แมงกะพรุน สวยประหาร (ตอนที่ 4 และตอนจบ)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 7 มิถุนายน 2560
- Tweet
สำหรับอาการแทรกซ้อนที่เกิดจากการโดนแมงกะพรุนต่อย ได้แก่
- เกิดผลจากปฏิกริยาไปอีกนานเป็นสัปดาห์ เช่น เป็นตุ่มแผล ผื่น หรือผิวระคายเคือง
- ปฏิกิริยาภูมิแพ้อย่างรุนแรง (Anaphylaxis)
- ติดเชื้อ
- เป็นแผลเป็นหรือสีผิวด่าง
แม้ว่าการรักษาให้ได้ผลที่ดีจะขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุน แต่การดูแลตัวเองเบื้องต้นสามารถทำได้ดังนี้
- ค่อยๆ หลีกออกจากบริเวณนั้นและ ขึ้นจากน้ำ แต่อย่าทำให้น้ำกระเพื่อมหรือกระจายมากเพื่อไม่ให้แมงกะพรุนปล่อยพิษออกมาอีก
- ห้ามถูหรือขยี้บริเวณบาดแผล
- ล้างแผลด้วยน้ำทะเลเพื่อลดพิษของเซลล์เข็ม (Stinging cells)
- ล้างด้วยน้ำส้มสายชูหรือผงเบคกิ้งโซดานาน 30วินาที (อย่างไรก็ดีมีการศึกษาว่า บางกรณีน้ำส้มสายชูอาจทำให้อาการแย่ลงได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุน)
- แช่น้ำร้อนหรือประคบเย็นนาน 20นาที (แต่ผลการวิจัยล่าสุดพบว่าการใช้น้ำร้อนจะดีกว่า)
- ทาคาลาไมน์โลชั่น (Calamine lotion) หรือ ลิโดเคน (Lidocaine) เพื่อลดอาการคัน
- กินยาแก้ปวด
โดยสิ่งที่ไม่ควรใช้ ได้แก่
- น้ำปัสสาวะคน
- ค้อนทุบเนื้อ (Meat tenderizer)
- ตัวทำละลาย (Solvents) เช่น ฟอร์มาลีน (Formalin) เอทานอล (Ethanol)
- ผ้าพันแผลกด (Pressure bandages)
ส่วนผู้ที่มีการแพ้อย่างรุนแรงอาจต้องช่วยด้วยวิธีดังต่อไปนี้
- ปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพ Cardiopulmonary resuscitation (CPR)
- ช่วยทำให้หายใจได้ หัวใจและความดันปกติ
- ใช้เซรุ่ม Antivenin กรณีที่ถูกต่อยโดยแมงกะพรุนกล่อง
- ให้ยาแก้ปวด
ในส่วนของการป้องกันทำได้ด้วยการหลีกเลี่ยงแมงกะพรุนโดย
- ใส่ชุดว่ายน้ำที่ป้องกัน (Skin suits / stinger suits)
- ติดตามข่าวสารก่อนลงเล่นน้ำว่าบริเวณนั้นมีแมงกะพรุนมากไหม
- กรณีที่พบแมงกะพรุน ค่อยๆ หลีกออกจากบริเวณนั้นและขึ้นจากน้ำ แต่อย่าทำให้น้ำกระเพื่อมหรือกระจายมากเพื่อไม่ให้แมงกะพรุนปล่อยพิษ
- อย่าจับซากแมงกะพรุน เพราะอาจได้รับพิษได้
แหล่งข้อมูล:
- Jellyfish stingshttp://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/jellyfish-stings/basics/definition/con-20034045 [2017, June 06].
- Jellyfish Sting Treatment. http://www.webmd.com/first-aid/jellyfish-stings-treatment [2017, June 06].
- Jellyfish sting. http://kidshealth.org/en/parents/jellyfish.html [2017, June 06].
