ยิ่งเร็ว ยิ่งดี
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 1 มกราคม 2562
- Tweet
การรักษาโรคหลอดเลือดสมองหรือโรคอัมพาตที่ดี คือ การเข้ารับการรักษาด้วยระบบทางด่วนโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งในปัจจุบันนั้นทุกโรงพยาบาลจังหวัดทั่วทั้งประเทศไทยสามารถให้การรักษาได้ด้วยการให้ยาละลายลิ่มเลือดในกรณีเป็นโรคอัมพาตชนิดสมองขาดเลือด แต่การเข้าถึงการรักษาของผู้ป่วยที่อยู่ในต่างอำเภอมีเป็นจำนวนมาก ถ้าต้องถูกส่งตัวมารับการรักษาในโรงพยาบาลจังหวัดอย่างเดียว ก็จะเป็นการล่าช้า ทำให้ผู้ป่วยส่วนหนึ่งไม่ได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด เพราะเกินระยะเวลา 270 นาที ดังนั้นการพัฒนาให้โรงพยาบาลชุมชนที่มีความพร้อมสามารถให้ยาละลายลิ่มเลือดได้ จะเป็นการรักษาที่ดี แต่ผู้ป่วยอาจเกิดความไม่มั่นใจ ผมจึงอยากอธิบายให้ทุกคนมีความมั่นใจว่า ยิ่งใกล้บ้าน ยิ่งดี เพราะจะยิ่งรวดเร็วที่สุด
1. ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการรักษาว่าจะได้ผลดีหรือไม่ คือระยะเวลาตั้งแต่มีอาการจนกระทั่งได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดกรณีเป็นอัมพาตชนิดสมองขาดเลือดเฉียบพลัน ดังนั้นการรักษาที่ใกล้บ้าน หรือใกล้ที่เกิดอาการผิดปกติมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งรวดเร็วมากขึ้น ก็ยิ่งมีโอกาสได้ผลการรักษาที่ดี มีภาวะแทรกซ้อนต่ำกว่า
2. ความพร้อมของโรงพยาบาลใกล้บ้านที่มีการบริการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดนั้น จะมีความพร้อมด้านอุปกรณ์ทางการแพทย์ครบถ้วนตั้งแต่ การตรวจเลือด การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง ยาที่ใช้รักษา เครื่องมือการให้ยา ระบบการปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบประสาท และอายุรแพทย์ หรือแพทย์เวชศาสตร์ฉุกเฉินที่ผ่านการฝึกอบรมให้มีความสามารถในการรักษาผู้ป่วยโรคอัมพาตชนิดสมองขาดเลือดด้วยยาละลายลิ่มเลือดได้ตามมาตรฐาน
3. ความพร้อมของแพทย์และทีมสหสาขาวิชาชีพผู้ให้การดูแลรักษา ทุกคนจะได้รับการฝึกอบรมให้มีความรู้ ความสามารถและประสบการณ์ที่เหมาะสมในการดูแลรักษาผู้ป่วยได้ในระดับดี ที่สามารถให้การรักษาผู้ป่วยได้แน่นอน
4. ระบบการให้คำปรึกษาจากทีมที่ให้การรักษาในโรงพยาบาลจังหวัด หรือเครือข่ายระบบบริการรักษาโรคหลอดเลือดสมองในเขตบริการสุขภาพนั้นๆ ซึ่งจะมีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบประสาทที่มีประสบการณ์มากพอในการให้คำปรึกษา ให้คำแนะนำในการรักษาที่ไม่แตกต่างกับการรักษาในโรงพยาบาลจังหวัด
5. การรักษาที่โรงพยาบาลชุมชนใกล้บ้านนั้น ภายหลังจากให้ยาละลายลิ่มเลือดแล้ว ถ้าอาการไม่ดีขึ้น หรือญาติมีความต้องการให้ส่งต่อไปรักษาในโรงพยาบาลจังหวัด ก็สามารถส่งต่อได้ภายหลัง เพราะหลังจากให้ยาละลายลิ่มเลือดเรียบร้อยแล้วก็จะมีเวลาเพียงพอ ไม่ต้องรีบแล้ว ไม่มีเวลาที่จำกัดในการส่งต่อ
ดังนั้นผมให้ความมั่นใจว่า ยิ่งใกล้ ยิ่งดี ยิ่งเร็ว ยิ่งรอด ปลอดอัมพาต
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา