คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอน ยานอก ดีกว่ายาในจริงเปล่า
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 12 มิถุนายน 2561
- Tweet
หลายคนที่อ่านเรื่องนี้คงประสบมากับตนเอง คือ แพทย์มีการเปลี่ยนยาจากยานอก (ยาต้นแบบ : ยา original) มาเป็นยาในประเทศ (ยาชื่อสามัญ : ยา generic หรือ local) เพราะระเบียบของทางราชการแนะนำให้ยาชื่อสามัญก่อนเสมอ เพื่อให้เกิดความคุ้มค่าในการรักษาด้วยยา ทำให้ผู้ป่วย ญาติเกิดความกังวลใจว่ายาในประเทศ หรือยาชื่อสามัญนั้นมันจะดีเหมือนกับยานอก หรือยาต้นแบบหรือไม่ วันนี้ผมขออธิบายให้หายข้องใจเลยครับ ว่ายาทั้ง 2 แบบนี้ดี เหมือน หรือ ต่างกันอย่างไร
ยาต้นแบบ หรือที่เรานิยมเรียกว่ายานอก คือ ยาที่บริษัทในต่างประเทศที่เป็นผู้คิดค้น ศึกษาวิจัยเป็นผู้ผลิต หรือทำการตลาด ขายไปทั่วโลก จะมีการศึกษาวิจัยที่แน่ชัดว่ายานั้นดี มีประโยชน์ มากกว่าผลเสีย และมีการติดตามข้อดี ข้อเสียอย่างต่อเนื่อง ก่อนการขึ้นทะเบียนยากับหน่วยงานของทางราชการที่ควบคุม กำกับเรื่องนี้ ดังนั้นยาเหล่านี้จึงมักมีการนำเข้ามาจากต่างประเทศ มีราคาแพง ราคาใกล้เคียงกับที่ขายในประเทศยุโรปหรืออเมริกา
ยาชื่อสามัญ หรือที่เรานิยมเรียกว่ายาใน คือ ยาต้นฉบับเมื่อหมดสิทธิบัตร ประมาณ 15 ปี หลังจำหน่ายหรือศึกษา คิดค้นได้ก็จะมีบริษัทที่มีความชำนาญด้านการผลิตยา นำมาผลิตเพื่อจำหน่ายในราคาที่ถูกกว่ายาต้นแบบมาก ๆ เนื่องจากไม่ต้องคิดค้นใหม่ ไม่ต้องลงทุนศึกษาวิจัย ไม่ต้องทำการตลาดมาก ส่งผลให้ยามีราคาที่ถูกกว่ายาต้นแบบมากๆ บางชนิดราคาถูกกว่ายาต้นแบบเกือบ 50 เท่าก็มี
อย่างไรก็ตามเราไม่ต้องกังวลว่ายาชื่อสามัญจะไม่ดี เพราะการกำกับควบคุมของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการขึ้นทะเบียนยานั้น จะต้องให้บริษัทที่ผลิตหรือจำหน่ายยาชื่อสามัญนั้น ทำการศึกษาเปรียบเทียบคุณสมบัติต่างๆ ของยาชื่อสามัญว่าไม่ได้แตกต่างกับยาต้นแบบ กล่าวคือ จะมีการศึกษาถึงความเทียบเท่าของยาทั้ง 2 ชนิดให้มีความแตกต่างกันไม่เกินร้อยละ 20 ยาบางชนิดร้อยละ 10 เท่านั้น ดังนั้นจึงทำให้ผลการรักษาของยาชื่อสามัญไม่น่าจะมีความแตกต่างกับยาต้นแบบ อย่างไรก็ตามจากการสังเกตในการรักษาผู้ป่วยมาจำนวนมาก พบว่ามีผู้ป่วยส่วนน้อย ประมาณร้อยละ 3-5 ที่ไม่สามารถใช้ยาชื่อสามัญได้ เช่น อาจเกิดผลแทรกซ้อนหรืออาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาชื่อสามัญ หรือได้ผลไม่ดีเท่ากันเป็นต้น
ดังนั้นผมอยากให้เราเกิดความมั่นใจ และเชื่อมั่นว่ายาทั้ง 2 แบบ คือ ยานอกและยาในนั้นไม่ได้มีความแตกต่างกัน สามารถใช้ทดแทนกันได้ครับ เชื่อผมเถอะ
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา