คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอน การใช้ยาอย่างไม่เหมาะสม

somsaktalk-7


      

      ยาเป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ของคนเราเป็นสิ่งจำเป็นที่ขาดไม่ได้ ในอดีตคนไทยเข้าถึงยาต่างๆ ด้วยความยากลำบาก แต่ปัจจุบันเรากลับพบว่าเกิดปัญหาการใช้ยามากมายเกินความจำเป็น (แต่ในส่วนที่ยังไม่ได้รับยาก็ยังมีอยู่อีกมากเช่นกัน) การได้รับยาเกิความจำเป็นนั้นส่งผลเสียหลายด้านนอกจากด้านมูลค่ายาที่เสียไปแล้ว ผลเสียที่คนทั่วไปอาจไม่ทราบ เช่น ปัญหาการดื้อยาต้านจุลชีพก็เป็นปัญหาที่เกิดจากการใช้ยาต้านจุลชีพหรือที่รู้จักกันว่า “ยาแก้อักเสบ ยาฆ่าเชื้อ” ซึ่งมีการใช้อย่างมากทั้งแบบตั้งใจและไม่ตั้งใจ สั่งใช้โดยแพทย์หรือประชาชนซื้อยามาใช้เอง อีกปัญหาหนึ่งคือ การขาดจริยธรรมของผู้ขายและผู้สั่งใช้ ส่งผลเสียต่อทั้งระบบสุขภาพ ผู้สั่งใช้อาจเป็นแพทย์ เภสัชกรหรือร้านขายยาที่ไม่มีเภสัชกรก็ได้ โดยอาจเกิดขึ้นแบบไม่ตั้งใจหรือตั้งใจ แต่ทั้งหมดนี้ก็เกิดจากการขาดความรู้ในการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ส่งผลให้เกิดปัญหาการใช้ยาอย่างไม่เหมาะสม เราจะมีวิธีแก้ปัญหานี้อย่างไร ผมลองคิดและเสนอ ดังนี้

      1. การสร้างความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับการใช้ยาทุกชนิด รวมทั้งผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ต้องทำให้ประชาชนรู้ถึงประโยชน์ -โทษของยา และผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ต้องทำให้นักศึกษาแพทย์ แพทย์ฝึกหัด แพทย์ผู้ปฏิบัติงานในสาขาต่างๆ อาจารย์ในโรงเรียนแพทย์ เภสัชกรมีความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการใช้ยาแต่ละชนิดว่ามีประโยชน์ มีโทษอย่างไร

      2. การมีมาตรการควบคุมการทำธุรกิจด้านสุขภาพอย่างเข้มงวด ห้ามโฆษณาทั้งทางตรงและทางอ้อม มีบทลงโทษที่จริงจัง และต้องมีการกำกับติดตามอย่างสม่ำเสมอ ต่อเนื่อง

      3. การออกกฏหมายหรือกฏกระทรวงที่สามารถบังคับใช้ในการควบคุมบริษัทจำหน่ายยาและเวชภัณฑ์ ผู้สั่งใช้ และผู้ใช้ที่ทำไม่ถูกต้อง และมีการลงโทษที่รุนแรง

      4. การสร้างจิตสำนึกที่ดีต่อบริษัทผู้จำหน่าย ผู้สั่งใช้ โดยเริ่มตั้งแต่ในสถานศึกษา การทำเป็นตัวอย่างที่ดีของอาจารย์สาขาต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะแพทย์ เภสัชกรและนักการตลาด

      5. การกำหนดเรื่องการใช้ยาอย่างสมเหตุผลไว้ในระบบสุขภาพของประเทศไทย

      6. การสนับสนุนการจัดกิจกรรมทางวิชาการ การนำเสนอผลงานทั้งในและต่างประเทศจากภาครัฐอย่างเหมาะสม เพียงพอ และการมีแนวทางควบคุมการสนับสนุนจากภาคเอกชน ให้มีการสนับสนุนที่เหมาะสมและถูกต้องเป็นไปตามมาตรฐานและจริยธรรมของวิชาชีพ

      อย่างไรก็ตามไม่ว่าจะมีมาตรการ หรือการบังคับด้วยกฏหมายหรือข้อบังคับใดๆ ก็ตาม การสร้างจิตสำนึกที่ดี การมีจริยธรรมของผู้เกี่ยวข้อง ความรู้ของประชาชนและผู้สั่งใช้ ย่อมเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากที่สุด