คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอน ระบบการรักษาโรคทางระบบประสาทในประเทศไทย
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 20 กรกฎาคม 2561
- Tweet
ปัจจุบันการรักษาโรคทางระบบประสาทในประเทศไทยนั้นมีข้อจำกัดหลายประการ ดังนี้
- การกระจายตัวของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่ไม่เหมาะสม คือ แพทย์ส่วนใหญ่ของประเทศจะปฏิบัติงานในกรุงเทพและปริมณฑล อยู่เฉพาะในเมืองขนาดใหญ่เท่านั้น อย่างในภาคอีสานที่มีประชากรมากที่สุดของประเทศ มี แพทย์ระบบประสาท (neurologist) เพียง 28 คนที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลของรัฐ ใน 13 จังหวัด มีถึง 7 จังหวัดที่ไม่มีแพทย์เฉพาะทางดังกล่าว
- การกระจายตัวของเครื่องมือทางการแพทย์ต่างๆ เช่น เครื่องตรวจ MRI, EEG นั้นมีเฉพาะในจังหวัดที่เป็นโรงพยาบาลศูนย์เท่านั้น
- ความพร้อมของยาที่ใช้รักษาในโรงพยาบาลของรัฐมักมีไม่เพียงพอ ด้วยปัญหาของการจัดสรรงบประมาณและการเรียงลำดับความสำคัญของโรคที่เป็นปัญหา
- การเข้าถึงของผู้ป่วย เนื่องจากการจัดการระบบการส่งต่อนั้นมีข้อจำกัดในด้านงบประมาณ และการดูแลในระยะยาวของโรคทางระบบประสาท
- การคงอยู่ของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในต่างจังหวัด เพราะขาดแคลนอุปกรณ์ทางการแพทย์ ไม่มีโรงเรียนให้ลูกเรียน ส่งผลต่อความมั่นคงและมั่นใจในการทำงานพื้นที่จังหวัดขนาดเล็ก ที่ไม่ได้เป็นศูนย์กลางขนาดใหญ่
- ระบบการบริการในแต่ละโรงพยาบาล เช่น แพทย์ระบบประสาทต้องรักษาผู้ป่วยอายุรกรรมที่มีปัญหาโรคอื่นๆ ด้วย เช่นผู้ป่วยวิกฤติใน ICU ทำให้เกิดความเครียดไม่มั่นใจในการรักษาผู้ป่วย
- การทำงานที่มีแพทย์ระบบประสาทเพียงคนเดียวในโรงพยาบาล ทำให้ต้องรับภาระอย่างหนัก
- ปัญหาของการทำงานร่วมกันระหว่างแพทย์ระบบประสาทกับแพทย์เฉพาะทางสาขาอื่นๆ
ด้วยเหตุผลข้างต้น ผมจึงขออนุญาตเสนอแนวคิดในการจัดระบบบริการโรคระบบประสาท ดังนี้
- การวางแผนในด้านการกระจายตัวของแพทย์ระบบประสาทควรมีการเตรียมความพร้อมในด้านอุปกรณ์ทางการแพทย์ ระบบบริการในโรงพยาบาลของเขตบริการสุขภาพ ระบบการส่งต่อที่มีประสิทธิภาพ
- การร่วมมือกันระหว่างโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุขและโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ (โรงพยาบาลที่เป็นโรงเรียนแพทย์)
- การจัดระบบการให้บริการในแผนกอายุรกรรมที่มีประสิทธิภาพ และทำให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญไม่รู้สึกไม่มั่นใจในการดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีอาการหนักเกินศักยภาพของแพทย์ระบบประสาท
- การจัดสรรตำแหน่งแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อส่งฝึกอบรมพร้อมกัน 2 ตำแหน่งในโรงพยาบาลเดียวกัน แทนการกระจายตำแหน่งโรงพยาบาลละ 1 ตำแหน่ง
- การจัดระบบการทำงานร่วมกันระหว่างแพทย์เฉพาะทางให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด และลดความขัดแย้งระหว่างกัน
- การจัดสรรทรัพยากรที่เป็นระบบตามแผนการพัฒนาของเขตสุขภาพ
- พัฒนาระบบการให้ความรู้สู่สังคมอย่างเป็นระบบและทั่วถึง เพื่อให้ผู้มีอาการผิดปกติทางระบบประสาทมีความรู้ในการดูแลสุขภาพเบื้องต้น และเข้าถึงระบบบริการอย่างถูกต้อง ทันเวลา เช่น ทางด่วนโรคหลอดเลือดสมอง (stroke fast track)
- การพัฒนาระบบบริการโรคทางระบบประสาทให้เป็น 1 ใน service plan เพื่อการพัฒนาและได้รับการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องและเป็นระบบ
การพัฒนาระบบบริการโรคทางระบบประสาทอย่างเป็นระบบจะช่วยทำให้สุขภาพของประชาชนคนไทยทั้งประเทศดีขึ้น และการทำงานของแพทย์เองก็มีประสิทธิภาพสูงขึ้น มีความคุ้มค่ามากขึ้น
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา