คุยกับหมอสมศักดิ์ เทียมเก่า ตอน: เปลี่ยนสิทธิ์การรักษา ใช้สองสิทธิ์การรักษาได้หรือไม่

talksomsak-10


คนไทยเป็นคนที่โชคดีเกิดในประเทศไทย ที่รัฐบาลให้การใส่ใจดูแลปัญหาสุขภาพเป็นอย่างดี ทุกคนจะมีสิทธิ์การรักษาไม่อย่างใดก็อย่างหนึ่ง คือ บัตรทอง ข้าราชการ หรือประกันสังคม แต่ก็ยังมีบางครั้ง บางกรณี บางคนไม่ค่อยพอใจ ไม่สบายใจที่ตนเองใช้สิทธิ์การรักษาที่ได้อยู่นั้น ต้องการเปลี่ยนสิทธิ์การรักษา หรือใช้ทุกสิทธิ์การรักษาเลยได้หรือไม่ ผมขอชี้แจงว่าคงเป็นไปไม่ได้หรอกครับ ทุกคนก็ต้องใช้สิทธิ์หลักของตนเองเพียงสิทธิ์เดียวเท่านั้นครับ แต่ถ้าเรามีการเปลี่ยนสถานภาพ สิทธิ์การรักษาก็จะเปลี่ยนไปตามสถานภาพนั้นๆ เช่น จากนักศึกษาเป็นคนทำงาน สิทธิ์ก็จะเปลี่ยนจากบัตรทองเป็นประกันสังคม หรือถ้าเราออกจากงานไม่ได้ทำงานและไม่ได้ส่งเงินสบทบกองทุนประกันสังคมต่อ ก็ต้องเปลี่ยนจากสิทธิ์ประกันตนมาเป็นสิทธิ์บัตรทองตามแนวทางที่ประเทศได้ออกแนวทางไว้ อย่างสมเหตุสมผลอยู่แล้ว

การเปลี่ยนสิทธิ์อาจทำได้ในบางกรณีเท่านั้น เช่น ผู้ป่วยใช้สิทธิ์ข้าราชการของพ่อแม่ ต่อมาเมื่ออายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ ตามกติกาก็จะต้องเปลี่ยนมาใช้สิทธิ์บัตรทองถ้าไม่ได้ทำงาน ถ้าทำงานก็ต้องใช้สิทธิ์ตามสถานที่ทำงานว่าเป็นประกันสังคม หรือข้าราชการ แต่ถ้าผู้นั้นเจ็บป่วยจนเกิดความพิการ หรือไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ เป็นผู้ไร้ซึ่งความสามารถ ก็สามารถทำเรื่องต่อศาลให้ลงความเห็นว่าเป็นผู้ไร้ซึ่งความสามารถ ก็สามารถคงสิทธิ์การรักษาเป็นข้าราชการต่อได้ ซึ่งระเบียบนี้มีการกำหนดไว้ล่วงหน้าก่อนแล้ว แต่ไม่ค่อยมีคนทราบแนวทางนี้

ระเบียบการใช้สิทธิ์การรักษาจะสามารถใช้ได้เพียงสิทธิ์เดียวเท่านั้น แต่สามารถใช้ร่วมกับสัญญาประกันชีวิตได้ เพราะการประกันชีวิตนั้นไม่เกี่ยวข้องกันกับ 3 สิทธิ์การรักษาพื้นฐานนี้ แต่ถ้าผู้ป่วยมีสิทธิ์ประกันสังคม คู่สามี ภรรยาใช้สิทธิ์ข้าราชการ ก็ไม่สามารถใช้ทั้ง 2 สิทธิ์หรือสิทธิ์ของคู่สามี ภรรยาได้ ต้องใช้สิทธิ์หลักของตนเองเพียงอย่างเดียว

การเปลี่ยนสถานพยาบาลที่ขึ้นทะเบียนสิทธิ์การรักษา กรณีเป็นสิทธิ์ข้าราชการก็สามารถเลือกขึ้นทะเบียนบัตรจ่ายตรงในสถานพยาบาลไหนก็ได้ แต่ผมแนะนำว่าเราควรเลือกขึ้นทะเบียนสถานพยาบาลที่ใกล้บ้านหรือใกล้ที่ทำงาน ส่วนสิทธิ์ประกันสังคมนั้นก็จะมีให้ขึ้นทะเบียนและสามารถเปลี่ยนสถานพยาบาลได้ปีละ 1 ครั้ง ส่วนสิทธิ์บัตรทองนั้นการขึ้นทะเบียนที่ไหนนั้น ขึ้นกับที่พักตามทะเบียนบ้าน หรือสถานพยาบาลนั้นๆ ยินดีรับผู้ป่วยขึ้นทะเบียนหรือไม่ ถ้าไม่อยู่ในเขตพื้นที่บริการนั้นๆ เช่น ที่พักตามทะเบียนบ้านอยู่ที่กรุงเทพ แต่มาเรียนที่ขอนแก่น ไม่ได้ย้ายทะเบียนบ้านมาที่ขอนแก่น ทางสถานพยาบาล ที่ขอนแก่นยินดีรับขึ้นทะเบียน ก็สามารถย้ายสถานพยาบาลที่ขึ้นสิทธิ์การรักษาบัตรทองมาที่ขอนแก่นได้

ผมอยากย้ำอีกครั้งว่า ทุกสิ่งทุกอย่างในสังคมนั้นต้องมีกติกา ทุกคนควรเคารพกฎกติกา มิฉะนั้นอาจเกิดปัญหาได้ และทุกสิทธิ์การรักษานั้นมีมาตรฐานเดียวกัน สร้างความมั่นคงให้กับชีวิตคนไทยทุกคน