่ ไม่มีความมั่นใจ ไม่คุ้นเคยในสถานที่ที่จะถูกส่งตัวไป ไม่มีเงินที่จะใช้จ่าย ดังนั้นแพทย์เองก็ต้องทำความเข้าใจและต้องสร้างความมั่นใจ สร้างความสบายใจให้กับผู้ป่วยและญาติด้วย ในอีกด้านหนึ่งผู้ป่วยและญาติก็ต้องเข้าใจด้วยว่ามีความจำเป็นจริงๆ และเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย แพทย์จึงจำเป็นต้องส่งตัวมารักษาในโรงพยาบาลขนาดใหญ่
การส่งต่อที่ดีนั้นแพทย์ควรประสานงานให้เรียบร้อย เพื่อทำให้ผู้ป่วยและญาติเกิดความมั่นใจว่าจะได้รับการรักษาที่ดี ต่อเนื่อง เพราะถ้าเราเพียงเขียนแค่ใบส่งตัวหรือจดหมายส่งตัวเท่านั้น ผู้ป่วยก็จะไม่มั่นใจเลยว่าจะได้รับการรักษาต่อเนื่องเมื่อมาถึงโรงพยาบาลขนาดใหญ่ ถ้ามีรถมาส่งตัวด้วยก็ยิ่งดี เพราะการที่ผู้ป่วยจะเดินทางจากบ้านมาในเมืองใหญ่นั้นไม่ใช่เรื่องง่ายเลย เมื่อมาถึงก็ไม่รู้ว่าจะติดต่อใคร ผมเองจะดีใจและขอบคุณหมอจากโรงพยาบาลชุมชนที่โทรศัพท์หรือประสานงานมาที่ผมว่าจะส่งผู้ป่วยมาปรึกษา หรือให้ช่วยรับเพื่อรักษาต่อในโรงพยาบาล ผมก็จะได้เตรียมตัวล่วงหน้า หาเตียงรับผู้ป่วยเมื่อมาถึง เพราะเราทราบดีถึงความลำบากของผู้ป่วย และทราบดีถึงความตั้งใจในการดูแลผู้ป่วยของแพทย์ที่ประสานงานมา
เมื่อรักษาดีแล้ว แต่ยังจำเป็นต้องได้รับการรักษาต่อเนื่อง ทางโรงพยาบาลขนาดใหญ่ก็จะส่งตัวกลับมารักษาต่อใกล้บ้าน เพื่อความสะดวกสบายของผู้ป่วยและญาติ กรณีนี้ก็อาจทำให้ผู้ป่วยและญาติไม่มั่นใจอีกว่าโรงพยาบาลใกล้บ้านจะรักษาได้หรือไม่ เพราะตอนแรกก็รักษาไม่ได้ต้องส่งตัวไปรักษาต่อในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ แล้วอยู่ดีๆ ผู้ป่วยกำลังดีขึ้นก็ถูกส่งตัวกลับมาใกล้บ้านอีก เอาอย่างไรแน่ ซึ่งแพทย์เองก็ต้องเข้าใจประเด็นนี้ด้วย อย่าเพียงแค่เขียนสรุปประวัติและแผนการรักษาเท่านั้น ถ้าดีก็ต้องประสานงานกลับไปยังโรงพยาบาลใกล้บ้าน เพื่อให้เกิดความต่อเนื่อง และสร้างความมั่นใจกับผู้ป่วยว่าโรงพยาบาลใกล้บ้านก็มีความพร้อมและได้เตรียมพร้อมในการดูแลต่อเนื่อง
แต่ในบางครั้งการรักษาสามารถทำได้ที่โรงพยาบาลใกล้บ้าน แต่ผู้ป่วยต้องการมารับการรักษาที่โรงพยาบาลขนาดใหญ่ กรณีแบบนี้ก็อาจเกิดปัญหาในการบริการได้ เพราะเกิดความขัดแย้งระหว่างผู้ป่วยกับทีมบริการโรงพยาบาลใกล้บ้าน เพราะมองกันคนละมุม แพทย์เองมองในมุมการรักษาและความพร้อมของโรงพยาบาล ส่วนผู้ป่วยและญาติมองในมุมที่อยากรักษาในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ การแก้ไขปัญหานี้ก็ต้องอธิบายให้ผู้ป่วยและญาติเกิดความเข้าใจ และมีความมั่นใจว่าการรักษานั้นสามารถทำได้ที่โรงพยาบาลใกล้บ้าน แต่ถ้ายังไม่เข้าใจก็ต้องพยายามอีกหลายๆครั้ง แต่ถ้ายังยืนยันว่าจะไปรักษาที่โรงพยาลขนาดใหญ่อีก ผมก็อยากแนะนำว่าก็ควรสรุปประวัติการเจ็บป่วย และการรักษาที่ได้รับ การวางแผนการรักษา แต่ไม่ได้ส่งสิทธิ์การรักษา ถ้าดีก็ควรประสานไปที่โรงพยาบาลขนาดใหญ่ด้วยว่า มีกรณีนี้เกิดขึ้น และให้ผู้ป่วยได้รับการตรวจกับแพทย์ที่ต้องการตรวจ ซึ่งแพทย์ที่โรงพยาบาลขนาดใหญ่แนะนำในทางเดียวกันกับโรงพยาบาลใกล้บ้าน ผู้ป่วยก็จะมีความมั่นใจในแนวทางการรักษา
เมื่อมาถึงตอนนี้ผมก็อยากขอร้อง ขอความร่วมมือให้ผู้ป่วย ญาติและทีมแพทย์พยามพูดกันให้มาก ทำความเข้าใจให้มาก เพื่อการรักษาที่ดีและไม่มีความขัดแย้ง
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา