โรคฮิตของคนใช้มือ (ตอนที่ 3)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 15 กรกฎาคม 2561
- Tweet
ปัจจัยของการเกิดโรคกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ (ต่อ)
- เพศ – มักเกิดในผู้หญิงมากกว่า ( 3 เท่า ของเพศชาย) ซึ่งอาจเป็นเพราะผู้หญิงมีช่องข้อมือที่ค่อนข้างเล็กกว่าผู้ชาย
- เส้นประสาทถูกทำลาย – เช่น มีโรคเรื้อรังอย่างโรคเบาหวานก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการที่เส้นประสาทถูกทำลาย
- มีการอักเสบ – เช่น โรคข้อรูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis) ที่กระทบต่อเส้นเอ็น (Tendon) ที่ข้อมือและทำให้เกิดแรงกดบนเส้นประสาทมีเดียน
- โรคอ้วน
- การเปลี่ยนแปลงในความสมดุลของของเหลวในร่างกาย – ภาวะคั่งน้ำ (Fluid retention) อาจเพิ่มแรงกดบนช่องข้อมือ กระทบต่อเส้นประสาทมีเดียน ซึ่งมักจะพบได้ในระหว่างช่วงการตั้งครรภ์และช่วงหมดประจำเดือน (กรณีที่มีสาเหตุมาจากการตั้งครรภ์ อาการจะหายไปหลังคลอด)
- มีอาการสุขภาพอื่นๆ เช่น ไทรอยด์ทำงานผิดปกติ ไตวาย ก็อาจะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคนี้ได้
- ปัจจัยเกี่ยวกับการทำงาน – หากทำงานกับเครื่องมือที่มีแรงสั่นสะเทือน หรือทำงานที่ต้องใช้ข้อมือซ้ำๆ ก็อาจจะมีผลต่อแรงกดบนเส้นประสาทมีเดียน เช่น คนงานสายการประกอบ (Assembly line worker) ช่างเย็บ ช่างถัก ช่างทำผม แคชเชียร์ นักดนตรี เป็นต้น
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการป้องกันไม่ให้เกิดโรคนี้ แต่เราสามารถลดแรงกดบนมือและข้อมือด้วยวิธีดังต่อไปนี้
- ลดแรงบังคับและหยิบจับอย่างผ่อนคลาย เช่น พิมพ์คียบอร์ดแบบเบาๆ มือ
- หยุดพักมือบ่อยๆ
- หลีกเลี่ยงการงอข้อมือเป็นเวลานาน วางมือสบายๆ ปรับแป้นคีย์บอร์ดให้สูงหรือต่ำกว่าข้อศอกเพียงเล็กน้อย
- แก้ไขท่าทางให้เหมาะสม เพราะไหล่ที่เอียงไปข้างหน้า จะทำให้กล้ามเนื้อที่คอและไหล่หดลงและกดบนเส้นประสาทที่คอ ซึ่งจะมีผลต่อข้อมือ นิ้วมือ และมือ
- เปลี่ยนคอมพิวเตอร์เมาส์ (Computer mouse) ให้พอดี เพื่อไม่ทำให้ข้อมือตึง
- รักษามือให้อุ่น เพราะหากอากาศหนาวมือจะปวดและติดแข็งได้ง่าย ซึ่งอาจช่วยด้วยการใส่ถุงมือที่นิ้วโผล่ได้ (Fingerless gloves)
ในส่วนของการวินิจฉัย แพทย์อาจทำได้ด้วยการ
- สอบถามถึงอาการ เช่น อาการมักเกิดระหว่างที่ถือโทรศัพท์ หนังสือพิมพ์ พวงมาลัยรถ ใช่ไหม
- ตรวจร่างกาย เพื่อทดสอบถึงความรู้สึกที่นิ้วมือและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่มือ เช่น
- Tinel’s Sign – ด้วยการเคาะบริเวณตรงกลางข้อมือซึ่งเป็นบริเวณที่เส้นประสาทมีเดียนผ่าน ว่ามีอาการปวดหรือลักษณะไฟช็อตร้าวไปที่นิ้วมือหรือไม่ ถ้าใช่ก็แสดงว่าเป็น
- Phalen’s Maneuver (Wrist-flexion test) - ด้วยการให้งอข้อมือ 90 องศา เป็นเวลา 1-2 นาที หากมีอาการชา หรืออาการปวดบริเวณฝ่ามือและนิ้วมือ ก็แสดงว่าเป็น
- Two-Point Discrimination Test – เป็นการทดสอบความสามารถในการแยกแยะเมื่อถูกกระตุ้นบนผิวหนังด้วยสองจุดพร้อมๆ กัน เพื่อดูการทำงานของเส้นประสาทและแรงกด
แหล่งข้อมูล:
- Carpal Tunnel Syndrome.https://www.webmd.com/pain-management/carpal-tunnel/carpal-tunnel-syndrome#1 [2018, July 14].
- Carpal tunnel syndrome.https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/carpal-tunnel-syndrome/diagnosis-treatment/drc-20355608 [2018, July 14].
