“โคลิก” ร้อง 3 เดือน (ตอนที่ 1)

โคลิก_ร้อง_3_เดือน-1

รศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผอ.สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวถึงกรณีที่มีผู้ถามถึงประเด็นว่า “จริงไหมคะ เด็กเล็กก่อนวัย 1 ขวบ จะร้องอ้อนไม่มีสาเหตุ ทำยังไงก็ไม่เงียบ ไม่นอน เฉพาะวันพระ วันโกน ?”

จากคำถามดังกล่าว เหล่าบรรดาแม่ๆ ออกความเห็นไปต่างๆ นานา ทั้งมองว่าเป็นเรื่องจริง เพราะเคยมีประสบการณ์เหมือนกัน อีกทั้งแนะถึงวิธีแก้ปัญหาหลายช่องทางตามความเชื่อ เช่น หาเหรียญที่เป็นรูมาคล้องแขน นำสายสิญจ์มาผูก หรือนิมนต์พระมาเป่ากระหม่อม แต่บางคนกลับแย้งว่าไม่เป็นความจริง เนื่องจากลูกสาวกับหลานปกติดีเหมือนทุกวัน ตั้งแต่เกิดจนโต

รศ.นพ.สุริยเดว บอกว่า เป็นการเข้าใจผิดอย่างชัดเจน เด็กร้องไม่ใช่เพราะเห็นผี และควรเลิกคิดถึงประเด็นนี้ เพราะสาเหตุที่เด็กร้องนั้นเป็นอาการของโคลิก ชื่อเรียกภาษาไทยที่รู้จักกันดีคือ “ร้อง 3 เดือน” มักเกิดในเด็กที่อายุ 1-3 เดือน โดยจะร้องไห้เสียงดังจ้าสุดแรงเกิดโดยไม่ทราบสาเหตุ และไม่ว่าจะอุ้ม ปลอบ หรือพยายามร้องเพลงกล่อมก็ไม่หยุด

บางครั้งจะมีอาการเกร็งตัว กํามือ จิกเท้า ชูแขนขา ร้องต่อเนื่องนานนับชั่วโมง หรือ 3 ชั่วโมง โดยมักร้องเวลาเดิมในทุกวันหรือ 3 วันต่อสัปดาห์

รศ.นพ.สุริยเดว อธิบายถึงสาเหตุของโคลิกว่า เป็นเพราะเด็กกำลังปรับตัวให้เข้ากับบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมใหม่ๆ เมื่อออกมาอยู่นอกครรภ์แม่ และตื่นตัวได้ง่ายกับสิ่งรอบข้าง ซึ่งเด็กบางคนปรับตัวง่ายหรือยากนั้นไม่มีอะไรวัดได้ และมีเหตุปัจจัยอื่นที่กระตุ้นให้ร้อง เช่น ปวดท้องจากแก๊สในกระเพาะอาหาร หรือถูกรุกเร้าจากภาวะแวดล้อม เช่น เสียงดัง แสงจ้า หากเด็กปรับตัวได้แล้วจะหยุดร้องเอง และอาการจะหายภายใน 3-5 เดือน

รศ.นพ.สุริยเดว แนะถึงวิธีปราบโคลิกให้อยู่หมัดว่า ให้ดูแลอย่างทะนุถนอมให้ใกล้เคียงเหมือนอยู่ในครรภ์ โดย อุ้มในท่าคว่ำที่อก เพราะเด็กได้รับความอบอุ่นจากอ้อมอก และได้ยินเสียงหัวใจแม่เต้นด้วย หรือห่อหุ้มตัวเด็กทารก เพื่อเลียนแบบว่ากำลังอยู่ในครรภ์แม่ เด็กจะรู้สึกปลอดภัยด้วย

วิธีสุดท้าย คือ ลดสิ่งกระตุ้น บางครั้งยิ่งปลอบกลับยิ่งร้องหนัก เป็นเพราะระบบประสาทเด็กพัฒนาไม่เต็มที่ ยังรับมือกับเสียงต่างๆ ไม่ดีนัก บรรยากาศและสภาพแวดล้อมในการเลี้ยงดู หรือแม้กระทั่งโทนเสียงและแสงไฟสลัว พ่อแม่ต้องทำอย่างนิ่มนวลที่สุด เพราะเสียงพูดของของแม่อาจมากเกินกว่าหูเล็กๆ ของลูกจะทนรับฟังได้

ส่วนกรณีที่พ่อแม่เครียดกับลูกเมื่อลูกร้องโคลิกเป็นระยะเวลานาน หากสะสมไปเรื่อยๆ ก็จะทำให้เครียดมากจนรู้สึกกังวลและทุกข์ใจ และอาจเผลอทำร้ายลูกได้นั้น รศ.นพ.สุริยเดว กล่าวทิ้งท้ายว่า การเลี้ยงลูกเป็นศิลปะ พ่อ แม่ อย่าไปเลี้ยงแบบเปรียบเทียบ ต้องดูแลให้ดีที่สุด และอย่ากังวลเกินเหตุ อาการโคลิกหายเองได้ภายใน 3 เดือน หรืออย่างช้า 5 เดือน แต่หากต้องการความสบายใจมากขึ้นก็ไปพบแพทย์เพื่อปรึกษาได้เช่นกัน

โคลิกในทารก (Baby Colic / infantile colic) เป็นอาการที่ทารกร้องไม่หยุดโดยไร้สาเหตุนานมากกว่า 3 ชั่วโมงต่อวัน มากกว่า 3วันต่อสัปดาห์ และเป็นเวลามากกว่า 3 สัปดาห์ โดยมักร้องในตอนเย็น การร้องนี้อาจไม่ได้เกิดปัญหาอะไรกับตัวทารก แต่เสียงร้องจะทำให้พ่อแม่รู้สึกเครียด เป็นโรคซึมเศร้าหดหู่หลังการคลอด (Depression following delivery) ต้องไปพบแพทย์บ่อย หรืออาจทำร้ายร่างกายทารก (Child abuse)

ทารกประมาณร้อยละ 10-40 จะเป็นโคลิก โดยมีลักษณะดังนี้

  • ส่วนใหญ่เริ่มเป็นเมื่อทารกอายุประมาณ 2 สัปดาห์
  • มักหายไปเองเมื่ออายุได้ 3-5 เดือน
  • เกิดได้ในเด็กทุกเพศ ไม่ว่าจะเลี้ยงด้วยนมแม่หรือนมขวด
  • มีอาการร่วม คือ หน้าแดง มือกำแน่น คิ้วย่น ขายกมาอยู่ที่ท้อง
  • เด็กที่เป็นโคลิกไม่ได้มีอะไรแตกต่างจากเด็กที่ไม่ได้เป็น

แหล่งข้อมูล:

  1. โคลิกหรือเห็นผี! ลูกร้องไห้เป็นชั่วโมงโดยไร้สาเหตุเฉพาะวันพระ วันโกนจริงไหม? http://www.thairath.co.th/content/1046532 [2017, November 17].
  2. Could Your Baby's Crying Be Colic? https://www.webmd.com/parenting/baby/what-is-colic#1 [2017, November 17].
  3. Baby colic. https://en.wikipedia.org/wiki/Baby_colic [2017, November 17].