ไข้เลือดออก 4 เดือน ป่วย 2.4 หมื่น ตาย 28 (ตอนที่ 1)

  • โดย ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม
  • 7 พฤษภาคม 2556
  • Tweet

กระทรวงสาธารณสุขเปิดเผยว่า ยอดผู้ป่วยไข้เลือดออกใน 4 เดือนที่ผ่านมาสูงถึง 2.4 หมื่นคน เสียชีวิตแล้ว 28 คนในจำนวนนี้เกือบ 60% เป็นเด็กชั้นประถมและมัธยม ส่วนสาเหตุการเสียชีวิต 1 ใน 3 คือมารับการรักษาช้า เพราะไปรักษาตัวที่คลินิกก่อน โดยเข้าใจว่าป่วยเป็นโรคอื่น และตอกย้ำว่าหากมีไข้สูงนาน 2 วันต้องรีบไปพบแพทย์ทันที

นายแพทย์ ประดิษฐ สินธวณรงค์ รัฐมนตรี ว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวถึงสถานการณ์โรคไข้เลือดออกว่า จากการประเมินสถานการณ์พบว่าตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม - 17 เมษายน ศกนี้ ทั่วประเทศมีผู้ป่วยสะสม 24,272 ราย เสียชีวิต 28 ราย ผู้เสียชีวิตร้อยละ 60 เป็นเด็กชั้นประถมและมัธยมศึกษา อายุ 6 - 12 ปี

ข้อเท็จจริง เกี่ยวกับไข้เลือดออกและไข้เลือดออกชนิดรุนแรง

  • ไข้เลือดออกเป็นการติดเชื้อไวรัสที่มียุงลายเป็นพาหะ
  • การติดเชื้อมีอาการคล้ายกับไข้หวัดใหญ่และพัฒนาอาการที่ซับซ้อนมากขึ้น จนถึงแก่ความตายได้เรียกว่า ไข้เลือดออกชนิดรุนแรง
  • ในแง่อุบัติการณ์ (Incident) ของโรคไข้เลือดออก พบจำนวนผู้ป่วยใหม่เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากในทศวรรษที่ผ่านมา
  • ประมาณครึ่งหนึ่งของจำนวนประชากรบนโลกในปัจจุบัน เสี่ยงต่อการเป็นไข้เลือดออก
  • ไข้เลือดออกพบมากในเขตร้อนและเขตอบอุ่นของโลก ส่วนใหญ่พบในชนบทและชานเมือง
  • ไข้เลือดออกชนิดรุนแรง เป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตของเด็กในประเทศในแถบเอเชียและลาตินอเมริกา
  • ไม่มีการรักษาที่เฉพาะสำหรับไข้เลือดออก/ไข้เลือดออกชนิดรุนแรง แต่การตรวจพบแต่เนิ่นๆ และการเข้าถึงการดูแล ทางการแพทย์ที่เพียงพอก็ทำให้อัตราการตายลดลงต่ำกว่า 1%
  • การป้องกันและควบคุมไข้เลือดออก ขึ้นอยู่กับประสิทธิผลของการเฝ้าระวังควบคุมแหล่งเพาะพันธุ์ยุง

ไข้เลือดออกเป็นการติดเชื้อที่มียุงเป็นพาหะ ในพื้นที่เขตร้อนและอบอุ่นของโลก ในช่วง 2 - 3 ปีที่ผ่านมานี้ การติดเชื้อได้เพิ่มอย่างเด่นชัดในพื้นที่ชนบทและชานเมือง และได้กลายเป็นความกังวลหลักของสาธารณสุขในหลายประเทศ

ไข้เลือดออกชนิดรุนแรงที่ก่อนหน้านี้รู้จักกันในชื่อ ไข้เลือดออกเด็งกี่ (Dengue Fever) พบครั้งแรกในปี พ.ศ. 2493 ระหว่างที่มีการระบาดโรคนี้ในประเทศฟิลิปปินส์และประเทศไทย ทุกวันนี้ไข้เลือดออกชนิดรุนแรงมีผลต่อหลายประเทศในเอเชียและละตินอเมริกา และได้กลายเป็นสาเหตุหลักของโรคในโรงพยาบาลและการเสียชีวิตของเด็กๆ ในประเทศเหล่านี้

ไข้เลือดออกมี 4 สายพันธุ์ที่แตกต่างกัน แต่มีความใกล้เคียงกันมาก สายพันธุ์ของไวรัสซึ่งเป็นสาเหตุของไข้เลือดออกได้แก่ DEN-1, DEN-2, DEN-3 และ DEN-4

การฟื้นตัวจากการติดเชื้อสายพันธุ์หนึ่ง ทำให้ร่างกายมีภูมิต้านทานต่อสายพันธุ์นั้นไปตลอดชีวิต อย่างไรก็ตามเมื่อสายพันธุ์นั้นมีการเปลี่ยนแปลงไปเล็กน้อย ภูมิต้านทานของร่างกายที่เคยมี อาจต้านการติดเชื้อได้บางส่วน ยิ่งถ้ามีการติดเชื้อไข้เลือดออกในสายพันธุ์อื่นก็เป็นการเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นไข้เลือดออกชนิดรุนแรงได้

แหล่งข้อมูล:

  1. ยอดป่วยไข้เลือดออก 4 เดือนพุ่งสูงกว่า 2.4 หมื่นคน ตาย 28 คนเหตุรักษาช้า - http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9560000050829 [2013, May 6].
  2. Dengue and severe dengue -http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs117/en/ [2013, May 6].