คอร์ติซอล ฮอร์โมนแห่งความเครียด (ตอนที่ 3)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 26 เมษายน 2561
- Tweet
และผลของการที่ระดับคอร์ติซอลต่ำจะก่อให้เกิด
- อาการเหนื่อยประจำ
- คลื่นไส้และอาเจียน
- น้ำหนักลด
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ปวดท้อง
- ความดันโลหิตต่ำ
- เบื่ออาหาร
- ภาวะพร่องฮอร์โมนต่อมหมวกไตจากโรคของต่อมหมวกไต (Primary adrenal insufficiency = PAI) หรือ โรคแอดดิสัน (Addison disease) ซึ่งจะทำให้มีอาการอ่อนล้า สูญเสียกล้ามเนื้อ น้ำหนักลด อารมณ์เปลี่ยนแปลง และผิวหนังเปลี่ยนแปลง
ทั้งนี้ การทดสอบระดับคอร์ติซอลสามารถทำได้ด้วยการตรวจเลือด
และหากเป็นกรณีที่ร่างกายผลิตคอร์ติซอลไม่เพียงพอ แพทย์อาจสั่งยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) ซึ่งเป็นยาที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้น โดยทำหน้าที่เหมือนกับฮอร์โมนคอร์ติซอลในร่างกาย โดยยากลุ่มนี้จะช่วยรักษาอาการของร่างกาย เช่น
- ลดอาการอักเสบ (เช่น โรคหืด )
- โรคแอดดิสัน (Addison’s disease)
- โรคผิวหนัง เช่น สะเก็ดเงิน
อย่างไรก็ดี คอร์ติโคสเตียรอยด์ ทำให้มีผลข้างเคียงจากการใช้ยา ดังนี้
- ผิวบาง
- กระดูกพรุน
- น้ำหนักเพิ่ม โดยเฉพาะบริเวณหน้า
- เป็นเบาหวาน
- อารมณ์เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว
- ความดันโลหิตสูง
สำหรับภาวะเครียดเป็นวิธีการที่ร่างกายตอบสนองเพื่อปกป้องตัวเอง ทั้งนี้เมื่อเรารู้สึกถูกคาดหวังไว้สูงหรือถูกคุกคาม ระบบประสาทจะหลั่งฮอร์โมนเครียด ซึ่งได้แก่ อะดรีนาลีนและคอร์ติซอล เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายเตรียมพร้อมรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉิน
แหล่งข้อมูล:
- The role of cortisol in the body.https://www.healthdirect.gov.au/the-role-of-cortisol-in-the-body [2018, April 25].
- What Is Cortisol?. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-cortisol#1 [2018, April 25].
- What is Cortisol?https://www.hormone.org/hormones-and-health/hormones/cortisol [2018, April 25].
- Cortisol Level Test. https://www.healthline.com/health/cortisol-urine#uses [2018, April 25].
- Stress Symptoms, Signs, and Causes. https://www.helpguide.org/articles/stress/stress-symptoms-signs-and-causes.htm [2018, April 25].
