ไวรัสขึ้นสมอง (ตอนที่ 4 และตอนจบ)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 2 กรกฎาคม 2559
  • Tweet
ไวรัสขึ้นสมอง

กรณีที่มีอาการอย่างอ่อน อาจทำให้เข้าใจผิดว่าเป็นอาการของไข้หวัดได้ ส่วนการรักษาส่วนใหญ่ทำโดย

  • การนอนพักผ่อน (Bed rest)
  • การให้สารคาร์โบไฮเดรต (Carbohydrate solutions) ทางเส้นเลือด เพื่อลดอาการสมองบวม
  • ให้สารเหลวเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ (Dehydration) แต่ก็ต้องระวังเรื่องปริมาณด้วย เพราะอาจทำให้อาการสมองบวม (Cerebral oedema) แย่ลง
  • การให้ยากันชัก (Anticonvulsive drugs)
  • การให้ยาต้านการอักเสบ เช่น ยา Acetaminophen ยา Ibuprofen และยา Naproxen sodium เพื่อลดไข้และอาการปวดศีรษะ
  • การให้ยาต้านไวรัส (Antiviral drugs) ทางเส้นเลือด เช่น ยา Acyclovir ยา Ganciclovir และยา Foscarnet

ทั้งนี้ ยาต้านไวรัสอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดกล้ามเนื้อ หรือปวดข้อ และในกรณีที่รุนแรง (ซึ่งพบยาก) อาจทำให้การทำงานของไตหรือตับผิดปกติ หรือกดการทำงานของไขกระดูก (Bone marrow)

นอกจากนี้ ยังมีบทวิจัยบางฉบับที่ระบุว่า การให้ยาผนวกกับการฝังเข็มที่ศีรษะจะสามารถช่วยลดอาการแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ เพราะสามารถกระตุ้นการทำงานของเส้นประสาทไปทั่วร่างกาย อย่างไรก็ดี การรักษาวิธีนี้ยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมอีก

หลังการป่วย อาจจำเป็นต้องให้การรักษาเพิ่มเติมอย่างอื่น ซึ่งขึ้นกับอาการที่เป็น เช่น

  • กายภาพบำบัด (Physical therapy) เพื่อเพิ่มความแข็งแรง ความยืดหยุ่น การเคลื่อนไหว การทรงตัว
  • กิจกรรมบำบัด (Occupational therapy) เพื่อช่วยพัฒนาการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน
  • การแก้ไขการพูด (Speech Therapy)
  • จิตบำบัด (Psychotherapy) เพื่อช่วยในการจัดการกับพฤติกรรมอารมณ์ที่เกิดจากความผิดปกติหรือบุคลิกภาพที่เปลี่ยนไป

ส่วนการป้องกันโรคสมองอักเสบที่ดีที่สุด ก็คือ การหลีกเลี่ยงจากการติดเชื้อที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรค เช่น

  • กินอาหารมีประโยชน์ รักษาสุขภาพให้แข็งแรง
  • มีสุขอนามัยที่ดี ล้างมือด้วยสบู่หลังการเข้าห้องน้ำและก่อนกินอาหาร
  • อย่าใช้ภาชนะอาหารหรือเครื่องดื่มร่วมกับผู้อื่น
  • ฉีดวัคซีนป้องกันโรค เช่น หัด (Measles) คางทูม (Mumps) และหัดเยอรมัน (Rubella )
  • หลีกเลี่ยงการโดนยุงหรือเห็บกัด เช่น สวมเสื้อกางเกงยาว ทายากันยุง (ไม่ควรใช้ยากันยุงกับเด็กที่อายุน้อยกว่า 2 ปี)

แหล่งข้อมูล

1. Encephalitis. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/encephalitis/basics/definition/con-20021917 [2016, July 1].

2. Viral encephalitishttps://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/viral-encephalitis [2016, July 1].

3. Viral encephalitishttp://umm.edu/health/medical/altmed/condition/viral-encephalitis [2016, July 1].