คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอน โรคจากการชอบตรวจเอ็มอาร์ไอ
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 15 มิถุนายน 2561
- Tweet
ทุกวันนี้การเจ็บป่วยก็มีโรคอยู่มากมาย ทั้งที่รักษาได้ รักษาไม่ได้ เกิดจากการดูแลตนเองที่ไม่ดี หรือไปหาโรคมาใส่ตัวก็มีมาก วันนี้ลองมารู้จักโรคที่คนรุ่นใหม่ผู้ใส่ใจสุขภาพชอบหามาใส่ตัว คือ โรคจากการชอบตรวจเอ็มอาร์ไอ
“สวัสดีครับคุณหมอ ผมมีเรื่องกลุ้มใจมากเลยครับ วันนี้จึงต้องเดินทางไกลมาจากอุบล เพื่อมาปรึกษาหมอที่ขอนแก่น คือว่า ผมมีอาการผิดปกติ ปวดเมื่อยตามร่างกาย โดยเฉพาะหลังตื่นนอน บางวันก็ดูเหมือนขาจะไม่มีแรง แต่พอลุกขึ้นมาได้ เดินไป เดินมา ทำอะไรไปหน่อยก็ดีขึ้น ผมไม่สบายใจกลัวว่าจะเป็นอัมพาต ก็เลยไปพบหมอที่โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง หมอก็แนะนำว่าไม่น่าจะเป็นโรคอะไรครับ แต่ผมไม่สบายใจ จึงขอร้องให้หมอส่งตรวจเอ็มอาร์ไอ เพราะผมใช้สิทธิ์เบิกค่ารักษาจากบริษัทได้ หมอก็พยายามอธิบายว่าไม่จำเป็น ผมก็ขอร้องจนได้ตรวจ ผมก็ดีใจนะครับที่ได้ตรวจ แต่พอผลการตรวจออกมาว่า ผมมีภาวะสมองขาดเลือดมาเลี้ยงหลายๆจุดในสมอง ผมก็แทบทรุดเลยครับ ผมกลัวเป็นอัมพาตครับ หมอก็พยายามอธิบายว่าสิ่งที่พบมันคืออะไร แต่ผมไม่สบายใจครับ ก็เลยต้องมาพบหมอที่ขอนแก่น”
จากที่ผู้ป่วยเล่าให้ผมฟังทั้งหมดนั้น อาการผิดปกติที่เกิดขึ้นน่าจะเป็นภาวะที่เรียกว่า myofascial pain syndrome หรือภาวะกล้ามเนื้อหดรัดเกร็งตัวมากกว่าปกติ ไม่ได้เกิดจากโรคในสมองอะไรเลยครับ แต่ทำไมผลการตรวจจึงพบว่ามีความผิดปกติของสมอง
ผมต้องขออธิบายดังนี้ครับ การตรวจด้วยเอ็มอาร์ไอนั้นจะมีความละเอียดอย่างสูงมาก เรียกว่ามีอะไรผิดปกติเพียงเล็กน้อยขนาดตั้งแต่ 1-2 มม. ก็ตรวจพบได้แล้ว ดังนั้นการเปลี่ยนแปลงในสมอง ถึงแม้จะเป็นการเปลี่ยนแปลงตามสภาพของร่างกายทั่วไป ตามอายุก็ตรวจพบได้ครับ กรณีที่เกิดขึ้นนี้ เป็นการเปลี่ยนแปลงตามอายุที่พบได้ตามปกติครับ คือ มีการเปลี่ยนแปลงของสมองส่วนเนื้อสีขาว (white matter change) ซึ่งไม่ได้เป็นลักษณะของโรคอัมพาตใดๆ แต่ที่ผลการตรวจ ซึ่งอ่านโดยรังสีแพทย์นั้น ก็ต้องอ่านผลตามลักษณะที่พบ และมีการให้วินิจฉัยแยกโรคมาด้วยว่าสิ่งที่พบนั้นมีสาเหตุจากอะไรได้บ้าง เพราะทางรังสีแพทย์เองก็ไม่ได้เห็นผู้ป่วย ซึ่งการวินิจฉัยโรคนั้น แพทย์ต้องใช้ข้อมูลจากประวัติการเจ็บป่วย การตรวจร่างกายและการตรวจเพิ่มเติม กรณีที่ยังไม่สามารถให้การวินิจฉัยได้
ปัจจุบันผมจะพบผู้ป่วยถือถุงใส่เอกสารต่างๆมาปรึกษามากมาย คือ ไปตรวจสุขภาพมา เพราะมีความตะหนักในปัญหาสุขภาพ แต่พอไปตรวจมาแล้ว เกิดความตะหนกตกใจเกินเหตุครับ แทนที่การตรวจสุขภาพจะได้ประโยชน์ กลับสร้างปัญหาใหม่ให้สุขภาพจิตเสียไป ยิ่งการประชาสัมพันธ์การตรวจสุขภาพของสถานพยาบาลต่างๆ มีมากมาย ก็ก่อให้เกิดปัญหาแบบนี้ขึ้นเรื่อยๆ
ผมจึงเรียกว่า “โรคจากการชอบตรวจเอ็มอาร์ไอ”
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา