โคลอสตรัม ซุปเปอร์ฟู้ด (ตอนที่ 2)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 25 เมษายน 2560
- Tweet
นพ.วชิระ กล่าวต่อว่า สิ่งที่ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตเสริมสร้างและซ่อมแซมเนื้อเยื่อของร่างกาย รวมทั้งกระตุ้นพัฒนาการทางด้านร่างกายและสมองให้กับทารก คือ “นมแม่” ซึ่งถือเป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับลูกในช่วง 6 เดือนแรก เพราะมีสารอาหารสำคัญครบถ้วนมากกว่า 200 ชนิด
โดยเฉพาะส่วนที่เรียกว่า “หัวน้ำนม” หรือ โคลอสตรัม หรือ น้ำนมเหลือง ซึ่งเป็นน้ำนมที่หลั่งออกมาในช่วง 24-36 ชั่วโมงแรกหลังการคลอดเท่านั้น ที่อุดมไปด้วยสารอาหารที่ทำหน้าที่เสริมสร้าง และกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก และเด็กควรได้กินนมแม่อย่างเดียวตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 6 เดือน
โคลอสตรัม (Colostrum) หรือ หัวน้ำนม เป็นรูปแบบของนมที่ผลิตโดยต่อมน้ำนม (Mammary glands) ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่รวมถึงมนุษย์ ซึ่งเกิดในตอนปลายของการตั้งครรภ์ โดยส่วนใหญ่จะเกิดช่วงก่อนการคลอด และจะหลั่งในช่วงระยะแรกๆ หลังคลอด โดยมีสีเหลืองข้น
ประมาณวันที่ 3-4 หลังคลอด จนถึง 2 สัปดาห์แรกหลังคลอด โคลอสตรัมจะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นน้ำนมระยะหลัง (Mature milk) โดยน้ำนมจะข้นน้อยลงและเริ่มเป็นสีขาวมากขึ้น ซึ่งช่วงนี้สารแอนตี้บอดี้ในน้ำนมจะค่อยๆ ลดลง แต่ปริมาณน้ำนมจะเพิ่มขึ้น
โคลอสตรัมประกอบด้วยเซลล์ที่ทำหน้าที่ในระบบภูมิคุ้มกัน (Immune cells) และสารแอนตี้บอดี้ (Antibodies) หลายตัว เช่น IgA, IgG, และ IgM ที่ช่วยปกป้องเด็กแรกเกิดจากเชื้อโรคต่างๆ ซึ่งเชื่อว่าสารแอนตี้บอดี้ที่มีอยู่ในโคลอสตรัมมีมากกว่านมปกติทั่วไปถึง 100 เท่า
นอกจากนี้ยังประกอบด้วยโกรทแฟคเตอร์ (Growth factors) หลายตัวที่สามารถกระตุ้นให้เซลล์มีการเพิ่มจำนวน การเจริญเติบโต และพัฒนาการของเซลล์ได้
โคลอสตรัมส่วนใหญ่อุดมไปด้วยโปรตีน วิตามินเอ และโซเดียมคลอไรด์ ส่วนน้อยประกอบด้วย คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และโปแตสเซียม โดยโปรตีนที่อยู่ในโคลอสตรัมจะมีปริมาณที่สูงกว่านม ซึ่งสัตว์บางชนิด เช่น แกะและม้า อาจมีไขมันที่อยู่ในโคลอสตรัมมากกว่านม ในทางกลับกันสัตว์บางชนิด เช่น อูฐและมนุษย์ อาจมีไขมันที่อยู่ในโคลอสตรัมน้อยกว่านม
สัตว์แรกเกิดจำเป็นต้องได้รับโคลอสตรัมภายใน 6 ชั่วโมงหลังเกิด เพื่อให้โคลอสตรัมดูดซึมได้มากที่สุด เพราะโคลอสตรัมมีประโยชน์ต่อทารกแรกเกิดมากมาย กล่าวคือ
- ช่วยให้ทารกสร้างระบบภูมิต้านทานที่แข็งแรง
- ช่วยเคลือบกระเพาะอาหารทารก เพื่อป้องกันเชื้อโรคที่ทำให้เจ็บป่วย
- เป็นยาระบายเพื่อช่วยให้ทารกถ่ายขี้เทา (Meconium) ออกมา
- ช่วยป้องกันดีซ่าน (Jaundice) และกำจัดสิ่งสกปรกที่เป็นอันตราย
- ให้สารอาหารที่ช่วยในการเจริญเติบโตของสมอง ตา และหัวใจ
- ประกอบด้วยสารอาหารที่สมบูรณ์อย่าง โปรตีน ไขมัน และวิตามิน
- ช่วยให้กระเพาะอาหารย่อยง่าย
แหล่งข้อมูล
1. ย้ำโคลอสตรัมในน้ำนมแม่ช่วยสร้างพัฒนาการลูก. http://www.thairath.co.th/content/907205 [2017, April 24].
2. Colostrum – the Superfood for Your Newborn. http://americanpregnancy.org/breastfeeding/colostrum-the-superfood-for-your-newborn/ [2017, April 24].
3. What is colostrum? How does it benefit my baby? http://www.lalecheleague.org/faq/colostrum.html [2017, April 24].
4. Colostrum. https://en.wikipedia.org/wiki/Colostrum [2017, April 24].
5. Colostrum. http://study.com/academy/lesson/what-is-colostrum-definition-benefits-side-effects.html [2017, April 24].
