แปรงสีฟันนั้นสำคัญไฉน ? (ตอนที่ 1)

ดร.นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยว่า กรมอนามัยโดยสำนักทันตสาธารณสุข ได้สำรวจพฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพช่องปากของคนไทยใน ปี 2554 จำนวน 3,391 คน พบว่า กลุ่มตัวอย่างเลือกใช้แปรงสีฟันขนนุ่มหรือนุ่มพิเศษร้อยละ 52 เลือกใช้ขนนุ่มปานกลางร้อยละ 41 และเลือกใช้ขนแปรงแข็งร้อยละ 6

นอกจากนี้ยังพบว่า ร้อยละ 57 ไม่เคยอ่านข้อมูลในฉลากแปรงสีฟัน ทั้งๆ ที่แปรงสีฟันเป็นสินค้าที่ควบคุมฉลากตามกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค ต้องระบุข้อมูลให้เพียงพอต่อการเลือกซื้อของประชาชน

ดร.นพ.พรเทพ แนะนำว่า การเลือกซื้อแปรงสีฟัน ควรดูที่ขนแปรงเป็นอันดับแรก เนื่องจากเป็นส่วนที่สัมผัสกับฟันและเหงือกโดยตรงในการกำจัดคราบจุลินทรีย์ ซึ่งการวิจัยยืนยันว่าขนแปรงชนิดแข็ง ปานกลาง นุ่ม สามารถกำจัดคราบจุลินทรีย์ได้เหมือนกัน

ดร.นพ.พรเทพ กล่าวอีกว่า โดยทั่วไปผู้ใช้อาจรู้สึกว่าขนแปรงแข็งทำความสะอาดฟันได้ดีกว่า แต่ขนแปรงชนิดแข็งจะทำอันตรายต่อเหงือกและทำให้เหงือกร่นตามมา และยังทำให้วัสดุอุดฟันบางประเภทเสียหายได้ ในขณะที่ขนแปรงชนิดปานกลางหรือนุ่มปานกลางอาจมีผลเช่นเดียวกับขนแปรงแข็งหากใช้วิธีแปรงฟันที่ไม่เหมาะสม

ดังนั้น เพื่อความปลอดภัย ให้เปลี่ยนมาใช้ขนแปรงนุ่มปลอดภัยที่สุด ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ได้ออกประกาศให้แปรงสีฟันทุกยี่ห้อ ทุกรุ่น ต้องระบุข้อมูล 5 ข้อ เพื่อให้ประชาชนได้รับข้อมูลเพียงพอเพื่อใช้ประกอบในการเลือกแปรงสีฟัน ซึ่งได้แก่

  1. ความอ่อนแข็งของขนแปรง
  2. ลักษณะปลายขนแปรงฟัน เช่น ปลายมน ปลายเรียวแหลม
  3. วัสดุที่ใช้ทำขนแปรงและด้ามแปรง
  4. วิธีใช้ ข้อแนะนำ
  5. แปรงสีฟันเด็กต้องระบุกลุ่มอายุ ที่เหมาะสมบนฉลากด้วย เช่น ต่ำกว่า 3 ปี 3-6 ปี 6-12 ปี เป็นต้น

เราไม่อาจมองข้ามความสำคัญของสุขภาพช่องปากที่ดีได้ เพราะไม่เพียงแต่การมีสุขภาพฟันที่แข็งแรง ช่องปากยังส่งผลต่อสุขภาพด้านอื่นๆ อีกด้วย เนื่องจากเชื้อโรคในช่องปากมักเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดโรคอื่นๆ ตามมา เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน เป็นต้น

ปัญหาในช่องปากส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากคราบแบคทีเรียที่เรียกว่า “พลัค” (Plaque) ซึ่งเป็นคราบเหนียวเป็นชั้นๆ โดยเกิดจากอาหารและสารอินทรีย์ต่างๆ ในปาก คราบแบคทีเรียนี้จะทำให้เกิดกรดซึ่งเป็นสาเหตุให้ฟันเป็นโพรง ผุ นอกจากนี้ยังทำให้เกิดโรคที่เหงือก สามารถทำให้เกิดการติดเชื้อและทำลายเซลล์รอบๆ ฟันได้ ดังนั้นทางที่ดีจึงควรป้องกันโดยการกำจัดพลัคออกก่อนที่พลัคจะก่อให้เกิดปัญหา

แหล่งข้อมูล

1. กรมอนามัยแนะวิธีเลือกแปรง เพื่อสุขภาพฟังที่ดี http://www.naewna.com/local/109614 [2014, July 11].
2. Choosing a Toothbrush: The Pros and Cons of Electric and Disposable. http://www.webmd.com/oral-health/guide/choosing-a-toothbrush-the-pros-and-cons-of-electric-and-disposable [2014, July 11].
3. Choosing the Right Toothbrush. http://www.colgate.com/app/CP/US/EN/OC/Information/Articles/Oral-and-Dental-Health-Basics/Oral-Hygiene/Oral-Hygiene-Basics/article/Choosing-the-Right-Toothbrush.cvsp [2014, July 11].