คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอน โรคจากสื่อสังคมออนไลน์

somsaktalk-12


      

      

      ปัจจุบันคนไทยส่วนใหญ่จะมีการใช้สื่ออนไลน์ เช่น ไลน์ เฟรซบุ๊ค เว็บไชต์ และอื่นๆ ที่มีอยู่บนสมาร์ทโฟนหรือคอมพิวเตอร์ ใช้เพื่อการสืบค้นปัญหาด้านสุขภาพของตนเองและคนในครอบครัว ซึ่งมีข้อมูลให้สืบค้นมากมาย เมื่อได้ข้อมูลนั้นมาก็นำมาคิดว่าเหมือนกับอาการเจ็บป่วย หรือโรคที่เราสงสัยหรือไม่ ซึ่งส่วนใหญ่เมื่อนำข้อมูลมาดูแล้วก็ทำให้สงสัยว่าตนเองจะเจ็บป่วยเป็นโรคตามที่อ่านมา ก่อให้เกิดความวิตกกังวล ต้องรีบหาหมอที่รักษาโรคตามที่ตนเองสงสัย ดังตัวอย่างที่ผมจะเล่าให้ฟังครับ

      “คุณหมอครับ ผมมีความกังวลใจอย่างยิ่งครับ คือ แม่ผมมีอาการปวดจุกแน่นท้องมาประมาณ 1 เดือน ไปตรวจกับหมอที่คลินิกใกล้บ้าน หมอบอกว่าเป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบ ให้ยามาทานประมาณ 2 สัปดาห์ อาการก็ไม่ดีขึ้น ผมก็ไปค้นจากเว็บไซต์ พบว่าถ้ามีอาการจุกแน่นท้อง รักษาแล้วไม่ดีขึ้น ต้องไปตรวจดูให้ละเอียดว่าเป็นมะเร็งทางเดินอาหารหรือไม่ ผมจึงรีบพาแม่ไปตรวจสุขภาพที่โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง และขอตรวจสารบ่งชี้มะเร็งด้วย ผลการตรวจพบว่ามีค่าสารบ่งชี้มะเร็งลำไส้ใหญ่ CEA สูงขึ้นเล็กน้อย หมอแนะนำให้ส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหารและลำไส้ ตรวจสวนลำไส้ใหญ่ อัลตราซาวด์ช่องท้อง ผลการตรวจก็ไม่พบความผิดปกติ ผลตรวจชิ้นเนื้อก็ปกติ แต่อาการแม่ไม่หาย ผมก็เลยพาไปตรวจเอ็มอาร์ไอต่ออีกทั้งตัวเลยคราวนี้ พบว่ามีความผิดปกติที่สมอง คือสมองฝ่อเล็กน้อย ซึ่งหมอก็บอกว่าไม่เป็นอะไร แต่ผมก็ไปค้นจากเว็บไซต์หนึ่งบอกว่าสมองฝ่อเล็กน้อย คือเป็นอาการเริ่มต้นของโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ ผมก็มานั่งทบทวนว่าแม่มีอาการสมองเสื่อมหรือไม่ ก็พบว่าแม่ก็ชอบพูดซ้ำๆ ลืมบางครั้ง ขี้บ่น กังวล นอนไม่ค่อยหลับ ผมก็เลยกังวลใจว่าแม่ผมจะเป็นโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์หรือเปล่า จึงพาแม่ผมมาพบหมอวันนี้ ช่วยแม่ผมด้วยนะครับหมอ”

      จากเรื่องที่เล่ามานั้น เริ่มต้นจากปวดจุกแน่นท้อง รักษาแล้วไม่ดีขึ้น จึงไปตรวจสุขภาพพบสารก่อมะเร็งสูงขึ้นเล็กน้อย ตรวจต่อจนหมดก็ไม่พบความผิดปกติ จึงไปตรวจเอ็มอาร์ไอทั้งตัวมาอีก พบว่ามีสมองฝ่อเล็กน้อย จึงกลัวว่าเป็นโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ ทั้งๆ ที่ไม่มีอาการผิดปกติใดๆ ในสมองเลย ผมจึงได้อธิบายให้ลูกชายและแม่ที่มีอาการเพียงจุกแน่นท้อง แต่ตรวจสุขภาพมามากและไปสืบค้นข้อมูลจากทางสื่อโซเชียลต่างๆ จนจะกลายเป็นโรคสมองเสื่อม ว่าอาการผิดปกตินั้นไม่มีอะไรที่ร้ายแรงเลยครับ ก็เป็นเพียงอาการจุกแน่นท้องทั่วไป เพราะตรวจมาจนครบหมดแล้วไม่พบความผิดปกติใดๆ เลย ยิ่งอาการทางสมองไม่มีใดๆ เพียงแต่ตรวจเอ็มอาร์ไอพบเพียงสมองฝ่อเล็กน้อย ซึ่งการตรวจพบแบบนี้ ก็เป็นความผิดปกติที่เปลี่ยนแปลงตามวัยเท่านั้น ไม่ใช่โรคใดๆ เลย พยายามทำใจให้สบาย ไม่ต้องกังวลใดๆ เดี๋ยวอาการก็จะดีขึ้นเอง

      ผมเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า โรคจากสื่อสังคมออนไลน์ คือ เมื่อมีอะไรที่สงสัยก็จะสืบค้นข้อมูลจากสื่อโซเซียลต่างๆ และนำมาคิดวิเคราะห์เอง คิดเองว่าจะเป็นโรคอะไร โดยเฉพาะโรคที่รุนแรงต่างๆ ผมอยากบอกว่า การสืบค้นเพื่อหาข้อมูลด้านสุขภาพนั้นเป็นสิ่งที่ดี แต่ต้องมีความระมัดระวังในด้านความถูกต้องของเนื้อหาที่ค้นได้นั้น รวมทั้งการคิดวิเคราะห์ด้วยว่าข้อมูลที่ได้นั้นเป็นอาการผิดปกติของเราหรือไม่ ไม่ควรหลงเชื่อในข้อมูลทุกอย่างที่ได้มา และไม่ควรคิดวิตกกังวลในโรคที่ค้นมามากนัก เราตะหนักในสุขภาพเป็นสิ่งที่ดี แต่อย่าตะหนกตกใจมากเกินไปครับ