อะไรกัน ALS ? (ตอนที่ 2)

เอแอลเอส

โรค ALS หรือ โรค Amyotrophic lateral sclerosis มีชื่อเรียกได้อีกหลายชื่อ ได้แก่ Motor neurone disease (MND) หรือ Charcot disease หรือ Lou Gehrig's Disease

ALS เป็นโรคทางระบบประสาท (Neurodegenerative disease) ที่เกี่ยวข้องกับเซลล์ประสาทในสมองและไขสันหลังที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อตายไปก่อนอายุขัย

โดยแสดงออกด้วยภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง (Muscle spasticity) อ่อนแรงเพราะกล้ามเนื้อลีบ (Muscle atrophy) พูดไม่ชัด (Dysarthria) กลืนลำบาก (Dysphagia) และหายใจขัด (Dyspnea)

ALS เป็นโรคที่เกิดได้ในคนทั่วโลกโดยไม่คำนึงถึงเชื้อชาติหรือสถานะทางเศรษฐกิจสังคม ในแต่ละปีมีชาวอเมริกันประมาณ 5,600 คน ที่ตรวจพบว่าเป็นโรคนี้ โดยมีอัตราการเป็นโรค 2 คน จากประชากรจำนวน 100,000 คน

ระยะเวลาที่มีชีวิตของผู้เป็นโรคนี้อยู่ที่ประมาณ 2-5 ปี นับจากที่ตรวจพบ โดยผู้ป่วยมากกว่าครึ่งที่สามารถมีชีวิตอยู่ได้มากกว่า 3 ปี ผู้ป่วยประมาณร้อยละ 20 สามารถอยู่ได้นาน 5 ปี ขึ้นไป ในขณะที่ผู้ป่วยประมาณร้อยละ 10 สามารถอยู่ได้นาน 10 ปี ขึ้นไป และผู้ป่วยอีกประมาณร้อยละ 5 สามารถอยู่ได้นาน 20 ปี

ส่วนใหญ่คนที่เป็นโรค ALS มักจะมีอายุระหว่าง 40-70 ปี หรือเฉลี่ยอยู่ที่ 55 ปี อย่างไรก็ดีมีบางรายที่เป็นเมื่ออายุ 20-30 กว่าปี โดยผู้ชายมีโอกาสเป็นมากกว่าผู้หญิงร้อยละ 20

ผู้ป่วยแต่ละรายอาจมีอาการเบื้องต้นที่แตกต่างกันไป บางคนอาจเดินสะดุด บางคนอาจพูดไม่ชัด บางคนมีปัญหาเรื่องไม่มีแรงยกของ นอกจากนี้พัฒนาการของโรคในแต่ละรายก็แตกต่างกันไปด้วย มีส่วนน้อยที่อาการของโรคหยุดพัฒนาไปเองโดยไม่ทราบสาเหตุ

เนื่องจาก ALS กระทบต่อเซลล์ประสาทสั่งการ (Motor neurons) เท่านั้น ดังนั้นประสาทในการเห็น สัมผัส ได้ยิน ได้รส ได้กลิ่น จะยังคงมีอยู่ ไม่ถูกกระทบแต่อย่างใด

ALS สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท

  • Sporadic – แบบที่เกิดขึ้นเป็นระยะๆ เป็นประเภทที่พบมากที่สุดในสหรัฐอเมริกา มีประมาณร้อยละ 90-95
  • Familial – แบบที่เป็นกรรมพันธุ์ (Genetic dominant inheritance) เป็นประเภทที่พบได้น้อยในสหรัฐอเมริกา มีประมาณร้อยละ 5-10 อย่างไรก็ดีหากมีประวัติครอบครัวเป็น ก็มีโอกาสที่จะเกิดโรคได้ถึงร้อยละ 50
  • Guamanian – แบบที่พบมากที่เกาะกวมและแถบแปซิฟิกตะวันตก (The Trust Territories of the Pacific) ในปี พ.ศ. 2493

แหล่งข้อมูล

1. Amyotrophic lateral sclerosis. http://en.wikipedia.org/wiki/Amyotrophic_lateral_sclerosis [2014, August 29].
2. What is ALS? http://www.alsa.org/about-als/what-is-als.html [2014, August 29].